Slotinterview Pinkpop: 'Het zal een hele tijd duren voor kleur Pinkpop-publiek verandert'

Staat Pearl Jam straks op het affiche met Kanye West? Jan Smeets over eenheid, etniciteit en Pinkpop 2017

Cécile van Wijnsberge ,

Voorafgaand aan Pinkpop 2016 was er veel geroezemoes: vrees voor noodweer, die overwegend blanke line-up en bezoekers, en moeten we nu wel of niet de beveiliging aanscherpen uit angst voor aanslagen zoals die in Bataclan? Met de 47e editie van het festival in de achteruitkijkspiegel blijkt het allemaal opvallend rustig te zijn verlopen. In het traditionele slotinterview bespreekt Jan Smeets alle geruchten en zijn plannen voor de toekomst. Pearl Jam zien we volgend jaar in elk geval op de line-up, maar zouden Radiohead of Kanye West daarnaast kunnen komen te staan? 'Er zijn ernstige twijfels gerezen over of Radiohead past op Pinkpop.'

'Kon het niet altijd zo zijn?'
Op zondagochtend wordt Pinkpop geschokt wakker: een aanslag op een homoclub in Orlando, Florida. Een uitgaansgelegenheid waar een groep mensen zich verbonden voelt met elkaar, en helemaal zichzelf mag zijn. Dat komt voor Jan Smeets dichtbij, maar in zijn speech weet hij er naar eigen zeggen geen goede draai aan te geven. 'Eén Europa. Dat we allemaal normaal moeten doen, en dat wij het voorbeeld voor Europa zijn. Hier op het terrein zijn we geen tegenpolen van elkaar; zo moet Europa ook zijn. Dat is niet iets wat ik bedacht heb, maar Frans Timmermans die hier een keer heeft geopend.'

De tragedie in Bataclan eerder dit jaar heeft hem diep geraakt: 'Je weet niet waar je veilig bent. Ik durf het woordje Bataclan niet uit te spreken. In de poster (van deze editie van Pinkpop”, red.) heb ik Bataclan verwerkt door een vredesduif en vlindertjes, maar ik heb het eerlijk gezegd niet durven uitdragen. Voor het geval dat mensen denken: hé wacht eens, daar zit een aanknopingspunt, op basis daarvan kan ik terreur plegen.' Toch heeft het hem niet bewogen om de beveiliging aan te scherpen: 'Ik hoop dat die dreiging binnenkort een keer voorbij is.'

Eenheid en saamhorigheid zijn belangrijk voor Smeets, en dat deze editie van Pinkpop zonder grote incidenten is verlopen doet hem goed: 'Daar kan ik dus heel lang over nadenken en heel veel plezier van hebben. Dat ik straks weer onder mijn kersenboom sta, de rijpe kersen pluk en denk: oh man, kon het niet altijd zo zijn? Dat meen ik echt. (…) Hier zijn 70.000 mensen die gewoon positief denken.'

Beyoncé: 'meteen', Rihanna: 'flauwekul'
Met het oog op de toekomst van Pinkpop en de popindustrie in het algemeen heeft Mojo-topman Wilbert Mutsaers zich eerder deze maand ferm uitgesproken: de Nederlandse festivals moeten kleurrijker, zowel in de line-up als het publiek. Het nieuwe hoofd van het boekingskantoor, waar Pinkpop nauwe banden mee heeft, begint daarmee graag bij de geboekte artiesten: 'De popmuziek verandert. (…) En wil je als popfestival toekomstbestendig zijn, dan zul je mee moeten veranderen.'

Die visie deelt Smeets in zekere mate: 'Als Beyoncé zich aandoet zal ik die meteen contacteren. Dan zal ik ook nog even een beetje een seksistische opmerking maken: dan zou ik natuurlijk de hele tijd op het podium blijven, dat snap je wel. Kanye West heb ik niet zo veel mee, maar goed, dat zou ook nog kunnen. Geen probleem.' Waarom het dan nog niet is gebeurd? Dat rust volgens Smeets meer op toeval dan voorkeur: 'Dat heeft te maken met de manier van programmeren: wij werken top-down, we beginnen met de headliners. En als er geen headlinepositie meer is, dan zal Beyoncé niet meer te krijgen zijn.'

Bovenal vindt Smeets dat een act bij Pinkpop moet 'passen': 'Ik heb er een hekel aan om alleen iets te [boeken] omdat het zwart is, of alleen iets te [boeken] omdat het blank is. Het moet gewoon een goeie popartiest zijn. Punt.' Beyoncé zou dus kunnen, en Kanye ook. 'Maar als je nu eerlijk aan mij vraagt “Wat vind je van Rihanna?”, dan zeg ik nee, dat vind ik de K3 van de popmuziek. Wat een flauwekul.'

Smeets geeft ook aan dat er over etniciteit op Pinkpop wordt vergaderd binnen het bestuur, maar hij ziet voorlopig nog geen duidelijke oplossing: 'Het zal een hele tijd duren voordat de kleur van het publiek van Pinkpop verandert, dat is nu eenmaal zo. Ze mogen allemaal komen! Niemand wordt de entree verboden.'

Pinkpop 2017: 'Radiohead past misschien beter op North Sea Jazz'
Over de line-up van volgend jaar kan Smeets nog maar weinig zeggen, maar er staat al één act vast die zeker goed gaat vallen bij het klassieke Pinkpoppubliek: Pearl Jam. 'Daar gaan we vanuit.' De rest is nog onzeker. Zo zou Pinkpop graag een herkansing zien voor Foo Fighters, die vorig jaar moesten afzeggen toen frontman Dave Grohl op het laatste moment zijn been brak: 'Er is weer tegen Dave Grohl gezegd, je hebt nog wat goed te maken. Maar hij heeft zijn hele planning al staan op 2018.'

Een andere act die in de programmacommissie nog op 'misschien' staat is Radiohead. De Britse band stond al twee keer eerder op het festival, in 1996 en 2001, maar het recentere werk is wellicht toch wat te experimenteel voor Landgraaf: 'Er zijn ernstige twijfels gerezen over of Radiohead past op Pinkpop. Het is blijkbaar te jazzy. (…) Ik ben wel van plan om in St. Gallen (OpenAir St. Gallen, een festival in Zwitserland, red.) te gaan kijken want daar komt Radiohead, en het publiek daar lijkt wel wat op dat van Pinkpop.' Te jazzy? 'Ja, dat werd gezegd (door de programmacommissie, red.). Ik weet niet wat je je erbij moet voorstellen. De laatste jaren heb ik me niet meer zoveel met Radiohead bezig gehouden. Maar toentertijd dat ze op Pinkpop stonden was het wel fantastisch. Misschien past het beter op North Sea Jazz dan op Pinkpop.'

Smeets houdt andere festivals sowieso nauw in de smiezen als het gaat om de toekomst van Pinkpop: 'Dit weekend was in Amerika ook Bonnaroo, daar stond Mumford & Sons. Dat vind ik ook een goeie Pinkpopact. Net als Tame Impala, dat vind ik echt het type muziek dat ook op Pinkpop thuishoort.'