Babs: ‘Ik voel de drang om écht iets te betekenen met mijn muziek’ Babs: ‘Ik voel de drang om écht iets te betekenen met mijn muziek’

Meer dan eens wordt het… een beetje ongezellig in de comments, wanneer Babs op social media opduikt. Want ze zit niet meer alleen in haar eigen linkse bubbeltje, maar prikt ook steeds vaker door andere bubbels en algoritmes heen. Nu haar activistische popmuziek steeds populairder wordt, maar zeker ook sinds haar deelname aan Wie Is De Mol. ‘Ja, ik ben wel buiten mijn bubbel beland. En nu kom ik veel mensen tegen waarvan ik denk… “Hoe kun je nog steeds zo denken?” Het is 2024, kom op, weet je wel!’

Om een klein voorbeeld te noemen: ‘Ik merk dat veel mensen zich heel erg druk hebben gemaakt over mijn gender. Dat ik zag dat als je mijn naam googelt, de eerste vraag die omhoog komt is: “Wat is Babs’ gender?” Of is Babs een man of een vrouw? Dat ik dacht: “Waarom maakt het überhaupt uit? Waarom houdt het deze mensen zo bezig?”’ Of de hele discussie over haar ingevlochten haar. ‘Ik heb een filmpje op TikTok, dat 700.000 keer is bekeken, alleen maar omdat er in de comments discussies zijn over dat ik cornrows in heb. Mensen die daar een mening over hebben, die zeggen “Je lijkt supererg op sor nu”, die allerlei racistische opmerkingen maken.’

Wrijving
Heel pijnlijk, en die comments gaan je heus niet in de kouwe kleren zitten. ‘Ik zou zo graag willen kunnen zeggen: “Het boeit me niet, het doet me niks, het zijn allemaal kinderen die onzeker zijn.” Maar ik kan het niet zo makkelijk van me af schudden. Het stomme is dat veel negatieve opmerkingen toch makkelijker bij je blijven dan de complimentjes.’ Maar tegelijkertijd is dit waar Babs heel bewust voor gekozen heeft, en deze wrijving behoort zelfs tot de kern van haar werk. Want ja, een hit scoren zou leuk zijn. Een keertje op Lowlands optreden? Heel graag! Maar: ‘Mijn grootste doel is een rolmodelfunctie te vervullen’, zegt ze resoluut. ‘Dat begint nu te lukken. Ik hoop zoveel mogelijk mensen te bereiken met mijn thematiek en teksten.’

En dat is nodig, ‘want soms voelt het alsof de maatschappij een stapje voorwaarts zet, en dan weer drie terug’, zegt Babs. Laatst nog vertelde burgemeester Femke Halsema in de Volkskrant hoe ze de emancipatie achteruit ziet bewegen, met jongeren die – onder invloed van Andrew Tate en de tradwife-hype – steeds vaker teruggrijpen op een archaïsch man-vrouwbeeld en steeds ongeremder zijn in het maken van ’onfatsoenlijke, intimiderende uitspraken.’ Met haar muziek en met haar hele zijn probeert Babs die verdrietige ontwikkelingen tegen te gaan. ‘Om nog maar een voorbeeld te noemen: er was een aflevering in Wie Is De Mol waarbij de vrouwen een traditionele jurk aan moesten, en de mannen een pak. Ik zei: “Ik doe een pak aan.” En ik heb zoveel reacties – positieve reacties! – gekregen. “Wat mooi dat jij gewoon jezelf bent, en voor zo'n pak kiest.” Het werd als een statement gezien, maar voor mij was het gewoon: ik voel me hier comfortabel bij. Ik heb thuis geen enkele jurk.’

Babs maakt vrolijke, kleurrijke, elektronische popliedjes waarop ze rapt over maatschappelijke thema’s als voornaamwoorden (‘Die/hun’), seksualiteit (‘Beetje Bi’), grensoverschrijdend gedrag (‘Geen Ja In M’n Nee’), klimaatproblematiek (‘IJs’) en afkomst (‘Ze Waait Weg’). Maar Babs Schutte (24) is heus niet altijd de activistische hemelbestormer geweest die ze nu is. Absoluut niet. ‘Als persoon dúrfde ik dat nooit te zijn’, bekent ze schoorvoetend in een Amsterdams café. Maar ze weet het nog goed. In het laatste jaar van haar opleiding aan het conservatorium in Enschede zei een docent: ga op zoek naar je drijfveer. Want leuk hoor, branding, melodieën, muziek die ‘vet’ klinkt. Maar dat is niet genoeg. ‘Je moet weten waar je voor staat, waar je het voor doet.’ Het was een eye-opener voor Babs.

Ze was in de studierichting van producer de enige vrouw in haar jaar, kende überhaupt nauwelijks vrouwelijke producers en worstelde ook al langer met traditionele genderrollen, die nóg steeds in de maatschappij zitten ingesleten. ‘Ik werd als producer gewoon helemaal niet serieus genomen. Als ik dan de studio instapte waar ik les had, dan werd me gevraagd: “Ben jij de zangeres of ben je… het vriendinnetje van de producer?” Pas als laatste op het lijstje: “Oh, ben je de producer?” Niemand ging daar ooit vanuit. Docenten gingen ook anders met me om. Heel veel mansplaining ook. “Zal ik even uitleggen?…” Sorry, maar ik zit al jaren elke week in deze studio.’

Zichtbaarheid
Hoe ga je daar ook in godsnaam mee om? Je wil niet dat “zeikwijf” worden, je wil serieus worden genomen, maar je wil ook niet dat je grenzen de hele tijd worden verpulverd. ‘Ik ben best wel een people’s pleaser, dus ik vind het heel moeilijk om in het moment te zeggen: dit is niet oké. Ik durfde het nooit aan te gaan.’ Maar nadat de docent naar haar drijfveer vroeg… ‘…kwam het er allemaal uit! Terwijl ik het daar nooit over had. Het eerste liedje dat ik daarna schreef, was meteen al maatschappelijk. Ik had een line waarin ik zeg: “Ik ben je huisvrouw niet die je vaat afwast.” Ik werd vroeger gepest, en realiseerde dat ik heel graag voor zichtbaarheid wil gaan. In mijn jeugd heb ik representatie gemist, ik kende amper vrouwelijke producers, waardoor het heel lang duurde voordat ik wist dat ik én wilde rappen, én wilde produceren. Totdat ik Doja Cat en Tinashé leerde kennen, die ook veel van hun eigen muziek produceren. Ik voel de drang om écht iets te betekenen met mijn muziek.’

Op haar nieuwe EP Half staat haar biculturele achtergrond centraal. ‘Ik ken m'n plek niet. Een land, geen connectie. Geen witte tint, geen witte huid’, rapt ze op sleuteltrack ‘Ze Waait Weg’. ‘Ik heb natuurlijk heel veel liedjes over identiteit geschreven. Over genderidentiteit, seksualiteit, maar ook over mijn identiteit in het algemeen. Maar ik ben altijd zoekende geweest: hoe verhoud ik me tegenover m’n Surinaamse kant? Ik ben Nederlands opgevoed, heb weinig van de Surinaamse cultuur meegekregen, maar voelde wel altijd: ik zie er niet uit zoals de kindjes in m’n klas, die allemaal wit en blond zijn.’

‘Thuis werd er niet echt over gesproken. Pas rond Black Lives Matter was de eerste keer dat ik aan mijn moeder vroeg: “Mam, heb je eigenlijk ooit last gehad van het feit dat je Surinaams bent?” Ik heb aan mijn oma gevraagd: “Heb je ooit racisme ervaren? We hebben het er nooit over.” Nou ja, voor mijn oma was racisme heel erg normaal. Ze kwam naar Nederland in 1960, ze werd aan de lopende band gediscrimineerd maar voor haar hoorde dat er gewoon bij. Vreselijk. Zij en mijn moeder hebben een hekel aan Sinterklaas, wilden dat nooit vieren, maar mijn vader is Nederlands en wilde dat graag wel vieren. Mijn moeder voelde zich daar volgens mij altijd ongemakkelijk bij. Ik heb ook een tweelingbroer, als hij werd geschminkt als Zwarte Piet, hoefde hij nooit een pruik op, geen lippenstift. “Omdat hij er al zo uitzag”, zeiden ze dan. Als kind denk je daar niet echt bij na, maar nu denk ik: wat ontzettend bizar. Vroeger zat ook altijd iedereen aan mijn haar, zonder te vragen. Ik hoorde heel vaak: “Je ziet er exotisch uit.” Dat voelde dan… een beetje raar. Vaak dacht ik: waar hoor ik nou thuis? Wat zegt dit over me? Wat doet het met me?’

‘Ik heb die vragen lang geparkeerd, maar in de afgelopen twee jaar wilde ik m’n roots meer gaan ontdekken. Surinamers zien me absoluut niet als Surinaams, maar Nederlanders zien me ook niet echt als Nederlander. Ik ben nu een paar keer in Suriname geweest met mijn moeder en mijn oma, heb veel meer van die cultuur gevoeld en heb ingezien: het zit niet alleen in mijn bloed, het zit ook echt in mijn karakter. Ik heb me gerealiseerd: het moet eigenlijk niet gaan om hoe andere mensen jou zien, maar hoe je jezelf voelt en hoe je jezelf ziet.’ Dat hoor je ook muzikaal terug op Half. ‘Je hoort alles wat ik luister: de R&B-feel van Justin Timberlake, Rihanna, Beyoncé, de funky gitaartjes van Prince, house-piano’s, maar ook niet-Westerse ritmes. Als ik deze zoektocht mentaal aanga, wil ik dat ook muzikaal doen. Dat je, als je de tekst weghaalt, alsnog snapt en voelt waar de muziek over gaat.’

Een opmerkelijke track op Half is ook ‘Perfecte Plaatje’, over jaloezie in tijden van social media. Want een gek mechanisme: als vrouwen in de minderheid zijn, wordt ook vaak zat een situatie gecreëerd dat er maar ruimte is voor één vrouw. En je als vrouwelijke artiest soms jaloers wordt op andere vrouwelijke artiesten, omdat hun succes ten koste zou gaan van jouw succes. ‘Elmer en ik voelden een soort concurrentie. Ik speelde op één dag op drie Bevrijdingsfestivals, zij stond op een feestje van de vrouwen van Ajax. Ik was jaloers: ik wilde ook eens op een niche avond staan, maar zij was andersom óók jaloers! We leerden elkaar steeds beter kennen, en konden dat aan elkaar toegeven. Toen we dat eenmaal hadden toegegeven, veranderde er wat. Oh ja, we zijn allebei hele vette dingen aan het doen, jouw gras is vrij groen en dat van mij ook. We dachten ooit: “We doen iets vergelijkbaars, waarschijnlijk zitten mensen niet te wachten op twee van zulke artiesten.” Maar ik realiseerde daarna: dat is helemaal niet waar! We doen écht iets anders, we willen andere dingen. Er is plek voor ons allebei, dus we moeten elkaar supporten. Alleen zo kunnen we echt iets veranderen.’