Moderat: geslaagde elektronische fusie

Over Moderat III, maatschappelijke verantwoordelijkheid en informatie-overkill

Atze de Vrieze ,

De succesvolle Berlijnse acts Modeselektor en Apparat fuseerden tot het nog succesvoller Moderat. “Modeselektor en Apparat bij elkaar, dat was alsof je een banaan op een pizza margherita plakte.” Deze week verschijnt het album Moderat III, vanavond speelt de groep in een supersnel uitverkochte Paradiso.

‘Nee. Nee. Nee. Drie maal nee. Discussies tussen ons kunnen lang duren, maar hier waren we snel uit.’ Gernot Bronsert, Sebastian Szary en Sascha Ring hadden een week vakantie genomen nadat ze met major label mensen om de tafel hadden gezeten. Die vonden de eerste schetsen van hun derde album als Moderat ‘awesome’. Er verscheen een miljoen op tafel van een grote platenmaatschappij, maar het antwoord was onverbiddelijk: nee. En dat terwijl de drie leden, die er elk al twintig jaar carriere op hebben zitten, duidelijk zijn over de ambities met dit album. Gernot Bronsert: ‘We zijn alle drie al jaren succesvol. Als we zouden willen kunnen we elke dag van ons leven op tour kunnen zijn, in hotels wonen. En toch is dit ons eerste echt serieuze project.’

En hoe serieus: de show van Moderat in Paradiso was in een minuut uitverkocht, waarna het trio een nieuwe aankondigde in de Heineken Music Hall. En dat voor een project dat ooit begon als een lollig studio-uitje. Szary en Gernot hadden al jaren een succesvolle carriere als Modeselektor, een kleurrijk duo dat allerlei stijlen op een ‘credible’ manier met elkaar mengde: house, techno, hiphop, dubstep. Altijd gebracht met een enorme hoeveelheid lol. Als er een kussengevecht aan te pas moest komen, dan kwam er een kussengevecht. Ze waren goede bekenden van Sascha Ring, die als Apparat meer introverte elektronische popliedjes maakte. ‘Modeselektor en Apparat bij elkaar, dat was alsof je een banaan op een pizza margherita plakte,’ zegt Gernot. ‘En wie is dan de banaan?’, lacht Apparat. ‘Modeselektor natuurlijk!’

Meerdere lagen
Die op het eerste gezicht smaakloze combinatie bleek ineens fantastisch te werken: de energieke clubvibe van Modeselektor en de melancholische zang en teksten van Apparat werden een hit in clubs en op festivals. Hun geluid is elegant, emotioneel geladen en met het album meer gericht op songs dan op dansvloertracks. Befaamd werd ook de fantastische lichtshow bij hun optredens, met uitgesproken visuals door de vaste creatieve partners Pfadfinderei. In plaats van twee maanden touren werd het twee jaar, in plaats van een eenmalig tussendoortje kwam er een tweede plaat, en nu zelfs een derde. Het nummer Bad Kingdom van de tweede plaat werd zelfs een bescheiden succes op de radio, in de club is het nu al een klassieker. 

Op die derde plaat prijkt een kwaad kijkend jongetje in meisjeskleren, ontworpen door vriend en kunstenaar Siriusmo. ‘Gefocust,’ zegt Gernot. ‘Dat jongetje kijkt gefocust. Maar als jij het boos vindt, mag dat ook. Op de vorige hoes stond iemand met een masker, maar je wist niet of ie het op of juist af zette. Dat vinden we mooi. Sommige mensen noemen onze muziek melancholisch, anderen emotioneel of diep, je kunt er alle kanten mee op.’ Die meerdere lagen probeert Moderat zeer bewust aan te leggen. De eenvoudig lijkende producties bevatten allerlei details die zich pas bij aandachtige beluistering ontvouwen. ‘Het clowneske van Modeselektor heeft nooit bij dit project gepast. Moderat was een andere taal, een andere textuur en kleur. Het is volwassener, we hebben ineens wat te zeggen. Je kunt dieper graven, zowel in de teksten als in de sound.’ 

Samen in een bunker
Zo werd Moderat een onbedoelde en geleidelijke breuk met de roots van het trio. Ze werden alle drie gegrepen door de elektronische muziek in het politieke vacuüm dat in Berlijn ontstond toen de muur viel. De politie wist ineens niet meer zo goed wat wel en niet mocht, en een euforische groep jonge mensen greep dat aan om een clubcultuur op te zetten die tot op de dag van vandaag befaamd is. ‘Waar ik vandaan kwam, op het platteland, was het heel hip om links of rechts te zijn en elkaar vervolgens in de haren te vliegen,’ zegt Apparat. ‘Dankzij de elektronische muziek kwam iedereen op hetzelfde feestje terecht, vrat iedereen xtc en vergat je dat allemaal. Het was een groepservaring voor mensen met totaal andere achtergronden. Iedereen samen in een bunker, en niemand raakte gewond. Het was a-politiek, en het draaide om vrijheid en onafhankelijkheid.’

Op die vibe teerde vooral Modeselektor jarenlang, en ook Apparat leefde een stuk losser en wilder dan je van zijn subtiele muziek zou verwachten. ‘Tot ik in 2013 een motorongeluk kreeg,’ vertelt hij. ‘Dat heeft mijn leven behoorlijk veranderd. Het heeft veel meer structuur gekregen, en dat bevalt me prima.’ Gernot: ‘Voor die tijd zei Sascha ook in interviews dat hij extreme emotionele situaties nodig had om te kunnen schrijven.’ Apparat: ‘Ik gebruikte bijvoorbeeld een depressie als motor van mijn productiviteit. Het was voor mij de beste manier om mezelf te uiten. Wat betreft dat radicale vrije en onafhankelijke: ik realiseer me dat ik daar inmiddels te oud voor ben. Op een gegeven moment besef je dat je wel degelijk onderdeel bent van de maatschappij, dat het egoïstisch is om je te isoleren. Het is tijd om verantwoordelijkheid te nemen.’

Informatie-overkill
En dus gaat Moderat III op een bepaalde manier om stilstaan. Eerste single The reminder bijvoorbeeld draait om het feit dat eigenlijk iedereen zo druk is met zijn eigen leven dat ie nauwelijks tijd heeft om stil te staan wat er gebeurt in de wereld. En meteen al in de opening van de plaat - het stemmige Eating Hooks - gooit Apparat twee woorden op tafel die evenveel met elkaar gemeen hebben als dat ze elkaar bijten: ‘meditation, medication’. ‘Hoewel ik bepaald geen expert ben, schrik ik niet terug voor het negatieve imago dat meditatie heeft,’ zegt Apparat. ‘Ik ben niet bang om een hippie gevonden te worden, zeker niet met de enorme informatie-overkill waarin we momenteel leven.’ 
‘Jezus, je klinkt als mijn moeder, informatie-overkill…,’ zegt Gernot.
‘Ik klink als je moeder? Jij bent anders die gast die voortdurend met zijn telefoon zijn hand zit. Als iemand wat ik zeg ter harte zou moeten nemen, dan ben jij het.’ 
‘Dat klopt, voor mij is de flightmode niet genoeg. Zodra er een minuut is, check ik snel Twitter, Instagram en mijn mail. Maar is het ook echt onmogelijk voor mensen als wij om niet ‘connected’ te zijn. We zijn niet alleen muzikant, we runnen ook ons eigen label. Ook jij bent een controlfreak, Sascha.’
‘Dat klopt, maar ik probeer die controleerdrang zoveel mogelijk te beperken. Het grootste misverstand van alles is te denken dat alles in elkaar stort zonder jouw mening.’

Moderat III verschijnt 1 april bij Monkeytown/NEWS. Moderat speelt 29 maart in Paradiso en 1 oktober presenteert 3voor12 Moderat in de Heineken Music Hall