Pinkpop: de rafelrandjes aan de oerdegelijke Foo Fighters

De deukjes in het imago van de aardigste rockband op aarde

Sjoerd Huismans ,

Dave Grohl staat bekend als ‘the nicest dude in rock’ en zijn Foo Fighters zijn misschien wel de degelijkste rockband ter wereld, met een smetteloos blazoen. Ze zijn anti-drugs, kwamen onder meer op voor homorechten, schudden kritiek van collega-muzikanten lachend van zich af en spreken met hun Amerikaanse oer-rock zowel vaders in spijkerjas als hun puberzonen aan. Een geoliede machine dus; hebben de Foos überhaupt duistere kanten? Jazeker.

Het is bijna onmogelijk Foo Fighters onsympathiek te vinden. Frontman Dave Grohl is al tijden bekend als ‘the nicest dude in rock’, breed uitgemeten in artikelen als ’10 Reasons Why Dave Grohl Is The Nicest Dude In Rock’ (Spin), ‘10 Awesome Good Guy Grohl Moments’ (Loudwire) en ‘26 Things That Scientifically Prove That Dave Grohl Is The Coolest Dude In Music’ (wie anders dan Buzzfeed). Als Grohl ergens op een festival arriveert in de backstage, is dit naar eigen zeggen het eerste wat hij doet: een fles whisky meenemen en op alle deuren van bands kloppen om te kijken wat de tofste en mafste collega’s zijn. “You’ll be surprised who the real fucking nutcases are.” Op Pinkpop is het de enige band die je backstage gewoon ziet rondlopen; geen geblindeerde auto’s of helikopters voor Grohl en zijn mannen.

Zelfs Britney Spears is welkom’
De bekendse good guy-anekdote over Dave Grohl? Een ernstig zieke fan stuurde hem een foto van haarzelf terwijl ze danst op een Foo Fighters-song. Na een show herkende hij de fan, gaf haar een knuffel en kletsten ze een half uur. Toen Grohl weken later als drummer van Queens of the Stone Age optrad, herkende hij de fan opnieuw en nodigde hij haar uit de opnames van de nieuwe clip bij te wonen. Naar eigen zeggen leerde Grohl zijn goede manieren van Pantera’s Dimebag Darrell, die hem eens uitnodigde na een show. “Die backstage-gastvrijheid die we proberen te hebben – het komt allemaal van Pantera (…) Vanaf die dag is iedereen welkom bij ons, het maakt me niet uit als het Britney Spears is.”

‘Hot man muffins’
Als Foo Fighters zich al uitspreken over een maatschappelijk issue, dan zijn het de good guys. Zoals die keer dat ze de radicaal homofobe Westboro Baptist Church te kijk zetten door een incognito-optreden te geven verkleed als rednecks. Gejuich. Maar dat countrynummer dat ze speelden? Dat ging toch echt over ‘hot man muffins’.

Als Dave Grohl al iets lelijks over collega-muzikanten lijkt te zeggen, dan is het toch niet zo ernstig. Zoals die keer dat hij in zijn ‘Grammy acceptance speech’ zei dat muziek uit het hart moest komen, en niet uit de computer. Dat werd gezien als kritiek op aanwezige EDM-dj’s als Deadmau5 en Skrillex, maar Dave Grohl zou Dave Grohl niet zijn als hij niet meteen de moeite zou nemen om het recht te zetten op Facebook. “Akoestisch of elektronisch, het maakt me niet uit. Muziek kunnen creëren is een prachtig cadeau, waar alle mensen mee gezegend zijn.”

De enige band waar Grohl echt iets lelijks over zei is Nickelback. Maar dat mag dan weer. En als een collega een keer iets lulligs over Foo Fightes zegt, dan wordt dat als het even kan grappig gepareerd. Jack White bijvoorbeeld zei een keer over een foutje tijdens een concert dat “als ik in de Foo Fighters had gezeten, had het niet uitgemaakt want dan waren er nog twee gitaristen die precies hetzelfde spelen.” Deze tweet was het antwoord:

Ontslagen worden? Helemaal niet zo moeilijk
Je zou bijna zeggend dat er niks mis is met Foo Fighters. Ergens zou toch een steekje los moeten zitten. De bandnaam is ten slotte afgeleid van ufo’s die werden gerapporteerd door geallieerde piloten tijdens WOII. Koekoek. Voor het eerste deukje in het imago van de Foos eerst nog even één zo’n typisch Foo Fighters feel good-weetje. In de crew schijnt dit namelijk een running gag te zijn: “Het moeilijkste gedeelte van de job is om ontslagen te worden”, in de woorden van Nate Mendel.

Maar is dat wel echt zo? Grohl, die Foo Fighters als solo-project begon, was in de begindagen van de band bepaald niet de meest democratische frontman ooit. Zo werd gitarist Franz Stahl ooit ontslagen voordat de opnames van derde album There Is Nothing Left To Lose (1999) zouden beginnen. Uiteraard waren de welbekende ‘creative differences’ de officiële reden. “Wij drieën gingen een bepaalde kant op en Franz een andere”, zei Dave Grohl tegen Kerrang! over de opnames van Foo Fighters’ derde. Het ging Grohl toch niet in de koude kleren zitten; de twee waren al vrienden sinds hun jeugd en speelden al samen in hardcorepunkband Scream. In de banddocu Back and Forth zegt Stahl dat de twee jaar in Foo Fighters de twee beste jaren van zijn leven waren. Even later kondigt bassist Nate Mendel aan er ook mee te kappen om zich bij de reünie van zijn vorige band – emopunkers Sunny Day Real Estate – te voegen. Maar daar komt Mendel snel weer op terug. In 2009 is Mendel wel bij de volgende Sunny Day Real Estate-reünie.

Mendel is niet het enige lid van SDRE dat de overstap naar Foo Fighters maakte, drummer William Goldsmith zette dezelfde stap. Voordat de onmin met Stahl ontstond, raakte Grohl al met Goldsmith gebrouilleerd door zijn autoritaire neigingen. Nadat de opnames van tweede album The Colour and the Shape (1997) erop zaten, nam Grohl de ruwe mixen met zich mee om de gitaarpartijen en vocalen af te maken. Ontevreden met hoe de nummers klonken, nam hij echter óók alle drumpartijen opnieuw op die Goldsmith eerder had ingespeeld. Goldsmith verliet de band, ook al wilde Grohl hem nog steeds als livedrummer. Achteraf noemde Grohl zijn beslissing “onvolwassen”.

Drugsvrij?
Dave Grohl gaat er zelf prat op geen drugs te gebruiken en sprak zich in 2008 uit tegen drugsmisbruik in een film van de BBC. “Ik heb nog nooit cocaïne gebruikt, en evenmin heroïne of speed.” Cannabis en LSD heeft hij wel geprobeerd, maar vanaf zijn twintigste niet meer. “Ik heb mensen zien doodgaan”, voegde hij eraan toe. “Het is niet makkelijk om jong te zijn, maar dat spul maakt het nog moeilijker.” Grohl doelt daarbij niet alleen op Kurt Cobain, maar ook op een jeugdvriend die hij – toen 18 jaar oud – een hartaanval had zien krijgen na een overdosis cocaïne.       

Inmiddels bestaat de hele band uit brave huisvaders, maar voor Foo Fighters-drummer Taylor Hawkins (de opvolger van Goldsmith) is dat weleens anders geweest. In 2001 zat hij nog zwaar aan de heroïne. Op tour nam hij eens een overdosis en belandde in Londen in het ziekenhuis. Gelukkig overleefde Hawkins het, na twee weken in coma te hebben gelegen werd hij wakker en zag Dave Grohl aan zijn bed zitten. Die had daar al twee weken gezeten. “Fuck off”, is het eerste wat Hawkins (grappend) zei. Later zei Grohl dat hij gedurende die twee weken serieus overwoog de muziek vaarwel te zeggen.

Aids-controverse
Goed, net als zoveel bands zijn ook de nu zo oerdegelijke Foo Fighters niet vrij geweest van drugsproblemen en interne strubbelingen. Natuurlijk is het ernstig als je drummer in een coma raakt, maar heel uitzonderlijk is het niet in de rockgeschiedenis. Er is echter één controverse die altijd vervelend is blijven kleven aan Foo Fighters. Zoals gezegd staat Dave Grohl tegenwoordig bekend als activist voor homorechten. In het verleden lag de band minder goed bij de LGBT-gemeenschap.

Dat heeft alles te maken met de (voormalige) opvatting over aids van Foo Fighters en vooral bassist Nate Mendel. Hij organiseerde in 2000 een benefietconcert voor ‘Alive & Well AIDS Alternative’, een beweging die ontkent dat het HIV-virus de oorzaak is van aids. De ziekte zou daarentegen worden veroorzaakt door onder meer drugsgebruik van homoseksuelen, anale seks, stress, ‘wanvoeding’ en bepaalde medicatie. De officiële website van Foo Fighters linkte destijds naar de site van de controversiële ‘AIDS denialist’ Christine Maggiore. De band toonde zijn steun voor de beweging zelfs in een documentaire.

Alle verwijzingen van Foo Fighters naar Alive & Well AIDS Alternative zijn inmiddels al lang verwijderd. Jaren later echter, in 2013, is drummer Taylor Hawkins de 'headliner' bij een gezamenlijk benefietconcert van de radicale anti-vaccinatiegroepen Age of Autism en Generation Rescue (vaccins zouden volgens hen autisme veroorzaken).

Zelfs de degelijkste, sympathieke rockband op aarde heeft dus zijn imperfecties. Net als iedereen. En zelfs bij deze steun voor dit soort enge medische clubs krijg je het idee dat Mendel en Hawkins het allemaal oprecht goed bedoelen – hoe dubieus het ook is. Het imago van ‘Good Guy Grohl’ staat in elk geval nog altijd stevig overeind. Welke andere frontman schenkt je bierglas bij als het leeg is?