De eerste zin van het zesde Lana del Rey album gaat als volgt: ‘Goddamn, man-child, you fucked me so good that I almost said, "I love you”’ Dat is nogal een openingszin, en het is een typische Lana del Rey opener.

Om te beginnen natuurlijk vanwege de duistere romantiek die erin ligt, de passie die op liefde lijkt, misschien wel heel eventjes liefde is maar dan toch voor een moment, en daarna meteen als teleurstelling voelt. Maar ook: de vloek. Lana del Rey vloekt graag en veel. Niet voor niets prijkt het F-woord in haar albumtitel. Voor de hoezenpolitie-afgekort tot NFR, maar we weten best waar dat voor staat: Norman Fucking Rockwell!

Het heeft iets als Lana del Rey vloekt, het voelt anders dan wanneer Eminem dat doet, of activist Zack de la Rocha van Rage Against The Machine. Lana is een dame die een ouderwetse klasse uitstraalt, iemand die gecalculeerd vloekt in plaats van uit woede. Precies zoals ze doordacht de T’s laat stotteren in ‘Barttttender’. Het klinkt nog beter omdat alle songs op Norman Fucking Rockwell! ingetogen zijn, gevormd rond de piano, sierlijk maar sober gearrangeerd, met hulp van superster producer Jack Antonoff (FUN., Lorde, Taylor Swift), die haar in het negen minuten klokkende ‘Venice Bitch’ (een knipoog naar kunstenaarswijk Venice Beach) een moderne Laurel Canyon folkjam in leidt.  De urban features van haar vorige album - o.a. The Weeknd en A$AP Rocky - zijn in geen velden of wegen te bekennen.

Dat openingsnummer gaat over een van de vele zelfingenomen kunstenaars die in Lana del Rey’s Los Angeles rondlopen. Die heet geen Norman Rockwell, want dat was een New Yorker, een kunstschilder en illustrator, en voor Lana del Rey een symbool. In een interview met Variety koppelde ze hem aan de staat van het land waarin ze leeft en werkt: ‘So this is the American dream, right now. This is where we’re at—Norman fucking Rockwell. We’re going to go to Mars, and Trump is president, all right.’ Haar interviews zijn steeds uitgesprokener, ook al duikt de actualiteit vooral als side-notes in haar liedjes op, alsof ze als kleine aantekeningen in haar schrijfboekje belandden.

Dat klinkt misschien alsof het er per ongeluk in sluipt, maar dat is natuurlijk niet het geval. Lana del Rey vlecht graag met referenties, zoals Quentin Tarantino dat in zijn films ook doet. Ze roept anekdotes op over de dood van de tragische dood van Beach Boy Dennis Wilson en de zelfmoord van feminist Sylvia Plath, ze covert Sublime (ook een tragisch jong-gestorven kunstenaar) en leent net als het origineel ook een flard van jazz-standard ‘Summertime’. Al die referenties zijn als deurtjes in haar songs, die haar eigen verhalen gelaagder en duisterder maken. En die American Dream, die speelt natuurlijk al veel langer en zeker niet zijdelings een rol in haar werk. Niet voor niets wappert de Amerikaanse vlag in vol ornaat op de hoes van het nieuwe album.

Toen ik haar daar acht jaar geleden bij haar debuut naar vroeg hield ze dat overigens nogal bijtend af. Nee, haar songs gingen over haar persoonlijke leven en niet over grote concepten die haar te boven gingen. Ze werd zelfs kwaad toen ik erover door ging, was even later in tranen omdat ik - zo interpreteerde ze dat - aan haar integriteit twijfelde. Ze zou het nu omschrijven als: ‘You took my sadness out of context’ (‘Mariners Apartment Complex’). Het was een van de meest verwarrende momenten uit mijn loopbaan als muziekjournalist, want het tegendeel was waar. En het parcours dat ze sindsdien aflegde laat zien hoe ze juist hierin steeds beter wordt: het vervlechten van het persoonlijke, het universele en het specifiek Amerikaanse tot iets heel eigens.

In die begintijd wisten veel mensen zich geen raad met haar. Was het omdat ze haar persoonlijke teksten vertolkte met een grote afstandelijkheid? Was het omdat Instagram (gelanceerd in 2010) nog gloednieuw was en we de manier van poseren - altijd en overal - die zij zich eigen maakte nog niet zo goed kenden? Ook de hoes van NFR lijkt wel een Instagram foto, zo’n geposeerde van een influencer op een gratis boottripje, met een topmodel als vriendje. Och, strooide elke influencer maar met zoveel fascinerende zinnen als Lana del Rey, dat zou je ze elk fucking boottochtje op de wereld gunnen.