Thurston Moore keerde deze maand terug met The Best Day, de eerste solo-plaat sinds Demolished Thoughts in 2011. Na de split met bassiste Kim Gordon, waarmee hij 26 jaar getrouwd was, begon hij in 2012 de band Chelsea Light Moving. The Best Day is in vergelijking een stuk conventioneler, zeker qua songs, en hint af en toe erg naar Sonic Youth. Zeker in de lange openers Speak to the Wild en Forevermore, waarin de gitaarlijnen terugvoeren naar eind jaren '80. Met Deb Googe (My Bloody Valentine) is weer een sterke bassiste gevonden en Steve Shelley drumt zo onverwoestbaar als hij al sinds 1985 in Sonic Youth doet.
Met James Sedwards (van UK math-punkers Nought) beschikt Moore tot zijn verrassing ineens over een lead-gitarist. "In Sonic Youth speelde Lee Ranaldo noch ik de lead-rol. Lee is een geweldige gitarist, maar toch meer avant-garde. James speelde zo supercool leadgitaar. Ik denk dat ik hem ondergewaardeerd heb en dat hij eigenlijk op het hele album zo had moeten spelen. Dat moet dan maar op de volgende."
Thurston Moore is trots op zijn Sonic Youth signatuur
Amerikaan staat met nieuwe soloplaat op Crossing Border
Ontbijten met Thurston Moore. De iconische Sonic Youth-frontman speelde pas nog in de OCCII en tourde in maart met The Ex door Nederland. Nu ontwaakt de 56-jarige in het sjieke Lloyd Hotel en wrijft zich de slaap uit de ogen. Moore, een bedachtzame, vriendelijke en wat warrig ogende, boomlange Amerikaan, begint de dag met enkel een kopje thee. Net als op nieuwe plaat The Best Day is in het gesprek Sonic Youth nooit ver weg. "Dat klopt. Je zegt toch ook niet: 'oh god, weer een reggaeplaat van Bob Marley?'."
Wie is de hond op de albumhoes?
"De hond heet Brownie en is van mijn moeder. Op de hoes zie je haar in de jaren '40, toen ze een jaar of 20 was. Ik vond die foto's in haar huis. Er zijn er nog drie, waaronder eentje waarop zij en de hond naar elkaar kijken, heel weird. Ze verkeren op de foto's in een staat van compleet romantische gelukzaligheid, alsof ze elkaar net ontmoet hebben.
Ik wilde de plaat eerst Detonation noemen, naar de gelijknamige song die als eerste af was. Maar ik had verwacht dat het album een meer boze, protest-achtige vibe zou hebben. En dan zou de coverart meer over mijn interesse in het activisme van de vroege jaren '70..."
De ogenschijnlijk flegmatieke man stuift uit zijn stoel en schiet een voetbal terug naar twee jongens.
"...toen ik die foto's zag, leek het me beter om iets positievers en lichters uit te dragen. Mensen die samen komen op een plek waar niks van belang is buiten dat moment van sereniteit en geluk. Met alle verontrustende zaken die momenteel spelen, voelde ik me verantwoordelijk om zoiets toe te voegen."
Een stoet schoolkinderen trekt met veel gejoel langs. Moore proest het uit. "Kunnen jullie alsjeblieft nog iets schattiger zijn?" Mijmerend verzucht hij: "Het bombarderen van kinderen is altijd fantastisch... Sommige van de beste hoezen hebben kinderen erop. Deze hoes toont twee adolescenten (...) die verliefd worden. Voor mij gaat het om familie. De zoektocht naar wat dat is, is een terugkerend thema in mijn werk. Ik besloot het The Best Day te noemen, een generieke titel die als een country & western-plaat klinkt."
Moore begon met restmateriaal van Chelsea Light Moving, wat solo-spul en akoestische nummers en verzamelde ondertussen een band om de podia weer op te kunnen. Daarmee schreef hij zoveel nieuw werk dat de nieuwe plaat opeens twee uur duurde. Dat vond label Matador wat gortig en na wat wegstrepen bleef uiteindelijk vooral het nieuwe werk over.
De Chelsea Light Moving nummers liggen weer op de plank?
"Ik weet niet zo goed wat ik daarmee moet. Ik heb een paar weken terug wel een cassette uitgebracht in Engeland met één van de songs: Rosetta, over het ruimtevaartuig dat een communistische concurrent volgde."
De stem, de gitaar, maar ook de baslijnen; Sonic Youth is op deze plaat niet ver weg.
"De helft van Sonic Youth zit ook in deze band. De andere helft vind ik wel echt anders. Deb brengt haar My Bloody Valentine-vibe mee, die ik heel opwindend vind. Maar ik ben niet bang voor dat Sonic Youth-motief, dat is toch een beetje mijn signatuur. Ik ga zeker niet telkens de riff van Kool Thing opnieuw schrijven, maar ik speel nu eenmaal zo. Ik heb een zekere trots op die sound. Sommigen schrijven dan 'dat dit gewoon weer als een Sonic Youth-plaat klinkt' en dat klopt. Je zegt toch ook niet: 'oh god, weer een reggaeplaat van Bob Marley?'.
"Ik hou wel van het kenmerkende geluid van artiesten en genres. Alle country-platen klinken zo omdat dat het geluid is van de gemeenschap. Dat is de erkenning van de gezamenlijke taal. De reden dat je bepaalde gerechten bestelt, is dat die hetzelfde smaken als je je herinnert. Natuurlijk willen we die allemaal wel wat kruiden."
Het experiment van Sonic Youth
"Ik denk nooit na bij het schrijven of iets goed zou kunnen werken op de radio, in een film of wat dan ook. Ik denk na over hoe iets me intrigeert of interesseert. Voor mij ging het experimentele van Sonic Youth in de eerste plaats om songstructuur. Alle noise, de instrumenten op de gitaar, het dissonante; dat was allemaal makkelijk, gewoon fun. De echte uitdaging voor mij was de songstructuur."
Uit opener Speak to the Wild:
Speak to the wild
Reach for the wire
Protect your child
From empty empire
The king has come
To join the band
Wie is de koning die bij de band wil?
"Ik schrijf meestal geen expliciete teksten, probeer niks te definiëren. Ik wil dat de teksten komen bovendrijven uit mijn onderbewustzijn en wil zien hoe ze mijn emoties en ideeën vertegenwoordigen. Deze tekst is wat curieus. Het gaat om het heroveren van onafhankelijkheid, hoe je soms wat verkocht wordt in het belang van kapitalisme. Ik denk dat kunst, muziek, cultuur in het algemeen aan de jeugd gepresenteerd worden als een soort glimmende koopwaar. Dat versluiert de intellectuele gedachte erachter. De ware staat van cultuur is een afspiegeling van spiritualisme en schoonheid; die is er altijd en dat is de koning die bij de band komt."
Voor Detonation heb je inspiratie opgedaan bij de Londense activisten van N16. Moore vraagt permissie en steekt dan een filterloze sigaret op.
"Die is door een vriend geschreven, een transgender dichter die Radieux Radio heet en daar ook woont. Ik hield van haar teksten en zette er drie op muziek: Detonation, Tape en Vocabularies. Detonation gaat over de Stoke Newington Eight, een onderdeel van de Angry Brigade uit de seventies. Zij gaven commentaar op de ongelijkheid van macht en liefde in Londen, ze bliezen dingen op als modezaken en politiestations zonder daarbij mensen te verwonden. En ze moesten allemaal de gevangenis in. Het interessante was dat ze voor de helft uit vrouwen bestonden en dat er veel schrijvers tussen zaten, waaronder een hele goede dichteres. Ze leeft nu niet meer en ik heb een van de albumtracks naar haar vernoemd: Grace Lake. Dat was haar pseudoniem, ze heette eigenlijk Anna Mendelssohn."
Dergelijk activisme is nu een stuk schaarser in West-Europa.
"Ik denk dat veel mensen worstelen met hoe geld wordt gebruikt in de maatschappij en dat veel van hun commentaar online gedeeld wordt in plaats van op straat. Er is nu veel meer informatie, zoveel dat het verzadigend werkt. Het is sowieso een andere wereld met de manier waarop de Verenigde Staten olie uit het Midden-Oosten gebruikt en daar situaties financiert. Amerika claimt altijd dat ze wraak gaan nemen op dezelfde mensen die ze financieel steunen, dat is zo tegenstrijdig dat het belachelijk is. De wapens die ze verkochten, worden nu tegen ze gebruikt. Hoe kon je dat niet zien aankomen?"
Daarom heb je het in Detonation spottend over samenzweringen en een speelgoedgranaat?
"Ja, precies."
Heb jij als artiest de taak om misstanden aan te kaarten?
"Ik voel niet zoveel verantwoordelijkheid, maar ik waardeer artiesten die dat wel voelen. Persoonlijk ben ik meer angstig. Ik heb de neiging de deur te sluiten, iets waar ik me erg voor schaam. Ik vind dat iedereen, niet alleen artiesten, zich hier bewust van zou moeten zijn en zijn gevoelen over moet uiten. Artiesten hebben het privilege van de publieke stem en met dat privilege komen verantwoordelijkheden. Zeker in Engeland is veel muziek gepolitiseerd. En een band als The Ex is altijd erg geëngageerd geweest. Dat is fantastisch, want het merendeel van hun publiek is erg jong. Het is heel goed om deze ideeën te introduceren door de kracht van muziek. Dat is een van de beste methodes die we hebben. Kudos voor The Ex."
Hoe ben je met ze in contact gekomen?
"Toen Sonic Youth voor het eerst in Nederland was, speelden we in Emma, een communale club die The Ex was begonnen. We ontmoetten ze daar, speelden met ze en verbleven in hun huis: The Ex-commune. Dat was de eerste keer dat ik zoiets meemaakte, zo'n wereld bestond toen helemaal niet in New York. Een plek die door de artiesten zelf gerund werd, waar artiesten voor elkaar zorgden. Het klassieke beeld van die enorme pan met gekookte aardappels, waar iedereen uit at. Prachtig vond ik dat. In de jaren '80 speelden we veel met The Ex. Dat veranderde toen Sonic Youth groter werd en in grotere zalen speelde. Maar we hielden altijd contact, zelfs nu nog.
"Ik denk wel dat zij Sonic Youth zien als die act die bij een major tekende en in zalen speelde waar zij het niet op hebben, maar ze respecteren andermans beslissingen. Ik las pas een interview met Andy van The Ex, die vertelde hoe wij met een tourbus door Amerika reden en al die mensen hadden die onze spullen droegen. 'Zo'n grote operatie, zo zou ik nooit willen werken.' Ik zei: 'Dat is prima, maar de enige reden dat je hier speelt voor al die mensen is omdat we die hele operatie hebben. Tegelijkertijd bieden we al die helpers ook werk.' Ik vind het dus niet too much, maar het is gewoon een ander perspectief."
Dus je hebt je niet aangemeld toen The Ex een nieuwe zanger zocht een aantal jaar terug?
"Ha nee. Maar ik heb de advertentie niet gezien en misschien had ik dat anders wel gedaan."
Thurston Moore speelt vrijdag 14 november op het Bazaar Festival in de Arenbergschouwburg, Antwerpen en zaterdag 15 november op Crossing Border in de Koninklijke Schouwburg, Den Haag.