Zo blijft het waakvlammetje van de nachtcultuur aan Zo blijft het waakvlammetje van de nachtcultuur aan

Een paar keer heeft Jorn Canrinus het gedaan, vooral tijdens de eerste echte lockdown: usb erin, volume omhoog. Daar stond hij dan, in een lege club, hij en een vriend. Gewoon, om de muziek te voelen. Want iedereen die weleens in een club komt weet: die fysieke ervaring is onmisbaar. Nee, natuurlijk is het niet helemaal wat je wilt, want bij de echte clubervaring komt natuurlijk nog veel meer kijken. Toch zal menig danceliefhebber jaloers zijn op de mede-eigenaar van club OOST in Groningen, een van de meest inspirerende nachtclubs van Nederland.

We zijn een jaar verder in de crisis, en OOST bestaat nog. Dat is op zichzelf goed nieuws. Dat komt door de generieke steunmaatregelen van het kabinet, en door de andere rol die het pand ook heeft: een veganistisch restaurant, dat een redelijke zomer heeft kunnen draaien toen het even mocht. Jorn Canrinus is een van de vele nachtondernemers van Nederland die met lede ogen moet aanzien hoe bekaaid het nachtleven er elke keer vanaf komt. Op de prioriteitenlijst voor heropening van de maatschappij staan clubs helemaal onderaan. Bij de steunmaatregelen voor de cultuursector worden ze overgeslagen, want nachtleven, dat is geen kunst, dat is entertainment, platte horeca. ‘We vallen een beetje tussen wal en schip’, zegt Canrinus, ‘Mensen gaan naar de club om hun sores te vergeten, te dansen, mensen te ontmoeten, nieuwe muziek te ontdekken. Je moet niet onderschatten hoe belangrijk dat voor mensen is.’

Een deel van die functies proberen clubs zo goed en zo kwaad als het kan anders in te vullen. Al was het maar om inkomsten te genereren, natuurlijk. Zo ook Radio Radio, met een capaciteit van 150 zo’n beetje de kleinste club van Amsterdam. Afgelopen week verstuurde eigenaar Vincent Reinders een opmerkelijk persbericht. De club gaat niet dicht, nee, het huurcontract werd juist verlengd. Radio Radio blijft langer op het Westerpark. ‘Het is wel tijd voor een positieve noot’, zegt Reinders, ‘Mensen hebben het idee dat al hun favoriete plekken verdwijnen. Afgelopen zomer hebben wij veel zitfeestjes kunnen doen voor vijftig man, plus ons terras en afhaalpizza’s. We kwamen tot de conclusie dat deze plek nog niet mag verdwijnen. We willen deze plek ook niet kwijt, op een A-locatie. Er is hier zoveel potentie.’

Radio Radio is een club, maar eigenlijk meer in het algemeen een culturele plek. De mensen die er werken zijn vaak daarnaast dj, artiesten komen er graag over de vloer als ‘gewone’ bezoeker. ‘Veel van hen zijn het afgelopen jaar blijven komen, maar dan om een bakkie te halen. Het is natuurlijk moeilijk, en dat zal het heel 2021 wel blijven, maar iedereen staat zo op springen.’ Veel clubs proberen nu tijdelijk te transformeren om op een andere manier inkomsten te genereren. Er zijn clubs die speelhal worden bijvoorbeeld. Dat mag nu ook even niet, maar het zal eerder weer mogelijk zijn dan een dansvloer openen. ‘Wij zijn bezig van Radio Radio een co-workspace te maken’, vertelt Reinders. ‘Nu voelt het natuurlijk niet goed om mensen uit hun huis te trekken, maar we hebben wel vast twintig bureaus klaar staan. Mensen worden gek in hun eigen huis, hopelijk kunnen we ze iets bieden waar wij weer een deel van de huur mee kunnen betalen. Ook willen we de komende tijd meer met streams gaan doen en radio maken. Voor nu zitten we allemaal aan de TOZO en dromen we over straks.’

Dromen over straks klinkt romantisch, maar kan ook gewoon hard werken zijn. Zo houdt Veronique de Leon van Elevation Events een heleboel draaiende bordjes in de lucht. Ze is programmeur en clubmanager van WAS, de spannendste club van Utrecht, gevestigd in een fenomenaal opgeknapte loods aan de rand van de stad. De club is nu min of meer in slaap, De Leon is vooral bezig met de festivals die Elevation host, Soenda, Smeerboel, Duikboot en OHM. Soenda bijvoorbeeld werd onlangs voor de tweede keer uitgesteld. Van mei 2020 naar mei dit jaar, en nu naar eind augustus. ‘Het was een periode van heel veel heen en weer mailen. Veel mensen zijn minder te bereiken in deze periode. Sommige agenten zijn er mee gestopt, andere werken nog maar een dagje per week, net genoeg om hun mail te checken. Dat maakt het lastiger, maar toch is het gelukt om vrijwel de hele line-up mee te nemen naar de nieuwe datum. Ik wacht nog op drie bevestigingen. Daar sta ik best van te kijken, want het is normaal gesproken al best wel een puzzel. Maar je merkt aan alles dat iedereen popelt om weer te beginnen.'

Naast de festivals steekt De Leon tijd in een nieuw op te richten stichting, die de dance scene moet verenigen en het verhaal moet overbrengen dat nachtcultuur meer is dan entertainment. Voor de club kan Veronique nog niet echt vooruit denken. Dat heeft alles te maken met het feit dat WAS geen eigenaar of hoofdhuurder is van het pand. De club wordt in feite per event opgetuigd in de Werkspoorkathedraal, een locatie die voor allerlei doelen gebruikt wordt. ‘Dat heeft natuurlijk als voordeel dat wij de vaste lasten niet op hoeven te hoesten’, zegt ze. ‘Maar het betekent ook dat we niet makkelijk aan de slag kunnen met boekingen in de verre toekomst.’ Maar hoe die verre toekomst eruit gaat zien, weet nu nog niemand in de clubscene. Wanneer mogen we weer dansen? Voor hoeveel clubs gaat het groene licht te laat komen? Stappen dj’s snel weer in het vliegtuig om twee uur te draaien in Groningen of Utrecht, of moeten we het hebben van lokaal talent? En als dat laatste het geval is, hoe erg is dat dan? De meesten van ons zijn waarschijnlijk al blij als de beste wannabe-dj uit onze vriendengroep een thuis opgenomen setje mag inpluggen op het geluidssysteem van een echte club.

Tot die tijd is het wachten, schuiven… en klussen. ‘Ik dacht van de week: die muur, daar mag ook wel eens wat anders mee gedaan worden. Daarna bedacht ik me: dat hebben we een paar maanden geleden gedaan. Ik kijk er zelf al een tijd tegenaan, maar niemand heeft het nog gezien! We hebben in OOST een paar dingen opgeknapt die eigenlijk al een tijdje moesten, maar het werk is inmiddels wel zo’n beetje op. Ik ben wel elke dag in de club om dingen te doen. Het levert niks op, maar thuis zitten levert nog minder op.’

En de muziek?

‘Ik krijg heimwee naar de club als ik te veel dansvloermuziek hoor’, zegt Veronique de Leon. ‘Jasmín heeft net een nieuwe mix voor ons gemaakt, die echt ingestoken is als een ode aan onze dj booth. Dat doet toch wel een beetje pijn. Ik luister nog steeds wel veel, hoor. Veel podcastreeksen gaan gewoon door: Dekmantel, Ransom Note, platenzaak Phonica, online radiostation Future Intel.’ Vincent Reinders: ‘Future Intel inderdaad, NTS houd ik altijd in de gaten. En Elias Mazian maakt de hele lockdown al trouw zijn radioshow via zijn eigen Twitch kanaal. Tegelijk zijn er ook veel dj’s die worstelen, en ik heb het idee dat er heel veel moois op de plank ligt. Veel producers zullen denken: zonde om het nu uit te brengen.’ Veronique: ‘Ik heb toch nog wel het gevoel dat er veel uitkomt. Er zijn twee categorieën artiesten: de een neemt een sabbatical, de ander gaat er helemaal voor.’ Jorn: ‘Wij hebben met oud en nieuw een stream gedaan in samenwerking met Follow The Beat. In de set van Christian Thomas, die nu op YouTube te horen is, zitten letterlijk alleen maar tracks die in 2020 uitgekomen zijn. Het was echt een statement van hem: er is nog genoeg goede muziek.’