Het zat Woo Hah! niet mee: headliner Future én subheadliner Mac Miller zegden af, dus moest er halsoverkop naar vervanging worden gezocht. Je zou denken dat dat op zijn minst een domper op de feestvreugde zou zijn voor de derde editie van het hiphopfestival, maar eenmaal aangekomen op het Tilburgse Spoorzoneterrein bleek niets minder waar. Met shows van Young Thug, Tyler, The Creator en een massahysterie veroorzakende verrassing bij A$AP Ferg bevatte de line-up voldoende favorieten om het feest onder het liefhebbende publiek de hele dag aan te houden.

Het industriële terrein van de Tilburgse Spoorzone houdt het op een flinke bui bij de aanvang van het festival behoorlijk droog. De sfeer is goed, het publiek heeft er zin in: zelfs de pauze-dj's kunnen op luid gejuich en opgewekt gedans rekenen als ze een hit draaien. Bij de allereerste act, Father in de Koepelhal, is het al bal. De jonge rapper uit Atlanta scoorde twee jaar terug een klein zomerhitje met 'Look At Wrist', een behoorlijk wazige track met een refrein dat je zo meezingt. Dat doen de vroege vogels op Woo Hah! dan ook direct, en er ontstaat zelfs meteen al een eerste moshpit. De toon voor de rest van de dag is gezet: er moet vandaag gefeest worden.

Het buitenpodium, de grootste van het terrein, wordt even later geopend door Kevin Gates. Zijn debuutalbum Islah kwam eerder dit jaar uit en deed het behoorlijk goed, met zijn trap hi-hats en R&B-refreinen. In volledig camouflagepak met de capuchon nog op het hoofd betreedt hij het Snipes Stage ('Vette Gucci-slippers!', roept de jongen naast ons. Met sokken erin, natuurlijk). Hij lijkt wat terughoudend, maar al snel blijkt waarom: 'Ik ben een beetje nerveus', zegt hij verlegen. Het publiek is er wel helemaal klaar voor, dus zijn hits '2 Phones' en vooral 'One Thing' worden luidkeels meegezongen. 'Ik schreef dit nummer voor een hele mooie vrouw', zegt hij over die laatste. 'One thing I really love is making love to the pussy,' zingt het publiek.

Ondertussen is jonge belofte Little Simz binnen op het Bax Music Stage bezig met haar set. Haar debuutalbum A Tale of Trials + Persons staat vol bedachtzame, persoonlijke tracks waarop ze met vurige flow en Brits accent vertelt over de pieken en dalen in het leven van een jonge artiest. De zaal heeft ze er niet vol mee gekregen, maar ze gaat er desondanks helemaal voor. Ze constateert dat men een beetje apathisch staat toe te kijken en dwingt iedereen naar voren: 'Ik denk dat jullie allemaal heel zenuwachtig zijn of zo. Ik wil 110% van jullie zien, niks meer, niks fucking minder.' En het werkt: op 'Dead Body', haar diepste en hardste track, ontstaat schijnbaar uit het niets een massaal feest van springen, dansen en vliegende bierbekertjes.

Dat is kenmerkend voor de hele dag: de hype zit er zo goed in, dat het feest bij het minste of geringste volledig losbarst. Het is een opvallend jong festival: als je boven de dertig bent, val je al behoorlijk uit de toon. En iedereen komt voor de muziek; tot ver achterin de zalen wordt woord voor woord mee gerapt en gezongen.

Een van de eerste grote favorieten van de dag staat op het punt om te beginnen. Al ruim voordat Britse grimekoning Skepta begint is de Koepelhal stampvol en snikheet. De spanning is voelbaar, er hangt stroom in de lucht. Op het moment dat hij opkomt ontstaat direct een massale gekte die de rest van de show niet meer stopt. Skepta, de Londense MC die grime naar de mainstream bracht met zijn onontkoombare hit 'Shutdown', heeft een bliksemsnelle flow en een onweerstaanbaar, moeiteloos charisma. Al om vijf uur 's middags heeft hij het Bax Music Stage vakkundig afgefakkeld.

Eigenlijk wel lekker dus dat er daarna weer wat lucht in de zaal komt met de wavey vibes van Mick Jenkins. Zijn laidback geluid is een behoorlijke verademing na de non-stop uptempo madness bij Skepta. Zijn track 'Jazz' heeft een wat vreemde, ijle beat; hij heeft een diepe, gruizige stem. Hij heeft fans in het publiek: er hangen wat vingertjes in de lucht, en als hij vraagt of er iemand is die nog nooit van hem gehoord heeft krijgt hij geen reactie. Hoewel, dat komt misschien ook wel omdat je in een publiek vol kenners natuurlijk niet wil toegeven dat je als enige niet op de hoogte bent. Hoe dan ook, met zijn vooruitstrevende beats en bijzonder prettige stemgeluid doet hij het goed vandaag. Jenkins gooit er ook nog even de tegeltjeswijsheid van de dag uit: 'Drink more water, and seek more truth.'

Weer buiten zien we Tyler, The Creator – guitige kop, felgekleurde kleding en verraderlijk onvriendelijke teksten. Hij is afkomstig uit het Odd Future-collectief, bekend om hun cartooneske visuele stijl en absurdistische gevoel voor humor. Tyler is nog maar net wakker, zo vertelt hij, maar staat desondanks te stuiteren over het podium. Hij spuwt zijn agressieve lyrics over de eclectische beats, maar veegt die ogenschijnlijke agressie dan weer volledig van tafel door een rake grap te maken. Zo pikt hij van een fotograaf een regenponcho: 'Ik heb er altijd al zo eentje willen hebben, man.' Hij trekt hem nog aan ook: 'Kijk, ik ben een kwal!' Tyler is een droogkloot, op het onaardige af, maar hij komt er mee weg. 'Als ik dit nummer speel, mag ik dan naar huis? Dat meisje zei ja, dus I'm fucking leaving. Ach, je hart is gebroken? Mooi zo.' Dat laatste nummer is 'Tamale', een totaal bizarre track vol koebellen en een zenuwachtige synth, maar hij legt het veld ermee plat.

Een stuk minder kolderiek is Vic Mensa. De rapper uit Chicago is de eerste van de dag die een onomwonden politiek statement maakt. Zijn hit '16 shots' draagt hij op aan 'iedereen die ooit is mishandeld door de politie'. Het is een ode aan Laquan McDonald, vernoemd naar het aantal kogels waarmee de 17-jarige jongen in Mensa's thuisstad is doodgeschoten door een politieagent. Halverwege het nummer laat Mensa zich op de grond vallen en horen we een stem het verhaal van McDonalds dood vertellen zoals die te zien is op de video van de dashboardcamera van de agent. Het is het eerste zware moment van de dag. En zo heeft hij wel meer statements die hij wil maken: 'Free Love' is een anthem voor homo-acceptatie, en 'Shades of Blue' is voor de inwoners van de Amerikaanse stad Flint, die al jarenlang worden vergiftigd door lood in het drinkwater. Je zou verwachten dat zulke loodzware thema's niet aan een publiek in feeststemming besteed zouden zijn, maar de tracks waarin hij ze behandelt zijn sterk en dynamisch, en hij wisselt ze af met luchtigere hits als 'New Bae' en 'Danger'.

We gaan weer naar buiten, want we zijn best benieuwd hoe hiphopveteranen Rico & Sticks het doen met een publiek dat nog druk bezig was met zindelijk worden toen de eerste Opgezwolle-plaat uitkwam. Met hun #Opgezwolletotnu-show hebben ze al vele festivalweides gezien, maar zonder de nostalgiefactor is de reactie toch wat lauwer dan gemiddeld. 'Strik Je Veter' doet het prima, maar uitzinnig wordt het niet. Tot het laatste moment, als Rico vraagt of we niet 'toch nog heel effe een sitdown' kunnen doen. 'Doe het voor mij.' Tuurlijk, het veld gaat gedwee door de knieën. Slimme zet, want als ze vervolgens 'Spaanse Vlieg' inzetten is het eindelijk helemaal los.

Dat het niet zo heel druk is op het veld bij Rico & Sticks wordt ongetwijfeld veroorzaakt door de show van Young Thug, die direct erna binnen begint. Wie tot de laatste track bij Rico & Sticks blijft, is voor Thugga eigenlijk al te laat. De drukte loopt volledig de spuigaten uit, tot ver achterin sta je volledig klem tussen de enthousiaste fans. Al vanaf ongeveer de helft van de zaal ziet het grootste deel van de fans helemaal niks van het podium, maar het kan ze niks schelen, en ook niet dat de rapper uit Atlanta behoorlijk bekaf lijkt. Net als bij Skepta eerder op de dag is het vanaf het eerste moment fissa van muur tot muur. Na tien minuten komen de lieden met de hardste knaldrang met bezwete hoofden en daze blikken de achterkant van de zaal opzoeken, hopend op een beetje lucht, maar tevergeefs.

Action Bronson daarentegen ziet liever dat de toeschouwers van zijn show op het buitenpodium het wat rustiger aan doen. Zijn beats zijn dan ook minder geschikt voor hos- en springwerk, maar lenen zich uitstekend voor een chillsessie. De bebaarde rapper-annex-chef steekt zijn liefde voor wiet niet onder stoelen of banken, en veinst zelfs enige teleurstelling in het Nederlandse publiek: 'Hebben jullie je wiet soms thuis gelaten of zo? Ik zie niet genoeg rook!' Veel vuur zit er niet in zijn set of in het publiek, en in vergelijking met de explosies van energie eerder op de dag is Bronson stiekem wel een beetje saai.

En dan is het weer in de rij, ditmaal voor A$AP Ferg. Tien minuten voor het begin van de show verspert security de ingang. Misschien dat het toch een beetje te gek werd bij Young Thug. Binnen ziet het er echter nog niet helemaal vol uit, er is nog best ruimte. De onvrede in de rij groeit, totdat men als één man bepaalt om dan maar gewoon dóór de beveiliger heen te lopen. Een seconde later staan we toch allemaal binnen, net als Ferg het podium op loopt.

Het gerucht gaat dat hij zijn collega uit zijn crew, de A$AP Mob, heeft meegenomen. 'Zou ie komen?' 'Is dat hem?!' Nee, de eerste gast die Ferg op het podium haalt is niet A$AP Rocky, maar Marty Baller. Ook leuk natuurlijk, maar Rocky's naam gonst door het publiek. Zijn albums, vol downtempo beats en chopped and screwed refreinen, doen het goed bij fans en critici. En dan is daar ineens het moment van de dag. 'I think they ready!', zegt Ferg. Eerst komt Rocky het podium op springen, en het publiek wordt gek. Duizenden smartphones schieten de lucht in. Maar dan wordt het nog beter, een droom die uitkomt: Tyler, The CreatorYoung Thug én headliner ScHoolboy Q staan ineens op het podium. Massale hysterie breekt uit. Moshpits vol menselijke stuiterballen, vuisten, dansen, zingen. Een groter feest dan dit hebben we nog nooit gezien. Onwerkelijk. Een fantastische tyfusbende.

Eerlijk is eerlijk, eigenlijk hebben we daarmee de show van de dag al gehad. Even later lijkt ScHoolboy Q, officieel de headliner, zich daar ook van bewust: 'Future zou eigenlijk komen, maar die kon niet, dus nu ben ik er. Ik zou zelf ook fucking pissed zijn als ik ScHoolboy Q zou krijgen in plaats van Future.' Het is een grapje, en niet helemaal terecht: het veld is drukker dan het de hele dag geweest is, en men heeft nog ontzettend veel zin in deze laatste show. Toch is hij ondanks alle goodwill niet de gedroomde afsluiter. De hele show lang blijft hij zich verontschuldigen: zijn vaste DJ kwam het land niet in, dus heeft hij last minute een vervanger moeten regelen. Hij zit zijn nieuwe DJ de hele show te jennen, 'This light skin n*gga with holes in his ears, he can't even play the fucking track!' Zo slecht klinkt het helemaal niet, maar hij blijft erover doorgaan, deels als running gag maar ook omdat hij er echt mee zit. Het deert niet, zeker als hij 'Collard Greens' en 'm.A.A.d. City' inzet, twee tracks met Kendrick Lamar (die er zelf natuurlijk niet is). Ook zijn nieuwe samenwerking met Kanye West, 'tHat Part', doet het goed op het veld. Maar dat ligt meer aan de kwaliteit van de tracks dan die van de performance; zijn energie is wisselvallig, en ook is hij niet helemaal bij stem. Op het einde excuseert hij zich nogmaals, en belooft hij een betere show als hij in het najaar terugkomt in TivoliVredenburg. Zeker niet het hoogtepunt van de dag, maar na alle gekte was een kalmere comedown misschien zo slecht nog niet.

Woo Hah! 2016 bleek een festivaldag met absurd hoge pieken, en eigenlijk weinig dalen. Het ongebreidelde enthousiasme van het publiek tilde het festival naar hoog niveau. Ondanks de twee tegenvallers vooraf – het afzeggen van Mac Miller en Future – bleef de sfeer volkomen bulletproof. Dat is te danken aan een slimme line-up en een publiek vol jonge liefhebbers die weten waar ze voor komen. Tel daar een paar goeie verrassingen en meevallend weer bij op en je dag kan niet meer stuk. Geen wonder dat ze volgend jaar de dosis verdubbelen met twee dagen in plaats van een. Woo Hah! legt de lat voor hiphopfestivals in Nederland torenhoog.