Het hoeft natuurlijk niet, elk jaar weer compleet nieuwe designs voor de meeste podia, maar Draaimolen doet het wel. Je kijkt je ogen uit op het Tilburgse festival in de bossen van het MOB-complex, een oud munitiedepot dat zo’n twaalfduizend bezoekers aankan. Het is strak uitverkocht, maar toch ademt Draaimolen op zaterdag alleen maar ruimte. Niet alleen in fysieke ruimte, maar ook in ruimte voor experiment. En als dan overal waar je loopt je zintuigen niet alleen visueel worden geprikkeld, maar de muziek ook overal even helder klinkt, heb je het recept voor het favoriete festival van al jouw favoriete dj’s.

Op welk ander Nederlands dancefestival is het zo vroeg op de dag al zo druk met mensen die ook echt ready zijn om te dansen? Mama Snake en Martinou openen vanaf 12.00 de AURA-stage van label Nous’Klaer Audio, en staan al op de vroege middag voor een compleet vol veld te draaien. Oud munitiedepot? Deze twee zijn het wapen. Ze schieten de ene na de andere emotionele track op dansers af, die in het zonnetje heel vredig hun heupen staan te wiegen. Dat zonnetje is er gewoon speciaal voor deze twee Scandinavische artiesten, die elkaar alleen maar lijken te versterken samen. Soms snap je niet hoe een back-to-back moet gaan werken met twee van zulke uiteenlopende stijlen, maar de melancholische klanken van Martinou en de trippy invloeden van Mama Snake (die vorig jaar de mainstage afsloot met een veeeeeel hardere set) creëren iets magisch op dit moment. Is ambient-techno al een genre? Die grote licht-boxen gevuld met rook (hoe doe je dat joh?!) die vorig jaar in The Tunnel hingen, hebben hier een nieuwe plek gekregen, en ook dat is een schot in de roos. Aan het einde draaien ze een track van The Knife's Olof Dreijer, die op dat moment zelf ook imponeert, even verderop in The Pit.

The Pit dus. Deze enorme, uitgegraven zandbak is de speelplaats van Blawan en Pariah dit weekend, twee artiesten met een uitgesproken geluid die zichzelf op vrijdag en zaterdag allebei een slot als afsluiter hebben gegeven. Gisteren gaf Blawan een geweldige, zeer experimentele liveset waar tóch keihard op werd gedanst, Pariah doet vandaag een b2b met mad miran, nog zo’n experiment dat heel goed of heel slecht kan uitpakken. In combinatie met een vliegende stroboscoop, die door middel van touwen zo dicht over dansers heen zoemt dat ze hem kunnen aanraken, is dit een geslaagd uitstapje. The Pit voelt op sommige momenten van de dag als een eigen club-eilandje op Draaimolen, perfect om af en toe die trappen af te dalen en je onder te dompelen in muziek die met geen mogelijkheid te Shazammen valt.

Maar huh?.... Rond half acht ‘s avonds is The Pit opeens opvallend leeg. Is dat weer het Job Jobse-effect? Tuurlijk is het dat! 

Het Jobse-effect

De final Job boss (er zijn er snel geteld meer dan een handjevol die draaien en uit Amsterdam komen) trekt iedereen naar de mainstage die KI/KI dit jaar mag hosten, en krijgt het open veld voor het eerst dit weekend afgeladen vol. Hij staat hier vandaag samen met DJ Gigola, die haar stempel drukt op deze twee uur knallen. Je kunt precies horen welke track van wie komt, en als je gewoon echt even heel erg wil feesten, is dit precies waar je moet zijn. ‘Devotion’ van KYANU is wel echt een monstertrack, maar wat valt deze domme banger goed. Twintig minuten voor het einde krijgt Bomfunk MC’s ‘Freestyler’ (waarmee Job ook al eens Draaimolen afsloot!) een beukende edit die op hardtechno-feesten niet zou misstaan, en dan is het de beurt aan degene naar wie de STR/OBE stage is vernoemd. 

Dit podium in landscape-modus bestaat uit honderdduizend blinders, waarvan de kapjes van die lampjes straks de lasers gaan weerspiegelen. Als tranceprinses KI/KI zelf haar podium betreedt, zie je hoe indrukwekkend dat is. Ze heeft zichzelf maar een uurtje de tijd gegeven op zaterdag, best bescheiden. Haar live-set klinkt een stuk harder en meer rechtdoorzee dan wat er tot nu toe op het hoofdpodium is gespeeld, maar dat past ook wel bij het tijdstip. Het Job Jobse-effect is nu wel even uitgewerkt, maar als de hele mainstage en een bar een ode zijn aan jou en jouw voorliefde voor schuine strepen, heb je het helemaal niet meer nodig om de rest van het festival leeg te trekken. Oh mijn god, wat is die kick CRISP. Waar heb je eerder zo’n hard dreunende én scherpe bass gehoord? 

Van de gebaande paden af

Als je wat meer van de gebaande paden afgaat en dieper het bos induikt, wacht er nog zoveel moois. The Tunnel heeft dit jaar een soort spiegelrail van zeventig meter lang die met lichtjes lijkt te seinen dat je dichterbij moet komen, waar de tovenaarstechno van Voices from the Lake minder vraagt om feesten, en meer de klassieke zij-stap afdwingt. Het bos om The Tunnel heen ruikt af en toe echt enorm naar zweet (het was ook heet hè) en op sommige plekken waar je helemaal niet mag komen, liggen mensen in groepjes een beetje bij te komen.

Overal lopen je favoriete dj’s rond in het wild, die de sets van hun collega’s komen bekijken. In The Forest kun je gewoon een praatje gaan maken met curatoren Octo Octa en Eris Drew, die een hele groep artiesten naar Tilburg halen die normaal bijna niet in Nederland draaien. Wil je een doorsnede krijgen van wat er op dit moment cool is in Londense clubs? Ga dan in dit bos staan, waar als de zon verdwijnt een collectieve ‘woooow’ valt, hardop. Er verschijnen honderden lampjes die de Droomvlucht maar saai laten lijken. The Forest is de hele dag goed druk, en door de dikke vette rij in dranghekken die net voor de set van FAFF ontstaat, is de Efteling-vergelijking compleet.

Kunst kent geen tijd

FAFF heeft al veel juicy sets die het terugluisteren waard zijn afgeleverd, en vandaag is hun bos-rave net zo cunty. Wil je deze set in één track definiëren? Slinger dan ‘Freeek Like Me’ van Cristof Spörk’ aan, een freaky bommetje dat een hoogtepunt afdwingt, past precies bij de Londense dj’s en de ontelbare lasers die alleen op hoogtepunten te voorschijn komen. Dat gebeurt bij bastiengoat b2b Bored Lored, die ‘Hyph Mngo’ van Joy Orbison droppen. ‘Woooow’, hoor je weer door iedereen als één stem om je heen. Die verwondering voor wat ze hier toch elk jaar weten neer te zetten, is zo leuk om te merken bij mensen om je heen.

Bij The Chapel zie je dit ook, vooral als het project A# van Alberta Balsam, Bastian Benjamin, French II and Milio, ineens in het midden van dit veld live staat te spelen. De hele dag is The Chapel een podium waar een giga LED-scherm de show steelt, waarop AI-beelden van kathedralen worden geprojecteerd en artiesten voor dansen. Torus ontwierp dit kunstproject nog even last-minute, omdat de oorspronkelijke kunstenaar tien dagen voor het festival afzegde door gezondheidsproblemen. 

Dit is zó Draaimolen. Of het allemaal op tijd afkomt is altijd maar de vraag, maar dat er elk jaar de meest indrukwekkende, nieuwe stage designs te ontdekken zijn, is een gegeven. Net als het feit dat Draaimolen een festival is dat artiesten echt het beste uit zichzelf laat halen. Zie dan Woody92 staan, de enige man die als je vraagt wat hij vanavond met zijn set gaat doen, zegt dat ‘hij rustig aan gaat doen’ en er dan rustig met 150 BPM inknalt. Het mag gezegd worden, deze man werkt al zo lang zo hard en het is echt gaaf dat dit festival hem die cheque laat verzekeren in The Chapel. Op Draaimolen worden precies dit soort artiesten gevierd, die overal kunnen komen, maar hier echt arriveren.