LGW21: koortsachtig moshen in race tegen de klok LGW21: koortsachtig moshen in race tegen de klok

Wat moet het een chaos zijn, achter de schermen bij Le Guess Who. Dacht je tijdens die persconferentie dat het festival onmogelijk door kon gaan? Dat de staart er halverwege afgehakt werd? Dan kondigt de organisatie op vrijdagavond het onvoorstelbare aan. Het gaat dit weekend door. Zaterdag vroeger op de dag, zondag met seated shows. En dat betekent: schuiven, schuiven en nog eens schuiven. Gekkenwerk is het, om aan de achterkant alles op z’n kop te zetten terwijl het festival in volle gang is. Dat wordt doorhalen om de losse eindjes aan elkaar te knopen. Maar dat de organisatie de uitdaging aangaat? Dat spreekt boekdelen over hun toewijding. Aan het festival, aan het publiek, maar ook aan de artiesten, die nergens zo’n groot podium krijgen als het avontuurlijke Le Guess Who.

Want zelfs op een bedrukte dag als vandaan is dat wat opvalt. Kijk maar eens naar die rij voor de Janskerk bij Ichiko Aoba. Het is de ultieme locatie voor de prachtige, akoestische folkliedjes van de Japanse cultzangeres. Met name vanwege die wonderschone, ijle vocalen, die zo zalvend door de kerk heen reizen dat je er spontaan allemaal beelden van in je hoofd krijgt. Het ruizen van de wind, wegwaaiende bladeren, kabbelend water. Zeg maar, het soort beelden dat je je voorstelt bij de aftiteling van een Studio Ghibli-film. Haar rustgevende gitaarliedjes zouden zich er in ieder geval perfect voor lenen. Even zalvend zijn de mistwolkjes die Ana Roxanne optrekt met haar fonkelende pads, en zanglijnen vol reverb. De afgelopen jaren viel de Amerikaanse ambientmuzikante op met platen zoals Because of a Flower, een wonderschoon album dat menig ambientliefhebber door de gure winter van 2020 heeft getrokken. Ambient is natuurlijk eerder een genre dat je in de achtergrond luistert, maar Le Guess Who hijst haar gerust op het podium van een volle Stadsschouwburg. Live voelt het ook wel wat fragiel, en haar stem is een beetje bibberig, maar met zo’n ademloos luisterend publiek valt ook zo’n show helemaal op zijn plek.

Iedere editie voelt Le Guess Who als een expeditie door de spannendste uithoekjes van het muzikale universum, een reis naar het onbekende. Ook vandaag is er veel te zien, en vooral: veel te missen. Dan hoor je achteraf dat het Oegandese dancelabel Nyege Nyege vanaf het middaguur de club BASIS op z’n kop kreeg (‘De Schuurman was echt MAYHEM!’), dan zie je hoe de rij voor de Britse band Vanishing Twin zo lang is dat je met geen mogelijkheid meer de zaal in komt, komt je later ter oren dat accordeonist en Le Guess Who-stamgast Mario Batkovic niet alleen zélf een geweldige show geeft, maar ook een gastbezoekje krijgt van psychedelische magiër James Holden, die meewerkte aan zijn laatste plaat. Gelukkig kun je voor Holden later op de avond op herkansing in de Stadsschouwburg. Het is dringen om binnen te komen, en dat is geen wonder. In 2017 speelde hij zo’n legendarische show op het festival dat-ie vanavond één van de publiekstrekkers is. Toen speelde hij met zijn band The Animal Spirits, vanavond met Waclaw Zimpel, een Poolse componist en klarinettist met wie hij vorig jaar een wonderlijke plaat uitbracht. Ze hebben elkaar gevonden in het transcendentale: het bedwelmende van raga, het repetitieve van minimal elektronica, het vrijzinnige van freejazz. Dat hoor je vanavond ook goed. De repetitieve, glitchy patronen die hij uit zijn bak trekt zijn het fundament, en Zimpel kleurt het vervolgens in met zijn klarinet. Het is grappig: Holden en Zimpel zitten tegenover elkaar aan een tafel vol gear en bedrading als twee nerds van de IT-afdeling, maar wanneer Zimpel opstaat om zijn klarinet te laten krijsen in freejazzexplosies, dan is het werkelijk bedwelmend. 

Dat is Le Guess Who: een festival waar ademloos geluisterd wordt naar muzikaal experiment. Waar het vooral draait om het hoofd, om de aandacht, en waar het fysieke een kleinere rol speelt. En toch is de rode draad in de Ronda vanavond hiphop. Neem nou de show van FLOHIO. De Brits-Nigeriaanse rapper was in 2020 door Pitchfork uitgeroepen tot grote belofte, de BBC zette haar ook op een voetstuk. In 2019 eindigde ze haar optreden op Le Guess Who in tranen van euforie. En toch begint haar show vanavond als een rommeltje. ‘Oh my god, ik dacht dat we nog aan het soundchecken waren’, giechelt ze beschaamd, wanneer ze struikelend over haar voeten het podium oploopt en zichzelf nog effe in een andere outfit hijst. Maar ze herpakt zich, en ze heeft charisma om zo’n zaal te vullen. Ze is ook een goeie MC met een superheldere flow, die haar teksten zo snel uitspuwt dat het amper bij te benen is. Dan krijgt de Ronda binnen de kortste keren een stevige moshpit, waar ze zelf maar wat graag inspringt. Bij de agressieve grimetrack ‘Unveiled’ krijgt ze de hele zaal aan het bulderen: ‘RAGE, FUCKING RAGE!’ Het blik energie dat ze opentrekt? Dat heeft vast iets te maken met de frustratie over de laatste avond.

Die bak frustratie is voelbaar. Het hangt in de lucht, de hele avond, en het maakt dat de hiphopshows in de Ronda vanavond voelen als het verwachte hoogtepunt van de avond. Zou Pa Salieu, doorbrekende grime-ster en een van de grootste namen op de line-up, het waarmaken? Hij heeft de rauwe grimetracks om de knaldorst te lessen, maar ook een bak soulvollere amapiano-geïnspireerde tunes om je aan het dansen te krijgen. Toch wil het niet echt vlotten, niet ten minste omdat-ie veel te stoned is om een redelijke show neer te zetten. Hij komt veel te laat binnen, warmt dan véél te lang op (met '1000 Miles' van Vanessa Carlton nota bene) en dan is zijn hypeman ook nog eens een grotere blikvanger dan hijzelf. 'UTRECHT, WHAT THE FUCK?!', roept die. Het gevoel is wederzijds.

Nee, dan Zwangere Guy. Vanavond is de Belgische rapper goed op stoom, en bewijst-ie nog maar eens de beste van de Benelux te zijn. Hij mist geen beat, lijkt nooit op adem te hoeven komen en haalt het echt uit zijn tenen. Hij gooit de teksten van ‘Beter Leven’ vol overgave over het publiek en met een retestrakke band en setlist ligt iedereen aan zijn voeten. Als de zaal niet stil genoeg is stopt–ie: 'Mama, deze is voor u.’ Het is de klassieke Zwangere Guy-dynamiek: eerst heel hard aankomen, om dan met een emotioneler blokje uit te komen bij een stomende pit. ‘Wat mij betreft mogen ze meer van dit soort boekingen doen bij Le Guess Who’, gilt een jongen enthousiast voordat-ie head first de moshpit induikt. Met die show blijkt Zwangere Guy opeens het hoogtepunt van de avond, in de wetenschap dat er op Le Guess Who? áltijd een show van de avond is die je hebt gemist, in een kerkje, een klein zaaltje, verstopt in een uithoek van de timetable.