‘Ik heb lang geleden ontdekt dat de beste muziek bestaat uit drie delen hart, twee delen pik en één deel hersenen’, grinnikt Noah Lennox. ‘En dat bedoel ik genderneutraal, whatever jouw reproductieve organen precies mogen zijn.’
Even een stapje terug. Noah Lennox (46) aka Panda Bear is zo’n beetje de grootste levende Beatles-fan, en die invloed is duidelijk terug te horen op zijn recente plaat Sinister Grift. De meerstemmigheid, de vloeiende maar toch ook ingewikkelde composities: alles wijst naar de nostalgische sixties en seventies, en dan vooral naar het viertal uit Liverpool. Op de vraag welk Beatles-lid het meest aanwezig is op het album, heeft hij zijn antwoord klaarliggen: George en John. Het hart en het kruis. En de brains van Paul McCartney schitteren in een bijrol.
Bijna drie decennia na de oprichting van zijn band Animal Collective, blijft Noah Lennox aka Panda Bear zichzelf uitdagen. Op zijn achtste soloplaat kiest hij voor een meer straight-up sound, zonder zijn oude experimenteerdrift te verliezen. ‘Alles eromheen is veranderd, maar die drang om iets van niets te maken zal altijd blijven.’
Straight-up!
Het is een passend antwoord voor een artiest die altijd naar zijn gevoel heeft geluisterd. Voor de liefde en de rust naar Portugal verhuizen terwijl je met Animal Collective nét de indiepiramide aan het beklimmen bent? Ja, het voelt goed. Een mariachi-versie van je album uitbrengen? Waarom niet. Ook op Sinister Grift horen we die instinctieve aanpak terug. ‘Het is belangrijk om een plan te hebben, maar hoe ouder ik word, hoe meer ik daarvan durf af te wijken.’
We kennen Panda Bear als een echte avant-gardist, die gewend is om zijn geschreven liedjes in de studio helemaal te slopen, uit elkaar te trekken, en met allerlei soundscapes en geluidseffecten weer te herbouwen. Het is een succesformule die Lennox met Animal Collective en in zijn eerdere solowerk ruimschoots heeft bewezen. Maar voor zijn achtste soloplaat koos hij halverwege het opnameproces om de liedjes te laten zoals ze waren:
‘Het was een beslissing vanuit het hart. Ik was eigenlijk van plan om het hele project te laten klinken als ‘Elegy For Noah Lou’. Je hoort dat er ergens een liedje in zit, maar het is distorted en vervaagd. Maar na twee weken werken luisterden we naar de opnamen en de arrangementen, en die klonken zo specifiek en weloverwogen! De cerebrale benadering – dat zou Paul dus doen! – zou zijn om het initiële plan alsnog uit te voeren. Maar Josh en ik waren zo tevreden over die straight-up sound, dat we het zo hebben gelaten.’
Josh? Dat is Josh ‘Deakin’ Dibb, medeoprichter van Animal Collective en trouwe sparringpartner. Voor Sinister Grift nam hij de rol van engineer en producer op zich. ‘Hij heeft meer een oor voor melodie en tekst, wat doorklinkt op de plaat. Hoe unprocessed de vocalen zijn bijvoorbeeld, dat is een direct resultaat van zijn gevoeligheid.’
Licht aan het einde van de tunnel
De coverart van Sinister Grift doet denken aan een kunstwerk uit de Renaissance. Een geschilderde figuur in close-up richt zijn blik weemoedig omhoog. De ruimte om hem heen is zo zwart als zijn haar, maar op zijn gelaat valt een streep licht. Of dit het licht aan het einde van de tunnel betreft, of een vrachtwagen met kapotte remmen, hangt er vanaf op welke helft van het album je je bevindt. De eerste helft klinkt luchtig met het Beach Boys-achtige ‘Praise’ en de reggae/dub van ‘50mg’. Maar vanaf track zes, leadsingle ‘Ferry Lady’, sleurt Panda Bear je mee door een diep dal. Lennox: ‘De tracklist is een soort Hero’s Journey, een weerspiegeling van het archetypische verhaal van een personage dat zijn weg verliest, door een soort wasteland trekt, en dan via een resolutie een nieuwe toekomst accepteert.’
Die resolutie krijgt de vorm van ‘Defence’, een bitterzoete afsluiter met een opwindende gitaarsolo van de hand van Patrick Flegel aka Cindy Lee (voordat die vorig jaar wereldwijde bekendheid verwierf met het prachtwerk Diamond Jubilee). ‘Na vijf weken opnemen voelde het alsof er te veel van mijzelf in de opnamen zat. Ik had zo veel instrumenten zelf gespeeld, dat ik op zoek ging naar smaken van buitenaf. Josh heeft ons gekoppeld, en ik wist dat Patrick zoiets kon pullen.’
Rocken op Rewire
Zondag brengt Panda Bear zijn nieuwe album naar Rewire in Den Haag. Hij tourt voor het eerst met een volledige band, passend bij de meer rechttoe rechtaan sound van Sinister Grift. Houdt hij live wel ruimte voor die Panda Bear-esque improvisaties en soundscapes? Of is Panda Bear nu een strakke gitaarband geworden? ‘Het is best strak en rocked out’, vertelt hij. ‘Maar we bouwen de songs live wel verder uit.’
Als hij terugdenkt aan zijn vorige shows op Rewire, herinnert hij zich vooral een voorval in 2016. Zijn ogen glimmen: ‘Ik herinner me een show met Animal Collective. Dean Blunt was er ook – onder zijn project Babyfather, red. – en die gebruikte zo ontzettend veel rook dat het alarm afging en we de zaal moesten evacueren.’
Het is slechts een van de vele herinneringen aan een carrière die bijna de dertig aantikt. ‘Het is echt een trip geweest: we doen dertig jaar later nog steeds datgene wat toen zo veel voor ons betekende. Ik ben blij om te melden dat het uitzonderlijke gevoel dat muziek maken ons geeft, na al die jaren nog lang niet is verdwenen. Alles eromheen is veranderd, maar die drang om iets van niets te maken zal altijd blijven.’