Met een budget van naar het schijnt bijna 300 miljoen is Batman vs Superman een van de grooste producties van het jaar en zelfs ooit. Bijzonder dus dat Junkie XL samen met de Oscar-winnende componist Hans Zimmer gevraagd is om de soundtrack te verzorgen. Bij zo’n productie hoort natuurlijk ook een grote perstour en daarom is hij weer even terug in Nederland. In een hotel aan een Amsterdamse gracht ontvangt hij een week voor de première pers om het over zijn bijdrage te hebben.

Laten we bij het begin beginnen. Hoe start je aan zo’n enorme klus?
“Je kijkt de film eerst alsof je zelf als bezoeker in de bioscoop zit. Natuurlijk is de film niet af en zijn er heel veel special effects en de muziek nog niet toegevoegd, maar het is de enige keer dat je hem objectief kan zien. Daarna ga je hem nog een keer of 2000 kijken, echt op scene niveau. De objectiviteit is dan helemaal weg. Als je uit de eerste viewing komt, slaat de schrik je om het lijf. Niet alleen om hoe groot de productie is, maar ook omdat je beseft hoeveel muziek je moet maken en hoeveel er afgekeurd gaat worden. Het is een heel intens proces. Hans Zimmer en ik zijn daar precies het zelfde in. Voor de buitenwereld lijken we heel zelfverzekerd. ‘Dat doen we effe.’ Maar als je achter je piano gaat zitten en naar die 88 toetsen zit te kijken, weet je dat alle grote klassieke werken achter zo’n zelfde toetsenbord geschreven zijn. En jij zit er zo van, uh, wat moet ik doen. Dat is altijd een enorm spannend moment. Vanaf dat je de eerste ideeën gaat ontwikkelen en je het voor het eerst laat horen aan de regisseur, boetseer je verder en wordt het een heel fijn proces. Maar het begin is onwijs eng.”

Je zegt dat je al schrikt als je je realiseert hoeveel muziek afgekeurd gaat worden. Hoe veel muziek maak je voor een film?
“Ik denk dat Hans en ik acht uur hebben gemaakt, en dat er uiteindelijk nog 2,5 uur in zit. Dat is hoe het werkt. Voor Mad Max was het nog extremer, daar had ik denk ik twaalf uur voor gemaakt. Soms sla je de spijker meteen op de kop. Althans, het gaat er niet om of ik vind dat de spijker op de kop sla, maar of de regisseur dat vindt. Je moet het je zo voorstellen: als je componeert voor een film is het niet heel anders dan acteren in een film. Je hebt dat befaamde ‘Cut!’ en dan zegt de regisseur, 'we doen het nog een keer en dan moet je even letten op dit, dit en dit'. Vervolgens doe je het een tweede keer. Zo gaat dat door en door, om het te krijgen waar de regisseur het wil hebben.”

Is er discussie mogelijk? Als je echt overtuigt bent dat iets mooier of beter is?
“Absoluut niet. Je hebt voor een film misschien een of twee silver bullets, dus die wil je ook echt bewaren voor het goede moment. Maar als een regisseur zegt: ‘Ik heb het idee dat dit niet gaat werken’, dan weet je dat het in die vorm nooit de eindstreep van de film gaat halen. Het is echt zinloos om daar over in discussie te gaan. Op deze manier word je ook een veel betere teamspeler. Als je meerdere films met dezelfde regisseur werkt zie je dat hij je op een gegeven moment ook vraagt wat jij er van vindt. Als je voor het eerst samenwerkt probeer je je juist enorm dienstbaar op te stellen. Het belangrijkste is om je muziek te laten spreken.”

Als je zo in dienst bent van de film, krijg je altijd te maken met clichés. Zeker met Hollywoodfilms. Is het als filmcomponist juist je taak om die te bevestigen, of probeer je ze te vermijden?
“Ik denk dat het een verloren slag is als je filmcomponist wil zijn en je clichés wil vermijden. Dat kan als je een alternatieve film maakt, waarin cliches vermeden worden. Op papier is het een leuke uitdaging, maar dit is Batman vs Superman. De film zit vol met bepaalde clichés. Het gaat erom hoe je ze benadert en hoe je er een twist aan kan geven. Film is gebaseerd op clichés en daarom vinden mensen het ook zo fijn om naar de bioscoop te gaan. De terugkerende thema’s als wraak, liefde, onzekerheid over hoe je aardt in een maatschappij. Ik kan je zo een lijst geven met thema's waar duizenden films over gemaakt zijn. Het is juist interessant om dingen terug te zien. Het gaat er bij mij om hoe je clichés aanpakt, zodat je er toch frisser naar kijkt.”

Heb je daar een voorbeeld van?
“In Mad Max zit een scene waarbij de hoofdpersoon erachter komt dat haar doel, waar ze naar toe racet, helemaal niet bestaat. George Miller, de regisseur, wilde dat de muziek in die scene heel puur en humaan voelde. Toen kwam ik met het idee, omdat de film zich afspeelt in een dystopische wereld, om iets te laten klinken wat ouderwets, warm en vertrouwd was. Dus citeerde ik iets klassieks uit de jaren vijftig, wat heel goed werkte. Normaal gesproken zou je er juist emotionele strings onderzetten. Het is nu nog steeds een cliché, maar door deze draai voelt het toch minder clichématig. Dat is het leuke aan filmscoring.”

Je hebt in 2016 al vier soundtracks gemaakt. Vergeleken met je popcarriere ben je enorm productief als filmcomponist. Hoe kan dat en mis je je popproducties?
“Nee, ik mis het niet. Toen ik nog met popmuziek bezig was, maakte ik evenveel muziek. Ik gaf het alleen niet uit. Ik produceer ongeveer tussen de zes en negen uur muziek per jaar, en dat doe ik al sinds ik vijftien ben. Het grappige is, dat als ik nu demo’s luister uit mijn Junkie XL periode, ik dingen hoor die niet zijn uitgekomen en veel beter zijn dan wat er op mijn albums belandde. Maar ik kan nu zeggen dat mijn hele carrière in het teken heeft gestaan om uiteindelijk filmcomponist te worden. Ik voel me als een vis in het water. Dit voelt veel beter dan het artiest zijn zoals vroeger.”