Een van de meest aansprekende hiphopdebuten van het jaar komt op naam van YG (aka Young Gansta) uit Los Angeles, de stad die met Kendrick Lamar, Odd Future en enkele nieuwe namen in dit artikel weer helemaal aan zet is. Zijn album zou eerst I'm 4rm Bompton heten, een verwijzing naar de Bloods-gang waar YG mee geassocieerd wordt, maar dat werd commercieel gezien toch niet zo'n heel handige titel bevonden. Het werd uiteindelijk My Krayzie Life, maar de strekking blijft natuurlijk hetzelfde. Zo horen we in 1AM hoe YG er met een maat midden in de nacht op uit trekt om nota bene een donutwinkel te overvallen. "Pops locked up so mama couldn't stop me", schetst hij nog even de thuissituatie. Diezelfde moeder belt hem nog midden in de actie, maar uiteraard concentreert hij zich op de buit van 1.000 dollars. Die moeder blijft het hele album terugkomen, inclusief een klassiek Sorry Mama 2Pac-momentje aan het slot. De hit van de plaat is een track met bravoure genaamd My Nigga, geproduceerd door een van de mannen van het moment in die contreien: DJ Mustard. 

Zomaar uit het niets was daar een maand of twee geleden ineens Vic Mensa. Down On My Luck heet de single van de 21-jarige uit Chicago, een rap/r&b-track met een zonnige houseproductie. Zou dit dan het moment zijn dat rappers van monsterlijke EDM-flirts overstappen naar Disclosure-achtige elegantie? 3FM hoort er wel een bescheiden zomerhitje in en draait het nummer vrij uitgebreid. Tot nu toe wisten we eigenlijk nog niet zo veel van de jonge rapper, maar het wonderlijke verhaal wil dat hij al ondanks zijn jonge leeftijd al een behoorlijke carrière achter zich heeft. Hij was namelijk lid van de rap-rock cross-overband Kids These Days, wiens debuutalbum Traphouse Rock zowaar geproduceerd werd door Jeff Tweedy van Wilco. Het is een zeer curieuze plaat met een geleende riff van Nirvana in GHETTO. en een gejat melodietje van Pixies in Doo-Wah. Enfin, wij verwachten meer van zijn nieuwe carrière, hij zelf vermoedelijk ook.

Ook Chance The Rapper doet een feature op dat Kids These Days album van Vic Mensa. Niet zo gek, want hij is een stadgenoot uit Chicago. Vic Mensa deed op zijn beurt weer mee op Acid Rap, de doorbraakmixtape van Chance, en nog op een van de beste tracks ook. Nu worden mixtapes wel vaker serieus genomen, maar zelden zo nadrukkelijk als Acid Rap. Rolling Stone en Pitchfork namen hem mee in hun eindejaarslijstje alsof het gewoon een volwaardig debuut was. Waar sommige rappers tegenwoordig kiezen voor harde, elektronische beats, gaat Chance voor een soort oldschool benadering, met veel samples uit de gouden tijd. Dat gaat van soulclassics door Donny Hathaway, Willie Hutch en Betty Wright, tot de jazz-fusion Dave Grusin en de zwarte acidrock van Power Of Zeus. Chance hoort zijn beats graag extra uitgerekt, zodat hij er zelf met een ongelofelijke elegantie overheen kan dansen, zoals hij letterlijk doet in de eenvoudige maar effectieve video bij Juice.

 

Zo loont het soms om lekker onder de radar te blijven, in plaats van het grote major label circus in te duiken. Dat blijkt maar weer uit het debuutalbum van Rakim (vernoemd naar die van Eric B) Mayers uit Harlem, New York. Stage naam: A$AP Rocky, lid van een crew genaamd A$AP Mob, waarin iedereen hetzelfde voorvoegsel voor zijn naam draagt. Hij tekende naar verluidt een deal van drie miljoen dollar bij Sony na het succes van zijn mixtape Live. Love. ASAP. Op SXSW was hij met zijn hyped up performance zo'n beetje net zo'n grote sensatie als Kendrick Lamar, waarna hij in ons land al de grote zaal van Paradiso uitverkocht. Toen moest en zou het gebeuren, en dat hoor je toch wel een beetje terug in het album. Rocky zou in het najaar van 2012 met zijn plaat komen, het werd het voorjaar van 2013. Een flop werd het zeker niet, op het album staan heel geslaagde tunes, maar ook wat gezochte samenwerkingen met o.a. Skrillex en Florence (van The Machine). Verwar hem trouwens vooral niet met Aesop Rock, een ervaren rapper die bekend staat als een van de meest intelligente schrijvers van het moment, de man met wetenschappelijk bewezen het grootste vocabulaire. In Suddenly, een track over zijn razendsnelle succes, rapt Rocky: "Don't view me as no conscious cat, this ain't no conscious rap. Fuck the conscious crap, my mac'll push your conscience back", waarbij die mac natuurlijk geen computer is, maar een automatisch geweer. A$AP Rocky gaan we eerder onthouden door zijn grootste hit F**king Problems: "I love bad bitches, that's my fucking problem. And yeah, I like to fuck, I got a fucking problem." 

 

Onlangs vroeg de Volkskrant aan singer-songwriter James Vincent McMorrow wat zijn favoriete albums van 2013 waren. Een vrij standaard vraag voor een interview natuurlijk, maar het antwoord was zeer verrassend. Owl Pharaoh van Travi$ Scott noemde hij, een harde, elektronisch getinte hiphop mixtape van een 22-jarige rapper uit Houston, Texas. Dan weet je het wel: rap uit de zuidelijke staten is vaak rauw geproduceerd, met van die hele scherpe snares en loeizware kicks. Trademark: Lex Luger. Travi$ is er inderdaad zo een, een straatrapper die bij live optredens gaat voor de harde drops en meer scandeert dan rapt. Of zoals hij het samenvat in Uptown: "One hand on the wheel, one hand on my dick, I'm a motherfucking monster." Sowieso is er natuurlijk niks mis met macho rap die hard in je auto het meest tot zijn recht komt, maar James Vincent McMorrow heeft goed gehoord dat Travi$ Scott's eerste mixtape intussen ook allerlei indie slimmigheidjes bevat. Een feature van Toro Y Moi in Chaz, een sample van Fleet Foxes in Hell Of A Night, en in zijn flow soms bijna letterlijke knipogen naar de meest vooruitstrevende rapper/producer van het moment: Kanye West. Die laatste leverde nog wat hand en spandiensten bij Scott's beste track tot nu toe, de gigantische banger Upper Echelon.

De allereerste artiest ooit die op het hoofdpodium van Best Kept Secret optrad? Danny Brown. De plassen lagen nog voor het podium, maar de fanatieke hiphopfans zorgden meteen voor de eerste moshpit. Dit jaar keert hij dus terug naar Tilburg voor WOO HAH!, met een nieuw album op zak: Old. Meest opvallende feature daarop is die van Purity Ring, een hipster r&b duo uit Canada dat in zijn producties inderdaad al wel flirtte met hiphop. Hun gezamenlijke track heet 25 Bucks. Danny Brown groeide op in Detroit als oudste kind van twee tienerouders en een oma die een soort van carrière maakte bij autofabrikant Crystler, old school Detroit. Gezamenlijk slaagden ze er volgens de rapper vrij aardig in hem van de straat te houden, en hem bovendien gevoel voor taal bij te brengen. Danny Brown is te herkennen aan een wilde, hoge coupe, en vooral aan zijn uitgesproken stemgeluid, dat ergens tussen Andre 3000 en Dizzee Rascal zit. Ook hij brak door met een gratis verspreid album, getiteld XXX.

 

Klopt, je kent het artwork van Ice Cold Perm, de mixtape van 100s, ergens van. Het is een directe ode aan Tha Doggfather, het tweede album van Snoop (toen nog Doggy) Dogg. Een absolute classic als je het de nu 20-jarige rapper vraagt. Hij groeide op in dezelfde staat als Snoop, maar werd een paar jaar geleden keihard geconfronteerd met zijn roots, toen zijn ouders hem naar een een kostschool in Ivoorkust stuurden. Het kostte hem zo’n twee jaar om terug te keren, met hulp van een Afrikaanse oom. 100s was toen al bezig met rappen, en niet veel later verscheen dus die Ice Cold Perm mixtape, die weer leidde tot een deal bij A-Trak’s label Fool’s Gold. Zijn sound vertoont inderdaad heel wat sporen van traditionele g-funk. Dat geldt zeker voor zijn succesvolle nummer Life Of A Mack, een klassiek aandoende track over de dagelijkse beslommeringen van een pooier. Het nummer werd speciaal gemaakt voor de soundtrack van Grand Theft Auto V, en dan is een bescheiden succesje natuurlijk wel verzekerd.

 

Vermoedelijk de meest onbekende in dit rijtje is Isaiah Rashad, maar daar moet de komende tijd verandering in komen. Rashad groeide op in Chattanooga, Tennessee (niet bepaald een hiphopbolwerk). "Too big to be a town, too small to be a city”, zegt de rapper zelf in een interview op Complex. Hij had er een jeugd zoals zovelen: vader vertrok toen zijn zoon drie jaar was, stiefvader was rapper, Isaiah verdiepte zich in sport, muziek en marihuana. Typisch 'southern’ klinkt zijn stijl trouwens helemaal niet. Eerder Californisch, moeten ze gedacht hebben bij Top Dawg Entertainment, het label rond Kendrick Lamar, Schoolboy Q en Ab-Soul, dat hem tekende. Daar werkt hij momenteel in de luwte aan een eigen carrière. Het belangrijkste wapenfeit tot nu toe is Clivia Demo. Dat klinkt als een schets, maar is eigenlijk gewoon een compleet album, met onder andere een ode aan de overleden zoon van Master P (R.I.P. Kevin Miller), twee tracks met labelgenoot r&b zangeres SZA en een sterke lange track met Schoolboy Q en Jay Rock. Een echte hit is wel nog ver weg. 

Toen Odd Future begin 2011 als een dolle doorbrak, was hij de grote aanwezige. Earl Sweatshirt stond bekend als een van de grote talenten van de LA punkrappers. Hij zorgde voor gigantische buzz met zijn lekker gewelddadige mixtape Earl uit 2010, een van de eerste tekenen dat hier iets bijzonders gaande was. Maar voor het grote publiek kennis met hem kon maken, verdween Earl van het toneel. Zijn moeder had hem ondergebracht in een school voor moeilijke kinderen in Samoa, een eiland diep in de Stille Oceaan. Een fantastisch verhaal natuurlijk, dat door Odd Future lekker uitgemolken werd met lollige 'free Earl' shirts. Begin 2012 was het zover, en sindsdien is Earl helemaal terug. Hij dook op bij een optreden van Flying Lotus' rap-alterego Captain Murphy, deed een belangrijke feature op het bewierookte Frank Ocean-album, en hij maakte zelf een sterk album genaamd Doris. Op die plaat leren we een heel andere kant van Earl Sweatshirt kennen, met name in zijn single Chump, die begint met de woorden: "It's probably been twelve years since my father left, left me fatherless, and I just used to say I hate him in dishonest jest. When honestly I miss this nigga, like when I was six, and every time I got the chance to say it I would swallow it. Sixteen, I'm hollow, intolerant, skip shots, I storm that whole bottle, I'll show you a role model. I'm drunk, pissy, pissing on somebody front lawn. Trying to figure out how and when the fuck I missed moderate."

"I see two of my bitches in the club, and I know they know about each other. I think these bitches tryna set me up, maybe I’m just paranoid." Luxeproblemen voor Ty Dolla $ign in zijn meest succesvolle tune, Paranoid. Ty Dolla $ign is een van de opkomende namen aan de westkust, lid van Wiz Khalifa's Taylor Gang en bevriend met rapper YG en producer DJ Mustard, die we eerder al tegenkwamen. Een eigen album heeft hij nog niet, wel een sterke EP genaamd Beach House. Er staat nog een fantastische tune op de EP, genaamd Wood & Leather, een echte zomerhit. De meeste producties op zijn EP zijn behoorlijk kaal en funky. Luister nog maar eens naar die single, met harde snares, maar catchy digitale handclaps in plaats van een harde kickdrum. Typisch westcoast, zou je zeggen, maar de connectie gaat zelfs nog iets verder: Ty's vader was vroeger lid van disco/funkgroep Lakeside, bekend van de hit Fantastic Voyage uit 1980, van die vol-vette 80s funk van het meest decadente soort, met slapbass en wonky synths.