#SXSW14: Memphis finest soul music: Take Me To The River tijdens SXSW in première

Regisseur Martin Shore maakte een muziekdocumentaire die je laat lachen en huilen.

Wilbert Mutsaers ,

Take Me To The River ontleent haar titel aan de Al Green klassieker uit 1974. Die rivier verwijst in dit geval deels letterlijk naar de Mississippi die zo bepalend is voor het beeld van Memphis. Het is misschien ook een knipoog naar Jerry Harrison die medeproducent van de film is en met zijn band Talking Heads 30 jaar geleden dezelfde song opnam. Maar bovenal staat deze titel voor 'baptism'. De documentaire won op SXSW de publieksprijs in de categorie '24 Beats Per Second'.

De film handelt over hoe muzikanten en producers uit de hoogtijdagen van STAX en Hi Records artiesten en liefhebbers van nu ontmoeten in de Royal Studio's en daar in vele sessies die over een periode van 2,5 jaar zijn opgenomen tot nieuwe opnames komen. Houd komende jaren vooral ene Lil' P-Nut in de gaten; piepjong nog en een groot zang/rap- en acteertalent. De sessies leveren goede muziek op maar laten vooral zien hoe groot het wederzijds respect is en wat men van elkaar kan leren. Er zit op dit punt soms wel een wat te overduidelijke opvoedkundige lijn in de film - zoals de studenten van de Stax Music Academy die allen in shirts van die opleiding gestoken zijn en overduidelijk de stad en de toekomst moeten verbeelden - maar echt storend is dat niet. Het gaat inhoudelijk eigenlijk meer over de gesprekken die ontstaan tijdens de opnames dan de opnames zelf. De openhartige ontmoeting tussen Snoop Dogg en William Bell is ontdaan van all opsmuk en laat een kwetsbare Snoop zien: 'If it wasn't for their music, we was not here to stay'.

De film kent wat minder starpower dan het recente, en eveneens uitstekende, 'Muscle Shoals', maar dat blijkt een voordeel. Men laat vooral de achterkant van het succes zien. Uiteraard komen alle grote hits, albumhoezen, sterren en interessante opnames kort voorbij; zoals die van Sam & Dave in Duitsland in de jaren 60, B.B. King en Isaac Hayes met Jesse Jackson. Maar als bijvoorbeeld het dodelijke vliegtuigongeluk van Otis Redding ter sprake komt, is dat omdat de enige overlevende van die crash in de studio is, en hem wordt gevraagd welke akkoorden hij denkt te gaan spelen.

Ander hoogtepunt is een scene waarin Mavis Staples op een oude en bijna vergeten track stuit - 'Wish I Had Answered' - en al zingend de tekst terugvindt. Intussen probeert de nieuwe band de structuur en riffs van de song op papier te krijgen en dat blijkt niet mee te vallen, dit tot grote hilariteit van Mavis. Er wordt sowieso heel wat gelachen in de film, en dat werkt aanstekelijk. Tijdens de film wordt er opvallend genoeg vele malen geapplaudisseerd door het publiek. Men beleeft de documentaire alsof men daadwerkelijk live bij de opnames is, en dat is een verdienste van de makers.

'Take Me To The River' past naadloos in het rijtje van excellente soulmusicdocumentaries als 'Standing In The Shadows of Motown', 'Muscle Shoals' en het recente 'Twenty Feet From Stardom' dat vorige maand nog de Oscar voor beste documentaire kreeg. De film kent als basis de lecagy van het STAX label en Hi Records, maar doet gelukkig geen poging dat al vaak vertelde verhaal helemaal over te doen, er wordt snel ingezoomd op de sessiemuzikanten, backingvocalisten en leadzangers die nog leven. Slikken wordt het als enkele malen na zo'n sessie in beeld komt te staan dat dit 'his last session' was. Verschillende artiesten/muzikanten uit de hoogtijdagen van Stax blijken te zijn overleden in de periode van de opnames.

Betrokkenen wijten de neergang van Stax en de levendige soulscene in Memphis aan de gebeurtenissen die volgden op de moord op Martin Luther King op 4 april 1968. De stad kwam letterlijk in vuur en vlam te staan, en het rassenconflict laaide op tot grote hoogte. Booker T vertelt in het begin van de film dat de buitenwereld het zo bijzonder vond dat zijn band bestond uit kleurlingen en blanken, maar dat hij het zelf de normaalste zaak van de wereld vond. Na de moord op 'Dr. King' zouden er politieke krachten losgekomen zijn die de open houding van Stax wilden bestraffen en zo het label en haar medewerkers naar een faillissement in 1975 zouden hebben geleid. Het is niet het sterkste deel van de film aangezien er weinig onderbouwing van deze stelling ter tafel komt. Het toont echter wel duidelijk het sentiment van de hoofdrolspelers en de bijzondere rol die het Staxlabel in die tijd heeft gespeeld.

Regisseur Martin Shore vertelt na de eerste vertoning van de documentaire dat hij hoopt dat er na deze film niet alleen meer in nostalgische termen aan de Memphis Soul Music wordt gedacht, maar dat zijn film ook bijdraagt aan een renaissance van Memphis als muziekstad, 'just like the SXSW festival did for the city of Austin'.

Take Me To The River won de SXSW-publieksprijs in de categorie '24 Beats Per Second'.