Water From Your Eyes: verpletterd door de American Dream Water From Your Eyes: verpletterd door de American Dream

Alsof Sonic Youth en New Order een knokpartij hebben… onderwater. Zo klinken de liedjes van het experimentele popduo Water From Your Eyes. Tenminste, dat is wat een ladderzatte Brit ooit tegen het tweetal zei. ‘Wát een hufter was dat! Toch is het de meest accurate beschrijving die we ooit hebben gehad’, zegt zanger Rachel Brown. ‘En ook de grappigste’, grinnikt multi-instrumentalist Nate Amos. Het duo zit er nogal doezelig bij onder de dekens van hun hotelbed. Wat lijkt, nét op tijd wakker voor het Zoom-interview en nog lichtelijk gedesoriënteerd. Hun Oostkust-tour zit er dan wel bijna op, maar de New Yorkers hebben nog een hele hoop shows voor de boeg. Dit weekend staan ze op Lowlands. ‘Toen ik net wakker werd, wist ik een paar minuten niet waar ik was’, gaapt Brown vanuit de hotelkamer in Calgary, Canada.

Het is ook niet niks, in een van de coolste undergroundbands van 2023 zitten. Brown en Amos hebben zeven jaar naar dit moment toegewerkt. De band begon in 2016, middenin de oneindige New York-indiescene, als een soort DIY-grap tussen twee vrienden. Hun electro-gedreven art-pop krioelde eigenwijs allerlei kanten op. Everyone’s Crushed is alweer plaat nummer zes en de eerste die op het Amerikaanse label Matador verschijnt, waar ook indie-iconen als Pavement, Snail Mail en Lucy Dacus op zitten. 

Hun beknopte origin story, volgens Rachel Brown: ‘Ik kom uit Chicago. Nate uit Vermont. We ontmoetten elkaar via gemeenschappelijke vrienden in New York. Toen werden we vrienden. Toen werden we een koppel. Toen gingen we uit elkaar.’ Amos, semi-opgewekt: ‘En hier zijn we dan!’ Platonisch gaat het de twee een stuk beter af. Ze liggen zelfs in een deuk bij de gedachte ooit een koppel te zijn geweest: ‘Het is meer een familieband die we nu hebben. In veel opzichten lijken we echt op elkaar’, vertelt Brown. ‘Té veel!’, onderbreekt Amos. ‘We zijn allebei extreem koppig.’ Hij lacht een beetje: ‘Ik kan nogal geobsedeerd bezig zijn met muziekdingen.’ ‘En ik kan gemeen zijn’, geeft Brown toe.

Muzikaal vult het duo elkaar op magische wijze aan, vertelt Amos: ‘Onze muziek kan soms compositorisch best intens zijn. Vooral in dit project, omdat het zo experimenteel is. Rachel voegt daar lichtheid aan toe, zodat het niet te zwaar wordt. We houden elkaar op die manier heel goed in balans.’ Brown: ‘Ik weet niet hoe muziek werkt. Daarvoor moet je bij Nate zijn.’

(tekst gaat verder na de foto)

Amos is een soort mad scientist als het om muziekmaken gaat. Voor Everyone’s Crushed gebruikte hij tools waar menig mens (sterker nog: menig muzikant!) nog nooit van heeft gehoord: serialisme, een compositietechniek die vooral populair was onder modern-klassieke componisten als Arnold Schoenberg, en microtonalisme. Hoe dat zit: vrijwel alle Westerse popmuziek werkt met twaalf tonen in een octaaf. Water From Your Eyes gebruikt ook de tonen daar tússenin. Best ingewikkeld allemaal, maar vervolgens tovert Amos de liedjes dan weer om tot pop-formaat: ‘We dagen onszelf uit om behapbare nummers te maken met vreemde componenten.’

Zelfs de voorspelbare vraag over waar hij inspiratie vandaan haalde voor de plaat, krijgt een allesbehalve voorspelbaar antwoord: ‘Voor dit album bestudeerde ik vooral schilders en hun processen. Francis Bacon is een schilder waar ik helemaal gek op ben.’ Die maakt portretten met misvormde gezichten en lichamen, om een betere indruk te geven van hun emotionele gesteldheid. Grappig, zoek eens een schilderij van de schilder op en je ziet het zo: zijn kunst is een manifestatie van wat er muzikaal met Water From Your Eyes aan de hand is. De liedjes wringen zich in allerlei gekke bochten, maar hun blik op de wereld is rechtdoorzee. 

Die albumtitel Everyone’s Crushed spreekt boekdelen: iedereen raakt verpletterd door iets, wat dat ook mag zijn. Zo worstelde Amos voor het grootste deel van het album met zijn verslavingen, en probeerde hij clean te blijven. Brown werkte wekenlang dagen van zestien uur op sets in de film-tv-commercial-wereld: ‘Niet dat ik er niet van genoot, maar dat maakte me wel echt helemaal kapot.’ Dan is er nog de sensatie die vrijwel iedereen zal voelen die ook maar enigszins het nieuws volgt: de angst dat de wereld kapot wordt gemaakt, en deze pechgeneratie te laat is om daar iets aan te doen. Hun grootste frustratie is de plek waar ze zelf vandaan komen: de droomwereld genaamd Amerika. 

‘Amerika is altijd al grimmig geweest’, vertelt Brown. ‘Ik bedoel, het is gebouwd op genocide en slavernij. Alsof het land echt donkere wortels heeft die nooit zijn aangepakt. De Amerikaanse propagandamachine heeft gedaan alsof dit een plek is van hoop en kansen. Maar dat is duidelijk niet voor iedereen het geval.. Families verlieten hun thuislanden, zodat ze bij een Walmart konden gaan wonen en verslaafd konden raken aan heroïne. En ondertussen kun je ook nog eens overal worden neergeschoten.’ Amos: ‘De Amerikaanse Droom wordt de laatste tijd steeds verder ontmaskerd. Deze problemen worden eindelijk grotendeels erkend.’

De stekelige gitaartrack ‘Buy My Product’ is een weerspiegeling van het Amerikaanse consumentisme. Alsof je jezelf naar een gelukkig Hollywood-einde kunt kopen. ‘There are no happy endings. There are only things that happen’, zingt Brown in dat liedje. ‘Vooral in Amerika heerst het idee dat je altijd de juiste dingen moet doen om gelukkig te zijn. Je ziet het op tv en in films, alsof dat het echte leven is. Als je een goed mens bent, dan zul je gelukkig zijn. Koop je de juiste producten, dan zul je nóg gelukkiger zijn! Dat is gewoon niet zo. Je dierbaren zullen nog steeds sterven’, verzucht Brown. 

‘Buck up, kiddo!’, zegt Amos. Humor is hun favoriete copingmechanisme. Tussen al het gepeins door blijven het twee grote grapjassen. Oók in hun muziek: ‘Ik denk dat je humor nodig hebt om de duisternis herkenbaarder te maken. Een goed drama is tragedie en komedie en alles daartussenin. Het ene uiterste zorgt ervoor dat het andere uiterste veel meer naar voren komt. Zo werken wij met Water From Your Eyes ook. We gebruiken gecompliceerde disharmonische ideeën en gooien die vervolgens op hun kop door ze in een soort popcontext te plaatsen. Daarin is humor essentieel.’

Water From Your Eyes staat 18 augustus op Lowlands. De band speelt 15 november in Paard (Den Haag) en 16 november in Bitterzoet (Amsterdam).