Pariah heeft zijn writer's block overwonnen en zet zich af tegen conservatisme in dance Pariah heeft zijn writer's block overwonnen en zet zich af tegen conservatisme in dance

Of 3voor12 met een locatie kon komen voor het interview. Arthur Cayzer, zoals Pariah eigenlijk heet, woont nog zo kort in Amsterdam dat hij eigenlijk geen idee heeft waar het goed zitten is. Het wordt uiteindelijk een terras aan het IJ, waar hij strak op tijd komt aangelopen. Lopen inderdaad, want hij heeft nog altijd geen fiets, vertelt-ie lachend. ‘Echt, iedereen begint erover tegen me, haha. Maar kijk: ik houd van buiten muziek luisteren. Terwijl ik loop, want fietsend durf ik het nog niet. Bovendien heb ik de laatste twaalf jaar in London gewoond. Daar voelde het als dichtbij als het maar een half uur met de bus rijden was. Hier zit je dan volgens mij al in Utrecht, of niet?’  

Hij woont dus sinds een paar maanden in Amsterdam. Geen vlucht uit Londen, niet om de scene hier, maar gewoon omdat zijn vriendin hier al een paar jaar woont voor werk en het haar bevalt. Het is een praktische stad voor een dj, legt hij uit. Vrienden die in Berlijn zijn gaan wonen, doen daarmee een enorme concessie. Als dj met een internationale carrière neem je als je daar woont voor lief dat je dubbel zo veel tijd kwijt bent aan reizen naar optredens. ‘De vliegvelden daar hebben slechte verbindingen. Je moet bijna altijd overstappen op München of Frankfurt. Uitputtend, naast het optreden zelf. Vanaf Schiphol kom je overal, en je bent er zo.’

In de jaren dat Cayzer actief is als Pariah, heeft hij een hoop gedaan. Rond 2010 was hij er opeens. Eerst met ‘Detroit Falls’, een funky struikelbeat die ergens tussen Moodymann en J Dilla in zat. Überhaupt nog maar de tweede track die hij ooit afmaakte en meteen uitgekomen op R&S. Maar hij kwam echt op gang toen hij met zijn EP Safehouse perfect de golf clubby dubstep meepakte die zich rond 2010 vanuit Londen over het Europese vasteland verspreidde. Spookachtige vocals zoals Burial ze introduceerde, maar dan met veel meer leven in de bas en perfect om grote clubs klein te laten voelen of later juist kleine clubs enorm en spookachtig leeg. Krap drie jaar na zijn eerste productie stond Pariah al bekend als een van de meest veelzijdige talenten in de dance. En dan bleek hij ook nog eens een hele goede dj te zijn en moest zijn live succes als Karenn nog komen.

Al die verschillende richtingen die Cayzer al vroeg verkende, zorgden er uiteindelijk juist voor dat het album er maar niet van kwam. In 2011 leek het nog binnen een jaar te verschijnen, maar iets later gooide hij alles weg. De jaren erna werd het produceren niet makkelijker, en na 2012 verscheen er dan ook niets. ‘Ik was stuurloos’, denkt Cayzer terug aan de laatste zes jaar. ‘Misschien was ik er nog niet klaar voor. Ik had ook moeite me te focussen, omdat ik zo druk was met mijn eigen en de Karenn-shows. Ik kon geen clubmuziek schrijven waar ik zelf blij van werd, ik had het gevoel dat mensen door het succes van Karenn verwachtten dat ik met nog meer techno zou komen. Ik wil buiten Karenn helemaal niet dat soort muziek uitbrengen. De drang die ik daarnaar heb, bevredig ik met dat project. Waarom zou ik dan in mijn eentje nog meer doen? Daar bovenop was ik ook nog eens besluiteloos. Ik dacht constant, “Ik kan dit doen, maar hé, ik kan ook dat doen.” Superfrustrerend. De vijf of zes tracks die ik maakte, voelden niet goed. En trouwens, haha, ze waren ook echt niet zo goed.'

Hoe doorbrak je die sleur?
‘Door het heel anders te doen. Iets wat ik wel vaker gedacht had, maar waar ik nooit de ballen voor had. Mijn hele leven zijn er platen geweest  die ik als pilaren zou omschrijven. Waar ik me omheen geslingerd heb, waar ik mijn herinneringen aan koppel, bepaalde emoties. Ik kan ze wel noemen, maar het doet er eigenlijk helemaal niet toe. Ik besloot namelijk vooral dat ik terug wilde naar dat gevoel. Die platen zijn niet per se belangrijk voor me geworden door de muziek, maar door hele alledaagse dingen. Het is onmogelijk om muziek los te zien van de context. Dat kunnen gebeurtenissen zijn, vooroordelen, of de mensen om je heen, maar ook de locatie waar je de muziek luistert.’

Voor mij viel het kwartje met jouw album onverwachts. Ik had hem al een paar keer geluisterd op speakers, maar ik luisterde hem laatst op mijn koptelefoon op het station. Het stond vol met Beyoncé-fans die aan het zingen waren, ik hoorde metro’s aankomen en gaan en een sirene op de achtergrond. Opeens kwam alles samen.
‘Dat is precies wat ik wilde bereiken. Ervaringen laten sporen achter in muziek. Ik wilde ook kijken of ik mijn eigen ervaringen als sporen kon achterlaten in de producties. Als je tijdens wandelen met een koptelefoon naar muziek luistert, luister je onbewust naar de wereld om je heen. Bovendien, het is echt een koptelefoonalbum. Voelt gek, om te zeggen dat mensen het zo moeten luisteren. Maar anders heeft het album echt een goede ruimte nodig. In een grote kamer met galm is het veel te in your face. In mijn oude studio in Londen klonk het goed, maar mijn nieuwe ruimte in Amsterdam doet het album geen goed. Het is sowieso geen prettige plek om muziek te luisteren.’

Is dat niet een basiseis voor een studio? Dat het er prettig is om naar muziek te luisteren?
‘Ik denk juist dat het helpt. Je wil dat het ook goed klinkt in een onvriendelijke ruimte. Mijn nieuwe studio is net als de vorige heel droog, maar dan op een nietsontziende manier. Vroeger stelde ik daardoor het mixen uit tot de track af was. Nu moet ik het al doen terwijl ik ze produceer.’

Heb je het album zelf afgemixt?
‘Nee. Ik voel me daar simpelweg niet op mijn gemak bij. Ik weet precies wat ik wil, maar ik heb niet de technische kennis. Terwijl ik bij clubtracks precies weet hoe ik het moet doen. Ik heb met twee mixing engineers gewerkt. De een zat in Texas, de ander in Zweden. Het ging dus allemaal via de mail, wat het nog wat lastiger maakte. Ze waren vrij direct. “Als je wil dat dit goed klinkt, zul je in een nieuwe versie dit moeten weghalen of aanpassen.” Het helpt om een extra set oren te hebben. Iemand die niet emotioneel betrokken is bij de muziek. Het zorgt ervoor dat je betere beslissingen maakt. Zo is er een nummer afgevallen. Het had erop gepast, maar het geheel werd beter als het nummer niet op het album kwam.’

Die extra set oren die meeluisterden waren belangrijk voor Cayzer. Niet alleen omdat hij de mixhulp kon gebruiken, maar ook omdat hij ervan overtuigd is dat de beste muziek uit samenwerkingen voortkomt. Niet de meest standaard benadering in dance, waar het soms ook een prestige-ding lijkt te zijn om alles helemaal zelf te doen. En dan een foto plaatsen van de laptop en monitoren waarop een heel album gemaakt is. Cayzer is er fel over. Hij begint er bijna vanuit het niets over, schuift naar voren op zijn bank en begint sneller te praten.

Wat voor beeld is er dan over samenwerken, in dance?
‘Ik heb het idee dat er een stigma heerst op samenwerken. Stel dat ik echt een dance-album gemaakt had en in de credits stond dat het door iemand anders gemixt was, dan zou daar een backlash over kunnen komen. Alsof het niet mijn eigen werk is. Ik vind het raar dat er zo gedacht wordt over het gebruik van engineers. Een van de redenen waarom oude house-platen en veel oude jungle zo goed klinken, is omdat ze niet zijn opgenomen in een slaapkamer of thuisstudio. Maar juist in een studio met engineers.’

In praktisch alle genres is het het tegenovergestelde, niet?
‘Het is een rariteit in muziek. Overal wordt er samengewerkt. Noem het kunst wat je maakt, noem het clubmuziek. Maar het belangrijkste is, dat wat je maakt het best mogelijke wordt. Het is niet alleen oké of leuk, het is essentieel. Neem die beroemde anekdote over ‘Like a Rolling Stone’, waar een sessiemuzikant het nummer maakt door ongevraagd achter het orgel te kruipen. De band waar ik altijd naar verwijs is Joy Division. Tuurlijk, ze hadden goede nummers. Maar hun geluid werd gedefinieerd door hun producer, Martin Hannett. Hij vormde hun sound. Ze waren misschien niet helemaal een standaard band. Maar het waren wel gewoon jonge gasten met goede liedjes, daarvan waren er wel meer. Door hun geluid werden ze iets wat er nog nooit was geweest. Puur door die samenwerking.’

Die angst voor samenwerken heeft ook iets conservatiefs.
'Heel erg. Maar ook hoe gekeken wordt naar andere muziek.’

Hij snakt naar adem en zoekt naar woorden als hij erover begint: ‘Het nieuwe SOPHIE-album is zo, zo goed. Zo raar, ongemakkelijk en tegelijk enorm catchy. Neem ‘Immaterial’. Het is zo’n eigen sonische wereld. Het begint als een hit, bijna bubblegum, halverwege worden de effecten zo raar dat het enorm oncomfortabel wordt. Ze is een popgenie. Het Resident Advisor-forum is natuurlijk niet de plek waar je je mening over muziek komt bijschaven, maar de comments daar maakten me zo depressief. Ze roepen dat het vuilnis is, suiker. Oh man, dat snobisme.'

'Het probleem is dat mensen het idee hebben dat als iets underground is, het ook experimenteel is. Ja jongens, laten we het eens hebben over al de techno die allemaal hetzelfde klinkt en die jullie zo op een voetstuk plaatsen. Maar neem Charlie XCX, met die producties van AG Cook. Insane. Of wat er nu gebeurt in Amerikaanse hiphop. Het verbaast me zo hoe iets wat zo fundamenteel raar klinkt, zo koud en robotachtig is, zo een enorme aantrekkingskracht heeft op miljoenen, miljarden mensen. Heb je dat laatste Rae Sremmurd album geluisterd? Er staat een nummer op, ‘Offshore’. Pak het erbij, en luister het. De vocal range van Young Thug daar, pffffff. Next level. Echt waar, we leven in een fantastische tijd voor muziek.'