Al twaalf jaar beschrijft de frontvrouw van The Weather Station alias Tamara Lindeman hoe de wereld om haar heen haar aangrijpt. De kleinste details ontroeren haar: een tjirpend vogeltje, een reflectie in het water, de kleur van een opkomende zon. Nu durft ze haar aandacht voor het eerst te richten op haar klimaatverdriet. Het werd haar eerste plaat in vier jaar: Ignorance.

Ze raakte totaal in paniek. Echt, ze werd een 'geobsedeerde gek', vertelt Tamara Lindeman (36), de frontvrouw van The Weather Station, vanuit haar huis in Toronto, Canada. Haar muziek klinkt weliswaar kalm en hoopvol, maar zelfs nu staat de angst in haar ogen zodra ze over de klimaatcrisis praat. Want ontkennen kan niet langer. Die klimaatramp komt sowieso. David Attenborough zet het kristalhelder uiteen in zijn Netflix-documentaire ‘A Life On Our Planet’.‘

Sterker nog, het is er al,' zegt Lindeman. 'Op veel plaatsen is het al zichtbaar. In het noorden merken we nog niet veel van de klimaateffecten die zich al voordoen in het zuiden. Zo zou de Syrische vluchtelingencrisis deels te wijten zijn aan klimaatverandering, omdat die hongersnood veroorzaakte. Ook in Latijns-Amerika zijn er plaatsen waar mensen het moeilijk hebben. De landbouw schiet tekort en mensen migreren. Dat gebeurt allemaal omdat de aarde al anderhalve graad is opgewarmd.’

Al een jaar of vijftien beschouwt The Weather Station de wereld om zich heen, in prachtige liedjes vol verwijzingen naar Bob Dylan en Joni Michell. Lindeman ving haar scherpe observaties in kleine, intieme folkliedjes, waarmee de band vier albums vulde. Op Ignorance, het album dat gisteren is verschenen, doet Lindeman een grote stap zijwaarts. Daarvoor putte ze directe inspiratie uit Weyes Blood’ monumentale klimaatalbum Front Row Seat To The Earth. Lindeman: 'Het is geen protestalbum, maar de intensiteit van haar emotie is zo aanwezig. Plotseling realiseerde ik me dat je ook op een emotionele manier kan praten over het klimaat.’

The Weather Station

Discografie

2009 - The Line
2011 - All of It Was Mine
2015 - Loyalty
2017 - The Weather Station
2021 - Ignorance

Dat geldt ook voor het meesterlijke Ignorance, waarop Lindeman de folky Dylan-invloeden verruilt voor spannende jazz ritmes, ongrijpbare melodieën en Fleetwood Mac-esque beats. Maar telkens werpt haar klimaatverdriet een schaduw over de muziek. Dat doet ze door de kleinste details van het dagelijks leven vol te proppen met betekenis. Dat piepkleine vogeltje op de parkeerplaats bijvoorbeeld, dat voorbij fladdert in ‘Parking Lot’. Hoe kun je nog nonchalant over een vogeltje zingen, als je weet dat hij - net als zoveel dierlijk leven op onze aarde - met uitsterven wordt bedreigd?

Voor Lindeman kwam die interesse voor het klimaat niet uit de lucht vallen. ‘Ik ben al mijn hele leven bezig met klimaatverandering. Ik denk dat iedereen zich er tot op een zekere hoogte zorgen over maakt, zelfs klimaatontkenners.’ Het was er altijd,  zoals zoveel mensen klimaatbewustzijn ervaren: als een lichte ruis, een achtergrondgeluid. Tot ze zich er echt in ging verdiepen. ‘Ik las een artikel in de New Yorker over ExxonMobil, een Amerikaanse oliemaatschappij.’ Daarin las ze hoe ExxonMobil een grote desinformatie campagne opzette, om de gewone man ervan te overtuigen dat klimaatverandering niet gebeurde, écht niet. ‘Maar ze wisten wel degelijk dat het echt was.’ Diezelfde dag schreef ze 'Robber', een nummer dat de geloofwaardigheid van grote bedrijven als ExxonMobil in twijfel trekt. 'Het gaat ook over mijn eigen naïviteit. We hebben allemaal wel eens gehoord dat oliemaatschappijen, net als tabaksbedrijven, een desinformatie campagne voerden om de wetenschap in twijfel te trekken. Maar ik wist niet dat dat echt was bewezen. Dat besef raakte me heel diep.'

Lindeman kroop steeds verder in haar computer. ‘In de winter van 2018 raakte ik geobsedeerd. Ik verdiepte me steeds verder in de klimaatcrisis. Toen werd ik me bewust van mijn eigen onwetendheid.’ Ze stortte zich er volledig in. ‘Ik las de hele dag over klimaatverandering. Op vele vragen was geen duidelijk antwoord te vinden, zoals: “Hoeveel zal de wereld deze eeuw opwarmen?” De krant is niet zo informatief. Daarom zocht ik naar meer informatie in de wetenschap. En de wetenschap claimt dat klimaatverandering veel erger is dan iemand ooit wou geloven.’

© Daniel Dorsa

Ontkenning

Wat Lindeman betreft gaat de plaat over ontkenning - de ontkenning waar we allemáál in leven. We zijn allemaal een beetje klimaatontkenner, denkt ze. Niet dat we allemaal complottheoristen zijn. Verre van. ‘Als je het niet een beetje ontkent is het erg moeilijk om te functioneren. Er is zelfs een term voor: zachte ontkenning. Je denkt dat je in de wetenschap gelooft, maar je gelooft er niet écht in, het besef daalt niet in.’

Doet het dat wél, dan is het alsof de deksel van Pandora’s doos eraf wordt gehaald. Dat ervaarde Lindeman ook zelf. Paniek, beklemming, angst, het tuimelde er allemaal uit. ‘De intensiteit van die emotie had ik niet verwacht.’ Toch had het nut, denkt ze. De ernst van de situatie onderschat ze niet meer. Bovendien begrijpt ze beter waarom mensen die deksel er zo stellig ophouden. ‘Ik dacht dat veel mensen de klimaatcrisis begrepen en er doodsbang van werden. Maar die mensen vechten om te overleven. De tijd of energie om deze absurd zware strijd te voeren hebben ze niet. Daarbij: het grote probleem ligt niet bij die mensen zelf, maar bij de politiek. Die moeten zorg dragen voor het volk.’

(tekst gaat verder na de foto)

© Daniel Dorsa

The Weather Station

In vogelvlucht

Nu voelt Lindeman een diepe verantwoordelijkheid. Niet per se een individuele, maar een collectieve. Wat is de rol van mensen, naar elkaar toe? En vooral: wat is onze rol naar de rest van wereld toe? De flora, de fauna? Het is de centrale vraag van het Fleetwood Mac-achtige ‘Parking Lot’, geschreven over een vogeltje dat haar aandacht trok op een parkeerplaats. ‘Het grootste deel van de wereld die je ziet als je toert, zijn wegen, parkeerplaatsen en benzinestations,’ vertelt ze. Op tour ben je veelal bezig om je te verplaatsen van plek naar plek. ‘Maar waar ik ook was, er waren vogels. In het hart van de stad, op de weg, iedere stop onderweg.’

Een vogeltje. Het lijkt zo’n alledaags detail, relatief onopmerkelijk in het tumult van alledag. En juist dat wringt. Als de aarde in rap tempo blijft opwarmen, dan valt dit juist het eerst weg: de kleine details, datgene dat je voor lief neemt. In het liedje verplaatst ze zich in het perspectief van het vogeltje. En wat blijkt? In vogelvlucht is the bigger picture gemakkelijker te bezien. Zo moeten we ook gaan denken over het klimaat, vindt Lindeman. Niet alleen vanuit het menselijke perspectief, maar in vogelvlucht. ‘We beschouwen de klimaatcrisis als een menselijke tragedie, en dat is het ook. Maar we zullen overleven op een manier waarop dieren en andere organismen het niet zullen redden.’

En nee, er is geen gemakkelijke oplossing, maar is dat nou echt een vrijbrief om niets te doen? ‘Er is nog zoveel leven en schoonheid hier,’ zegt Lindeman. ‘En verandering is mogelijk. Activisme heeft zo’n grote impact, en waar twee jaar geleden alles vast stond, beginnen dingen nu echt te veranderen. We kunnen het tij niet keren voordat het te laat is, want in zekere zin is het al te laat. Maar het hoeft niet de worst case scenario te zijn. Daar put ik troost uit.’