Last Christmas: ode aan George Michaels perfecte kersthit

Britse soulpop-zanger overlijdt op 53-jarige leeftijd

Atze de Vrieze ,

Het jaar is af, de jaarlijstjes rond, zelfs de doden van het afgelopen popjaar zijn nog eens uitgebreid beweend. Het was me het jaar wel. En uitgerekend als je thuis komt van de kerstdis, blijkt de maker van een van de meest iconische moderne kersthits overleden: George Michael.

Een kersthit scoren is ingewikkelder dan je denkt. Neem nou Driving Home For Christmas van Chris Rea, een van de meest befaamde kerstliedjes van de laatste dertig jaar. Was het een hit destijds? Welnee, haalde in de Nederlandse top 40 plek 17. En dat was nog goed in vergelijking met omringende landen. Destiny's Child's Eight Days Of Christmas? Haalde de Amerikaanse Billboard hot 100 niet eens. Niet zo gek, want je hebt maar een hele korte tijd om aan te slaan bij de mensen, en kerst is een feest van traditie. Mensen willen per definitie liever oude kersthits horen dan nieuwe. En als je geluk hebt kruipt het langzaam in het collectieve geheugen van de mensen. Maar Last Christmas van Wham! was in 1984 een instant hit die ruim dertig jaar laten nog exact zo fris voelt.

George Michael en Andrew Ridgely zijn op dat moment aan een ongelofelijke reeks bezig. Drie giga hits scoort het duo dat jaar voor de kerst aanbreekt: Wake Me Up Before You Go Go, Freedom en Everything She Wants. En dan is er nog solo single Careless Whisper, de ballad met de meest slicke saxofoon van de 80s (geen solo, maar gewoon het hele nummer door). Als klap op de vuurpijl is er vervolgens een kerstliedje, compleet met de meest corny videoclip: Andrew en George in een ski-oord, kunstsneeuw op de schoudervulling, alles soft-focus geschoten, en dan de intrige: het vriendinnetje van Andrew was vorig jaar nog dat van George. De productie is van plastic - vettige synths met belletjes - maar tegelijk spot on omdat het precies aan het tongue and cheek kitch gevoel appelleert dat kerst bij velen oproept.

En laten we niet vergeten: het is een ijzersterke popsong, vooral door die slimme grap: wie doet er niet zijn best voor zijn geliefde het meest bijzondere, waardevolle cadeau te verzinnen? Wat is er waardevoller dan je eigen hart? Nou ja, je hart heb je natuurlijk allang aan je geliefde geschonken voor je kerst viert. Kerst is niet het feest waarop je verliefd wordt, maar het feest waar je liefde bevestigd wordt. Maar de vondst is zo goed dat niemand daar mee zit, en nog briljanter is de volgende zin, in zijn tragedie, en in de cadans: but the very next day you gave it away.

George Michael kwam weg met deze kitsch omdat ie het zelf ook allemaal niet zo serieus nam. Precies zoals ie de schande van zijn seks-incident op een toilet in 1998 wist weg te poetsen door zijn openheid en zelfspot. Het best denkbare antwoord op die beschamende toestand was immers een videoclip met een politie-achtervolging (Outside), aangevuld met interviews waarin hij schaamteloos koketteert met zijn seksuele lusten. Toen ie na al die jaren noodgedwongen uit de kast sodemieterde, deed ie ook niet meer zijn best de rol van beschaafde, preutse homo te spelen.

Maar bovenal kwam George Michael steeds weer bovendrijven door zijn onmiskenbare talent als songwriter. Careless Whisper schreef ie al op 17-jarige leeftijd. Op zijn 21e, het jaar van Last Christmas, had hij al meer popklassiekers op zijn naam staan dan menigeen in zijn hele carrière bij elkaar pent. Onderschat ook later solo-werk niet, niet alleen Faith en Listen Without Prejudice, maar ook de volwassen sensualiteit van Older. George Michael maakte de blauwdruk voor de tienerster die volwassen wordt, waar Robbie Williams, Justin Timberlake en Justin Bieber later op terug konden vallen. En ja, hij maakte de blauwdruk van de perfecte kersthit. Hoe krijgt ie het voor elkaar. Uitgerekend met kerst.

Georgios Kyriacos Panayiotou werd 53 jaar. Zijn manager bevestigde zijn overlijden aan de BBC. Zijn manager bericht dat de zanger is overleden aan hartfalen.