Stoomcursus in de Jordanese smartlap Stoomcursus in de Jordanese smartlap

'Me wiegie was een stijfselkissie, / Me deken was een baaienrok  / Me wiegie was versierd met strikkies / De warme kruik zat in een ouwe sok', zong Zwarte Riek. Het was geen vetpot in de Jordaan in het begin van de twintigste eeuw, zo blikt Zwarte Riek in haar hit terug aan haar vroege jeugd, waarin haar ouders geen geld hadden voor een wiegje, maar nog een doosje van het stijfsel – waar vroeger bijvoorbeeld beddengoed mee behandeld werd –  hadden staan. Niet optimaal, en toch wordt er semi-romantisch over gezongen en aan teruggedacht. Typisch voor de Amsterdamse volksmuziek. 

Manke Nelis en Louis Noiret zongen in ‘Ik woon op de hoek van een straatje’, vol liefde over hun buurtje. 'Echt, Al lopen de muizen op tafel / daar trek ik me weinig van aan / 'k Zou voor geen paleis willen ruilen / m'n hok in die ouwe Jordaan.' Zo diep zat die liefde van de gemiddelde Jordanees. Iets verderop doet Nelis er nog een schepje boven op: 'Al trek ik ook krom in mijn natte alkoof / toch zit ik er beslist ideaal.' Een wat? Een alkoof? Even googlen leert dat het een raamloze kamer is, en dat het van een Arabisch woord afstamt dat via Spanje uiteindelijk weer in Nederland is beland. Er zijn nu dan misschien wel veel expats en toeristen in de Jordaan, zo'n 70 jaar terug was de wijk al een smeltkroes van verschillende afkomsten. 

Zoals rappers je tegenwoordig overladen met skrrrrrt’s, krijg je bij een een concert van Jordanese volkszangers vaak 'Hatsee!' om de oren. Wat het betekent? Uhm, ja. Zie het maar als positieve stemmingsmakerij.

Of is het nou Sapperdiosia? Het maakt maar weer duidelijk dat het niet echt een gescheven taal is, dat Jordanees. Wat het betekent, die uitroep waar Tante Na een heel nummer omheen bouwde? Niet echt iets, maar het bekt wel lekker als je verbaast bent. Zie het als de wat keurige versie van sakkerloot.

'Zie je de jongens en de meiden dansend gaan (Hatsjee) / Bij ons in de Jordaan / Waar de bloemen voor de ramen staan / En de Amsterdamse humor nooit verloren gaat / Zolang de lepel in de brijpot staat  / We voelen ons verbonden met elkander / Want zit je in de zorgen of in de ratsmodee  / Dan helpt de een zoveel ie kan de ander / Zo zijn de Jordanezen, ze leven met je mee.' Zelfs als je in de ratsmodee zit, of naar de klote bent zoals we het nu zeggen, zelfs dan is de Jordaan nog de fijnste plek die er maar is.