De Noorse muziekveelvraat Ulver (wolven) verrast met popplaat The Assassination of Julius Caesar. Festival Roadburn in Tilburg heeft de primeur. Kristoffer Rygg: ‘Het publiek zal behoorlijk verrast worden.’

Je hebt bands die krampachtig vasthouden aan hun uitgekristalliseerde geluid. Je hebt ook bands die behoedzaam nieuwe paadjes inslaan, zolang de eigen identiteit maar niet in het geding komt. En dan is er Ulver. Het wolvenpak uit Noorwegen heeft het radicaal transformeren van het bandgeluid tot een ware kunstvorm verheven. Als een woeste weerwolf die bij iedere volle maan een nieuwe gedaante aanneemt. De in 1993 opgerichte Noorse experimentele formatie heeft haar wortels in de rijke metalscene van Scandinavië. Op hun nog altijd geliefde trilogie Bergtatt, Kveldssanger en Nattens madrigal brouwde Ulver een hitsige cocktail van duistere folk en black metal. Maar de honger naar nieuwe muzikale horizonten was niet te stillen. Vanaf 1998 ontworstelde Ulver zich met verve aan de metalketenen en vierde het muzikaal experiment hoogtij. Op albums als Perdition City (2000), Blood Inside (2005) en Shadows of the Sun (2007) gaan alle sluizen open. Ulver verpulvert ieder verwachtingspatroon. Een vraatzuchtige roedel wolven die zich stort op progressieve rock, neoklassieke kamermuziek, ambient jazzexperimenten en esoterische elektronica geïnspireerd door hun grote voorbeeld, de Engelse cultformatie Coil.

Discografie Ulver

- Bergtatt – Et eeventyr i 5 capitler (1995)
- Kveldssanger (1996)
- Nattens madrigal (1997)
- Themes from William Blake's The Marriage of Heaven and Hell (1998)
- Perdition City (2000)
- Blood Inside (2005)
- Shadows of the Sun (2007)
- Wars of the Roses (2011)
- Childhood's End (2012)
- Messe I.X-VI.X (2013)
- Terrestrials (2014)
- ATGCLVLSSCAP (2016)
- The Assassination of Julius Caesar (2017)

Ieder album is een complete verrassing en de band rond oprichter en zanger Kristoffer Rygg blijft fans op het verkeerde been zetten. Rygg weet zich geruggesteund door muzikale partners in crime, de multi-instrumentalisten Tore Ylwizaker en Jørn H. Sværen. Hun album ATGCLVLSSCAP van vorig jaar wist Ulvers uitbundige live-energie te vatten, waarna nog de soundtrack Riverhead verscheen.

Dit jaar gooit Ulver het over een totaal andere boeg. Deze maand verschijnt het album The Assassination of Julius Caesar, dat de bandleden met een knipoog omschrijven als ‘hun popalbum’. ‘Maar het lijkt natuurlijk in niets op een reguliere popplaat, hou daar wel rekening mee. Het is nog steeds duister van toon, het is nog steeds Ulver,’ vertelt Kristoffer Rygg geruststellend. De songs verwijzen naar het eighties-geluid van Factory Records, New Order en Frankie Goes To Hollywood. ‘In principe het geluid van onze jeugd,’ benadrukt Rygg. ‘Dit is het meest dansbare en aanstekelijkste materiaal dat we in tijden hebben geschreven.’

(Tekst gaat door onder de foto)

Prinses Diana

De opmerkelijke titel roept sowieso een berg vragen op. ‘Een frase of een beeld dat al vroeg in het schrijfproces opdook. Zo’n albumtitel komt op zich hard binnen en suggereert iets grandioos. Misschien wel een tikkeltje krankzinnig. Terwijl de titel boven alles een gevoel oproept, dat als springplank dient voor ons schrijfproces,’ ervaart Rygg. In een tijd vol aanslagen en eigengereide politieke leiders maakt The Assassination of Julius Caear impact. ‘De band heeft een geheimzinnige geschiedenis om steeds de juiste titels te kiezen. Soms is het zelfs een beetje griezelig,’ merkt Rygg. ‘Titels die plotsklaps een nieuwe lading krijgen als je recente gebeurtenissen in ogenschouw neemt.’

Op het nieuwe album verweeft Ulver beelden en verhalen uit de klassieke oudheid en mythologie met sages uit een recenter verleden. Als een tijdoverschrijdende alchemie van de geschiedenis. ‘Historische verhalen en beelden geven we door en krijgen nieuwe betekenis als je ze confronteert met zaken uit onze eigen tijd, of onze eigen levens. Dat loopt als de rode draad door dit album,’ merkt Rygg. In het openingsnummer ‘Nemoralia’ leggen de Noren een onverwachte link tussen de dood van prinses Diana en de mythe van Artemis (Romeinse godin Diana) en Aktaion. De jager die in een hert veranderd nadat hij de godin naakt heeft aanschouwd, en vervolgens wordt verscheurd door zijn eigen jachthonden. Poëtischer is de song ‘Transverberation’. ‘Een nummer opgedragen aan de mystieke ervaringen van Theresia van Avila. Ik was enorm onder de indruk van het beroemde marmeren beeld dat Bernini aan Theresia’s extase wijdde. Alsof het marmer letterlijk naar de hemelen omhoog stijgt.’ In ‘1969’ brengt Ulver weer een ode aan de jaren zestig. ‘Maar dan wel de periode toen alles de duistere kant opging,’ vult Rygg aan. ‘Een nummer waarin we een aantal van onze oude fascinaties uit de black metal oprakelen. De Church of Satan van Anton LaVey tegenover de psychedelische hippiecultuur. Ergens hoor je zelfs een sample van de zingende Manson Family.’ Die schavuitenmentaliteit hoort heel erg bij Ulver. ‘We zijn doorgaans doodserieus over alle ontberingen van het menselijke dier, maar ondertussen willen we wel een hoop plezier beleven.’

In de geest van grensgangers Ulver pakt Roadburn – het Tilburgse festival voor doom, stoner, psychedelica en metal – uit met hokjesgeestvrije bands. (20 t/m 23 april) Uitschieters zijn:

Hypnopazuzu
Een van de onverwachtste muziekduo’s van 2016. Apocalyptische folk-bard David Tibet (Current 93) duelleert met bassist/meesterproducer Youth (Killing Joke). Hoed u voor de onheilspellende toverformules van Hypnopazuzu’s debuutplaat Create Christ, Sailor Boy.

Dälek
Experimentele hiphop op het metalmenu, het kan. Sinds 1998 rammelt het Amerikaanse trio Dälek aan de vastgeroeste hiphopketenen. In hun gruizige, uit samples opgebouwde hiphop hoor je echo’s van industriële muziek, shoegaze en triphop. ‘Maar het blijft gewoon pure hiphop,’ benadrukt frontman MC Dälek.

Magma
Deze Franse formatie rond slagwerker Christian Vander timmert al vijf decennia aan een volstrekt eigenzinnig rockuniversum. Progressieve rock die doordrenkt is van extatische Coltrane-jazz, jubelende koorpassages en stuwende ritmes. En dat in Vanders fantasietaal Kobaïaans. Tijdens Roadburn klinkt klassieker Mekanïk Destruktïw Kommandöh (1973).