Het festival opent donderdag met een Bulgaars vrouwenkoor dat al meer dan zestig jaar bestaat. Het was de Zwitserse etno-musicoloog Marcel Cellier die in 1975 de wonderlijke harmonieën voor het eerst vastlegde op een album, en meer dan 15 jaar later kreeg het koor een nieuw leven via indielabel 4AD, dat de Bulgaren naar een Grammy leidde. Bijna dertig jaar later is het Perfume Genius die het koor naar Utrecht haalt.
Natuurlijk vink je acts als James Holden, Perfume Genius en Protomartyr aan, maar als het ergens ook om draait op Le Guess Who?, dan zijn het die hele bijzondere acts die je misschien wel nooit meer ziet. De performers die buiten het normale circuit staan, die verder dan anderen gaan in hun benadering van het podium, die na hun optreden in rook op te gaan en die je met open mond achterlaten. Tien excentrieke tips voor komend weekend.
Le Mystère des Voix Bulgares
The Ecstatic Music of Alice Coltrane
Het wil nog wel eens een serieuze aangelegenheid zijn, Le Guess Who?, maar veel uitbundiger dan dit project rond Alice Coltrane’s nagelaten werk gaat het vermoedelijk niet worden. Coltrane bracht de laatste jaren van haar leven door op een spirituele trip in haar eigen tempel, en tijdens Le Guess Who? wordt een beroep gedaan op het publiek om dat werk tot leven te wekken. Schoenen uit, map met muziek erbij en gaan!
Nobody (Willis Earl Beal)
Blueszangers zijn nogal vaak belegen braderiezangers, maar dat kun je van Willis Earl Beal niet zeggen. Hij is nogal intens en ongrijpbaar. Hij dook ooit op in de commerciële tv-show X-Factor, maar net zo goed kan ie na een optreden zomaar in de mist verdwijnen. Niet zo gek dus dat hij zichzelf tegenwoordig Nobody noemt. Wat ie precies gaat doen in Utrecht, dat zullen we moeten afwachten, maar dat ie je met open mond zal achterlaten is haast wel gegarandeerd.
Violent Magic Orchestra / Vampillia
Bij de Japanners op Le Guess Who? kun je meestal rekenen op stoïcijnse extremiteit, en dat is met deze twee aan elkaar gerelateerde bands niet anders. Violent Magic Orchestra, geweldige bandnaam natuurlijk, en een perfecte omschrijving van wat je kunt verwachten: geweld en schoonheid ineen, met diepe, noise drones en geluidserupties. Vampillia is wat uitbundiger, met af en toe flarden psychedelische black metal, maar toch vooral experimentele progrock.
Yat-Kha
Weird? Of moeten we zeggen: niet zoals we het hier in het Westen gewend zijn. Ver in het Oosten van deze wereld vinden ze de diepe gorgels die mannen met hun keel kunnen produceren heel normaal. We kenden natuurlijk al een traditionele Mongoolse van Hangaii, en dit Yat-Kha komt uit een land dat weinigen zullen kennen: de Russische deelrepubliek Toeva, buurland van Mongolië. Waar Hanggai heel traditioneel is, zoekt Yat-Kha af en toe een verrassende kruisbestuiving met elektronica. Al zou je dat op basis van het bloeddorstige tafereel hiernaast niet zeggen.
Keiji Haino & Han Bennink
De Japanse avant-gardist Keiji Haino is populair onder de curatoren van Le Guess Who? Zowel jazz-drummer Han Bennink als Grouper hebben hem op hun lijstje, en dus speelt hij twee keer. Vooral de performance met Han Bennink zelf lijkt fascinerend te gaan worden, want de Japanner wil bij dat optreden een gitaar in de nok van de zaal ophangen, die met een basketbal bediend gaat worden.
Jenny Hval
De Noorse zangeres Jenny Hval viel voor het eerste echt op met een freaky album genaamd Apocalypse Girl op het befaamde undergroundlabel Sacred Bones. Maar een jaar later deed ze er nog een schepje bovenop met Blood Bitch, een elektronisch conceptalbum over het verband tussen tijdreizen, vampieren en menstruatie. Als dat geen prikkelend optreden oplevert. Op Best Kept Secret zagen we hoe spectaculair ze is, zwevend tussen angstaanjagend en melancholisch. Een must see.
Moor Mother
Over tijdreizen gesproken: Camae Ayewa alias Moor Mother noemt zichzelf ook liever een ‘time traveller’ dan een ‘poet’. Haar buitengewoon intense muziek gaat rechtstreeks terug naar de slavernij, maar zegt uiteraard ook van alles over het heden, en natuurlijk over de toekomst. Je hoort spoken word teksten, hiphopbeats, experimentele elektronica en noise, op een manier gecombineerd zoals je het nooit eerder hoorde.
12 Hour Drone Fest
Een paar jaar geleden had Le Guess Who? een ambitieus project genaamd 24 Hour Drone Fest, waarin je kon zien dat de ene drone de andere niet is. Dat doen we dit jaar nog eens licht over, in twaalf uur. Je kunt het programma uitpluizen, je kunt ook af en toe binnen lopen. De ene keer zul je langgerekte, diepe tonen van een dubbele bas aantreffen, de andere keer zink je weg in lagen en lagen elektronica.
Mary Margaret O’Hara
Le Guess Who? maakt er een sport van om cult-zangeressen onder het stof vandaan te halen, mensen die je in geen dertig jaar in ons land (of überhaupt) hebt kunnen zien optreden. In het verleden waren dat onder meer Elza Soares, Annette Peacock en Selda, dit jaar de hartverwarmende improvisatie-artiest Mary Margaret O’Hara, goed voor een lach en een traan op de zondagavond.