Memento Mori, gedenk te sterven. Die oude Romeinse spreuk loopt als een rode draad door de westerse geschiedenis. Van kunstschilders die schedels naast vers fruit afbeelden om de dood maar in het zicht te houden tot monniken die leven in de schaduw van Het Laatste Oordeel. En nu heeft de Engelse band Depeche Mode de wijsheid omarmd, niet toevallig in de slipstream van hun overleden bandlid Andy Fletcher, een van de grondleggers van de synthpopband. Fletcher stierf in mei vorig jaar plotseling aan een hartaandoening. Memento Mori, besef de dood. Dat betekent ook: vier het leven, met al zijn verleidingen en verlokkingen.
Slechts één keer flits het gezicht van Andy Fletcher dinsdag langs op de schermen van Ziggo Dome, tijdens het nummer ‘World In My Eyes’, naar verluidt Fletcher’s favoriete Depeche Mode nummer. Het is een ontroerend en tegelijk sensueel liedje, en vooral heel aards. In een heel langzame morph veroudert Fletcher’s gezicht, en gaandeweg het nummer sluiten zijn ogen. Het is de enige letterlijke verwijzing naar de toetsenist, maar hij lijkt er wel degelijk meer te zijn, subtiel vervlochten in de songkeuze. In het prachtige nieuwe ‘Ghosts Again’ bijvoorbeeld, een uitwerking van het memento mori thema met de meest memorabele hook die Depeche Mode in jaren maakte. ‘Hello’s, goodbyes, a thousand midnights / Lost in sleepless lullabies.’ Kort daarvoor zong Martin L Gore het nog veel intiemere ‘Soul With Me’, een beschrijving van een man die zijn laatste lot omarmt en de problemen van het leven achter zich laat. Vooral ontroerend door de breekbare manier waarop hij het zingt, net als ‘Question Of Lust’.
Er was een tijd dat Depeche Mode met een grote boog om Nederland heen tourde, maar die zwarte bladzijden liggen achter ons. Amsterdam krijgt dit keer de eer het startpunt van de Europese tour te zijn, met twee uitverkochte shows. Het zijn beladen shows, maar hoewel overleden bandlid Andy Fletcher nadrukkelijk geëerd wordt zit zijn dood de levenslust van de band niet in de weg.
Zo geven de vijf nieuwe songs op de setlist nadrukkelijk lading aan het concert, terwijl de meest recente voorgangers nagenoeg overgeslagen worden. Van de laatste drie albums staat bij elkaar welgeteld één nummer op de setlist, en dat is ook nog eens een van de mindere songs. Het hart van de set wordt nog altijd gevormd door de drie mid-career klassiekers, Violator, Songs Of Faith & Devotion en Ultra. Dat waren de jaren dat het geluid intenser werd en Depeche Mode gewicht aan zijn carrière gaf. Het waren ook de jaren dat Nederland en Depeche Mode elkaar gek genoeg een beetje uit het oog verloren. Terwijl de band in landen om ons heen de volgende stap zette, was de Ahoy show in 1993 maar een matig succes. Dertien jaar liet de band ons vervolgens links liggen, maar gelukkig is die schade de laatste jaren weer ingehaald.
Vandaag stelen Ultra-songs ‘It’s No Good’ en ‘Sister Of Night’ de show. Vooral met dat tweede nummer laat Dave Gahan zijn bloedvorm zien als meester van de lust. Als ‘Sister Of Night’ de laatste jaren al op de setlist stond was het in uitgeklede vorm. Deze tour krijgen we hem in volledige elektronische glorie en wanen we ons in een satijnen nachtclub vol donkere spelonken, terwijl Gahan over het podium zwiert als een duistere balletdanser. Zo kwetsbaar als Gore klinkt en oogt, zo messcherp is Gahan. Zo opzwepend ook bij’ Everything Counts’, een anthem over graaicultuur. Met indrukwekkende visuals van een gemaskerde mimespeler die de hebzucht aan de top verbeeldt.
Aan het eind van de set wordt niets aan het toeval overgelaten. Van de diepe groove van fan favorite ‘Stripped’ en de lompe rocksong ‘John The Revelator’ belanden we bij de beste dansvloerplaat ooit gemaakt, of toch op zijn minst de beste dansvloerplaat die Depeche Mode maakte: ‘Enjoy The Silence’. Door dat vreemde contrast tussen de serene tekst en de energieke productie is het nummer al door oneindig veel dj’s ingezet de laatste jaren, zowel als euforische piek als emotionele comedown. Vanavond is het dé meezinger waarbij de hele zaal zich betrokken voelt, en het nummer krijgt terecht een extended uitvoering.
De toegift trappen Gore en Gahan samen af met het intieme ‘Waiting For The Night’, om vervolgens drie grote hits voor het laatst te bewaren: het luchtige ‘Just Can’t Get Enough’, de sinistere ode aan heroïne als beste vriend ‘Never Let Me Down Again’ en tot slot de marsritmes van ‘Personal Jesus’, met zijn uitbundige synth stabs. Het is opvallend hoeveel harder die vier, vijf grote hits aan het einde van het podium spatten, en dat zit hem echt niet alleen in de publieksreactie, maar ook in de overtuiging die de groep zelf in die onwrikbare klassiekers legt. Nee, Depeche Mode staat na veertig jaar niet op het randje van de dood. In tegendeel.
Setlist
1. My Cosmos Is Mine
2. Wagging Tongue
3. Walking In My Shoes
4. It’s No Good
5. Sister Of Night
6. In Your Room
7. Everything Counts
8. Precious
9. Speak To Me
10. A Question Of Lust
11. Soul With Me
12. Ghosts Again
13. I Feel You
14. A Pain That I’m Used To
15. World In My Eyes
16. Wrong
17. Stripped
18. John The Revelatory
19. Enjoy The Silence
——
——
20. Wiating For The Night
21. Just Can’t Get Enough
22. Never Let Me Down Again
23. Personal Jesus