Travis Scott treedt op in Fortnite, IDLES en Charli XCX spelen op Minecraft-festivals: er worden steeds meer concerten georganiseerd in games, vaak met het idee om een normale concertervaring te vervangen. Maar waarom, als je ook iets bovenmenselijks kan creëren binnen een virtuele wereld?

Een muziekfestival met namen als IDLES en Sports Team waar je de deur niet voor uit hoeft, je je pyjama aan kan laten en niet in de rij voor de dixies hoeft maar gewoon lekker naar je eigen vertrouwde toilet kan. Klinkt heerlijk, toch? Precies dat is de strekking van Block By Blockwest, een knipoog naar het geannuleerde South By Southwest, dat afgelopen weekend plaatsvond in de online game Minecraft. 

Heel simpel: effe inloggen op een gratis server en je stapt zo een virtuele festivalervaring binnen. Daar kun je kiezen voor een bepaalde stream die je wilt volgen, die dan weer gelinkt is aan een van de podia. De line-up is uitstekend: IDLES, Sports Team, Pussy Riot en Against the Current zijn van de partij. Loop eens rond, en je ziet zelfs verschillende merch-stands waar je daadwerkelijk een shirtje kunt kopen van een van de bands. Even verderop kun je minigames spelen met de andere festivalbezoekers. Ram op de spatiebalk en muis, en start een moshpit op de show van IDLES. De band staat er echt! Of nou ja, ze staan als minecraft-avatars op een klein podium doelloos rond te springen.

Leuk is het zeker, maar na een uur rondwandelen in de blokkige visuals begint het – als je geen Minecraft-fan bent – toch een beetje te vervelen. Al helemaal zodra je erachter komt dat de ‘liveset’ van IDLES eigenlijk een opname is van hun concert in de Bataclan. Nee, natuurlijk is Minecraft geen game die is gebouwd voor de coole visuals, maar als je toch achter een monitor zit waarin de mogelijkheden eindeloos zijn, wil je met je avatar niet per se voor een ‘normaal’ podium staan.

 

Travis Scott and Fortnite Present: Astronomical

Dat doet de populaire online game Fortnite toch beter met de zinnenprikkelende Travis Scott-concertreeks van eerder deze maand. Ook daar kon je inloggen op een server om met je avatar voor een klein podiumpje te gaan staan. Maar dat podium blijkt slechts een afleidingsmanoeuvre. Een reusachtige Scott slaat als een komeet in op de aarde, hij zwalkt over de hele wereld terwijl wij, de spelers, als nietige vlooien rondom hem krioelen. Elk nummer weer verandert Scott met zijn bovenmenselijke krachten het universum compleet: tijdens ‘Highest in the Room’ dalen we af naar een onderwaterwereld, tijdens nieuwe track ‘THE SCOTTS’ vliegen we door het heelal terwijl Scott op een planeet gaat zitten. De visuals zijn geweldig, en dít is wat je wilt zien in een virtueel concert: een muzikale ervaring die je nooit mee kan maken in het echte leven, maar dat op sommige fronten zelfs overtreft.

Er is natuurlijks niets live aan – je hoort gewoon de studio-opnames – en waarschijnlijk heeft Travis Scott er niet eens iets voor hoeven doen, maar de ervaring om met iedereen te staan springen terwijl Travis Scott als een reus door het landschap loopt is geweldig (en veel leuker dan voor een normale stage zoals in Block By Blockwest). De show van Travis Scott trok zo’n 28 miljoen unieke kijkers binnen de game (en zo’n 35 miljoen kijkers op de Youtube-aftermovie). En de producent van Fortnite, Epic, heeft aangekondigd dat de ‘Party Royale’-modus een vaste plaats krijgt binnen het spel. 

Travis Scott was niet de eerste artiest die binnen Fortnite een concert gaf. De dj Marshmello ging hem in 2019 voor, met 10,7 miljoen kijkers in de game. Gamers konden afreizen naar ‘Pleasant Park’, een speciaal ontworpen map binnen Fortnite. Daar konden ze dansen op een set van Marshmello en chatten met hun vrienden. Dat event was volgens Epic voor een deel wel echt ‘live’, aangezien Marshmello via een liveverbinding aanwezig was om zijn publiek toe te schreeuwen. De productiewaarde bij het concert van Travis Scott heeft echter een enorme sprong voorwaarts genomen, en dat belooft veel voor toekomstige Fortnite-concerten.

Terug naar Second Life

Hoewel in-game-concerten op deze schaal als nieuw aanvoelen, is het niet de eerste keer dat zulke concerten onderdeel van een game zijn. Zo gaf de grote Phil Collins in 2006 al eens een concert bij een missie in bij GTA Vice City Stories. Dat ging helemaal fout, natuurlijk, en jij als gamer moest het leven van Phil redden (!) door een bom te ontmantelen. Iets conventioneler zijn de nachtclubs in GTA: After Hours uit 2018, waar je als gamer op sets kon dansen van Solomun, Dixon en The Black Madonna. Open Pit, een productiebedrijf voor virtuele evenementen, host ook al sinds 2018 virtuele evenementen binnen Fortnite. Zo hostten ze onder andere in 2018 ‘Coalchella’, in 2019 ‘Fire Fest’. Bij het evenement 'Square Garden', georganiseerd door 100 gecs, was Charli XCX te bewonderen met een DJ-set.

De geschiedenis van virtuele concerten gaat echter nog verder terug: naar het begin van Second Life. Second Life, gelanceerd in 2003, is een virtuele wereld waar je als gebruiker als avatar door een landschap beweegt. Elke gebruiker kan vrijwel alles in die virtuele wereld aanpassen naar zijn of haar eigen smaak, en zo is er ook ruimte om concerten te geven. Het eerste grootschalige live-concert binnen Second Life was het concert van de Royal Liverpool Philharmonic Orchestra, een van de oudste orkesten ter wereld. In 2007 mochten honderd winnaars het concert bijwonen, het orkest speelde écht live via een videoverbinding. Voor de mensen die geen ticket bemachtigd hadden waren er zelfs streaming concerten georganiseerd op andere plekken binnen Second Life, waardoor de ongelukkigen toch nog een glimp van het concert konden opvangen.

Al gauw volgden meer artiesten het voorbeeld van het orkest uit Liverpool. In Nederland was Jesse Voorn datzelfde jaar de eerste die een dj-set in de virtuele wereld van Second Life gaf. ‘Als ik naar de optredens van Marshmello en Travis Scott kijk, los van de productie die veel beter is, is het idee precies hetzelfde’, aldus Jesse. ‘Toendertijd kwam ik met het idee omdat ik een extra dimensie aan een releaseparty toe wilde voegen. Second Life was toen echt booming. Ik heb toen in samenwerking met ABN AMRO die release georganiseerd, aangezien zij zich meer wilde profileren binnen Second Life. We hadden een club nagebouwd, en mensen moesten in Second Life naar die club. Wegens de capaciteit moesten er zelfs mensen in de rij wachten om binnen te komen. Ik had een eigen avatar en stond live vanuit thuis mijn set te streamen in Second Life’, vertelt Jesse.

Zoals Jesse Voorn zijn single uitbracht via een releaseparty in Second Life, zo liet Travis Scott in zijn concert binnen Fortnite ook een nieuwe track in samenwerking met Kid Cudi in première gaan. Die track, ‘The Scotts’, behaalde zo’n 7,5 miljoen plays binnen de eerste 24 uur op Spotify en stond een geruime tijd op nummer 1 in de hitlijsten. En de videoclip van het nummer is simpelweg een videocompilatie van het Fortnite-evenement.

Lange tijd leek het hoogst haalbare doel voor virtuele concerten het zo realistisch mogelijk nabootsen van echte shows. Nu de coronacrisis het livecircuit op slot heeft gezet, worden er alleen maar meer van dit soort evenementen georganiseerd. Maar de toekomst van gameconcerten en bijzondere virtuele muziekervaringen? Die ligt bij initiatieven zoals die van Fortnite, door de realiteit achterwege te laten. Want waarom zou je de echte wereld nog willen nabootsen, als de artiest ook als een reus door het landschap kan lopen en die hele wereld in de fik kan steken?