Wat een label doet, dat weten de meeste muziekliefhebbers wel. Labels tekenen artiesten, brengen hun muziek uit, promoten hen bij de radio. Goede labels hebben karakter en kunnen zelfs zo cool zijn dat ze hun eigen merchandise hebben. Top Notch is daar als geen ander een voorbeeld van, want iedereen kent hun impact op de Nederlandse hiphop. Maar wat doet een publisher eigenlijk? Dat zullen een stuk minder mensen weten. Het antwoord: ze ondersteunen songwriters en exploiteren het auteursrecht. En voor je direct afhaakt: dat is een interessante rol.
Het meest interessante publishingverhaal van dit jaar volgens Farid Benmbarek, de A&R (artist & repertoire) director van Top Notch? ‘Duurt Te Lang’ van Davina Michelle. In 2013 door ons uitgebracht in de originele versie van Glen Faria. Kreeg wat airplay, maar niet groundbreaking. Nu is het ineens een streamingkanon en een radiohit, dankzij het AVRO-TROS-programma Beste Zangers. Wij waren toen het label van Glen Faria, maar ook zijn publisher.’ De publisher/uitgever beheert dus de auteursrechten van een tekst en/of compositie, zorgt dat radioinkomsten binnen komen, vergroot het publiek en dus de inkomsten voor songs etc. Dat klinkt als een saaie administratieve rol, maar dat is niet het type uitgever dat Farid Benmbarek wil zijn. ‘Ik wil componisten en auteurs naar een hoger plan brengen’, zegt hij. ‘Eigenlijk vervullen wij de rol van de uitgever al jaren naast onze gewone werkzaamheden omdat schrijven en opnemen in hiphop hand in hand gaat, maar niet altijd met de volle aandacht die het verdient. Wat nou als we ons daar wel honderd procent op gaan focussen?’
Een van de beste manieren om dat te doen is het zogeheten writing camp. Zet bepaalde muzikanten een weekje bij elkaar in een studio, liefst op een bijzondere en inspirerende locatie, en laat ze werken buiten hun comfortzone. Het werd de afgelopen jaren de blauwdruk voor succes in Nederland, na het succes van New Wave. Voor dat album zette Top Notch meer dan twintig artiesten op in een kamphuis op Schiermonnikoog. Het betekende de doorbraak van Lil Kleine, Ronnie Flex, Jonna Fraser en Frenna. ‘Na New Wave denken veel artiesten dat een writing camp de sleutel naar succes is, maar dat is niet zo. Een writing camp is gewoon een manier om mensen bij elkaar te zetten, geen garantie voor toffe shit. Je moet een doelstelling hebben, de juiste talenten bij elkaar zetten, maar ook iemand erbij hebben die actief meedenkt, bijstuurt en zijn ervaring gebruikt om er een zinnig totaalplaatje van te maken.’
Het meest mysterieuze en abstracte deel van de muziekindustrie sexy maken, dat heeft Farid Benmbarek zich ten doel gesteld. De man die sinds jaar en dag de rechterhand van Kees de Koning bij Top Notch is, gaat vanaf juni het nieuwe publishing bedrijf Straight Shooter Publishing (S8S) leiden. ‘Net zoals ik nu af en toe op straat aangesproken wordt door kids van 14 wegens mijn rol bij Top Notch, wil ik dat over een paar jaar ook voelen bij Straight Shooter. Dat kids zeggen: "Ik wil ooit bij jullie tekenen, jullie doen bijzondere dingen."'
Buiten hun comfortzone
Sfeer voelen
Als voorbeeld daarvan noemt hij de totstandkoming van de Wolf soundtrack in 2013. ‘Wolf was een film van Habbekrats over een kickbokser die tegen het criminele circuit aan schuurt. Wij werden gevraagd daar de soundtrack bij de verzorgen. Hoofdrolspeler Marwan Kenzari en regisseur Jim Taihuttu woonden tijdens het schieten van de film in een appartement in Kanaleneiland, Utrecht. Daar wilde ik de studio ook hebben. Ik ben zelf in dat appartement gaan wonen, samen met Sjaak, Appa, producer SABeats (Thomas Falkner aka Tom Ferro) en engineer Robin Teunissen. De lead acteur Marwan kwam langs samen met Jim en bedacht samen met de artiesten het concept en het refrein van de song Mooie Val. Nasrdin kwam langs en schreef samen met Appa het refrein voor Onbegrepen, dit zong Nasrdin ook zelf in. De omstandigheden moesten zo zijn dat er een kader is, een verbintenis. Zowel sociaal, creatief als inhoudelijk. Dat is waar wij het verschil maken.’
Oftewel: als één van de betrokkenen ook maar de deur uit zou willen voor een pakje peuken of een blikje cola, moest hij de sfeer van de film proeven. Die meerwaarde organiseren is het doel. Een goede A&R manager is dus niet zozeer iemand die meeluistert in het maakproces, maar iemand die het maakproces organiseert en faciliteert. ‘De beste A&R is creatief, strategisch, juridisch en financieel goed onderlegd, sociaal sterk, hij snapt de psychologie van het creatieve proces, maar ook wat deal making is. Hij moet het totaalplaatje snappen. Natuurlijk heb je mensen met specifieke expertises, zoals je in een voetbalteam een spits, een keeper en een verdediger hebt. Maar uiteindelijk heb je wel een ervaren trainer nodig die een stap terug kan nemen en die elke positie snapt.’
Het is een rol die Farid Benmbarek de laatste jaren heen nadrukkelijk voor zichzelf ontwikkeld heeft. Kijk naar de vorige generatie en je ziet direct dat het anders was. Opgezwolle, dat was Rico, Sticks en Delic, de Jeugd van Tegenwoordig Willie, Freddie, Faberyayo en Bas Bron. Niemand anders. Maar gaandeweg heeft de manier van werken die Benmbarek voor ogen heeft terrein gewonnen. Het is een van de sleutels achter de enorme productiviteit van de nieuwe generatie. Artiesten nemen voortdurend met elkaar op, en dat komt niet doordat ze toevallig de hele tijd de deur bij elkaar plat lopen.
17 co-writers
Het heeft ook het beeld van authentiek schrijven veranderd. Want hoe zit dat nu, schrijven rappers dan ook gezamenlijk hun teksten? ‘De meeste rappers geven anderen geen toegang tot hun coupletten, maar voor het refrein schakelen ze dan wel weer vaak hulp in. Dat laten ze dan schrijven en/of zingen door iemand anders. Het taboe is wel een beetje van gezamenlijk schrijven af. We gaan steeds meer richting een model zoals je dat in de film ziet: drie mensen schrijven het scenario, er is een director of photography die op zijn beurt meerdere cameramensen aan kan sturen, zelfs de regisseur heeft hulp in de vorm van een assistent director. Natuurlijk zijn de regisseur en de hoofdrolspelers het uithangbord van de film, maar niemand zegt: Martin Scorsese, ik vind jou geen vakkundige regisseur, want je hebt hulp gekregen van 224 mensen.’
Ook in de hiphopgeschiedenis zijn meer dan genoeg voorbeelden te vinden van collaborative writing. De gemiddelde Grammy-nominatie voor Best Rap Song telt momenteel 17 co-writers, maar ook sommige classics ontstonden al zo. ‘Ik denk dat Dr Dre vrij ver uit de buurt van een pen is gebleven toen zijn klassieker The Chronic werd geschreven en opgenomen. Hij heeft mensen die goed kunnen schrijven binnen zijn karakter en die hem de juiste woorden geven. Dat doet hij goed, en daar is hij ook nooit geheimzinnig over geweest. Hoe opener jij bent, hoe minder het een probleem is. Als je maar kunt aantonen dat je geen puppet bent. Dat je een aantoonbaar talent hebt. Eindstand kun je niet zeggen dat Dr Dre geen talent heeft. Hij is het epicentrum waar talenten samen komen.’
Een van de voordelen van het publishersbestaan is dat het volgens Benmbarek veel makkelijker is grenzen over te steken. Als platenmaatschappij van Nederlandse artiesten is het niet makkelijk je waar buiten ons eigen land te verkopen, als uitgever kun je wel internationale projecten starten. Zo organiseerde Top Notch afgelopen jaar een writers camp in Parijs. Doelen: thuis komen met albums van Frenna en Jonna Fraser, maar ook een paar Franstalige tracks maken voor Yung Felix, die net samen met Noah’s Ark een interessante wereldwijde deal had getekend bij Barclay / Def Jam. Net als destijds New Wave is ook deze trip goed gedocumenteerd op YouTube. Het ziet eruit alsof bevriende artiesten de week van hun leven hebben, maar tegelijkertijd zie je ook dat de strategische kant van het verhaal veel verder is dan destijds met New Wave.
De OG's
Benmbarek somt op: ‘Ik wilde graag met o.a. een aantal Frans-Afrikaanse componisten/producers en een Franse artieste genaamd Lyna Mahyem werken die ik kende via Romain Bilharz, iemand die in het verleden op een sleutelpositie zat bij Universal Frankrijk en aan de basis stond van Stromae’s succes. De basis van Frenna’s hit ‘Louboutin’ is een supersterke compositie van een componist/producer die we uit Brussel kennen: Ozhora Miyagi. Maar de drumstructuren en het arrangement pasten niet bij Frenna’s stijl. Gelukkig zijn er dan Diquenza en DOVGH die Frenna perfect aanvoelen en direct als een team chirurgen zo’n compositie in gaan en de drums herprogrammeren.
Naast Jonna en Frenna hadden we ook Emms van Broederliefde en Idaly binnen handbereik, die kunnen zo’n project dan zo in sliden: het is alsof we The Avengers uit de Nederlandse hiphoop game bij elkaar hadden. En een deur verderop zit Spanker een hit met ze te maken direct nadat hun opname voor Frenna afgerond is. Het is gewoon een hele leuke en effectieve manier om afstanden klein te maken en het netwerk te vergroten, zowel van de artiesten als van de A&R’s. Kort na het writing camp in Parijs kregen we van één van de aanwezige Capitol Music France A&R’s, Landry, het verzoek of we in Amsterdam een camp op wilden zetten voor Niska, een uitzonderlijk succesvolle MC uit Frankrijk. Je hoeft die mensen niet zelf te vragen, je moet personen in hun netwerk laten zien wat je creatief strategisch waard bent. Doordat Landry's artiest Siboy goede sessies met $hirak en Yung Felix had gedaan tijdens onze camp in Parijs, piekte de interesse van Niska vanzelf.’
Zijn transfer naar het nieuwe bedrijf betekent dat Farid Benmbarek anders in het Top Notch team komt te staan. Senior A&R manager Mark van der Drift verhuist mee om samen met hem de blauwdruk te vormen voor Straight Shooter. Bij Top Notch wordt één en ander geschoven, David van Dijk neemt de A&R Director rol over van Farid en onder meer Mo Fouradi komt van Cloud 9 Publishing over om het senior A&R gewicht aan te vullen met zijn lange ervaring en benodigde expertise. ‘Maar ik blijf wel in het bestuur van Top Notch, de OG’s, plus voor de artiesten waar ik het meest betrokken bij ben blijf ik me bemoeien met het grote plaatje van hun carriere. Ik geloof er in om met Top Notch samen te blijven groeien, om over dertig jaar met zijn allen bij het kampvuur te zitten en te zeggen: ja man, het was een mooi avontuur dat we met zijn allen hebben beleefd. Ik heb meerdere mooie aanbiedingen van buiten gekregen in de loop der jaren, maar ik stel mezelf altijd de vraag: wil ik een huursoldaat zijn die van missie naar missie reist of blijf ik trouw aan de mensen die met me waren toen we nog met zijn allen in de woestijn stonden? Dat laatste voelt voor mij veel natuurlijker.’