Als je de winkel ondanks de onopvallende buitenkant weet te vinden vermoed je waarschijnlijk dat die midden in een verhuizing zit. Maar Amond Spee bezit het pand in de Jordaan al twintig jaar. Stap je de drempel van zijn zaak over dan betreed je zijn domein, een wereldje van vinyl en karton. Dozen reiken tot het plafond en het vinyl verspreidt zich in de vorm van hoge, wiebelige stapels tot op Amonds toonbank.
Record Store Day 2014: De klanten van Distortion
Minstens zo belangrijk als de platenverkoper: de klant. Deel 1 in de serie bezoekers van platenzaken.
Een bijzondere tip, een goed gesprek, het ellenlang grasduinen door platenbakken; de romantiek van een bezoek aan een platenzaak in een notendop. Het is april dus Record Store Day staat weer voor de deur. Wat in 2007 begon als een kleinschalig initiatief is in enkele jaren uitgegroeid tot een wereldwijd muziekfeest. Zaterdag 19 april worden wereldwijd platenzaken in het zonnetje gezet en dat gaat dit jaar gepaard met maar liefst 495 releases. Vorig jaar maakte 3voor12 een serie over iconische platenverkopers, dit jaar gaan we op zoek naar de vaste klanten van die verkopers. Het Amsterdamse Distortion bijt het spits af.
Via internet tot in Nieuw Zeeland platen verkopen
Amond begon Distortion begin jaren negentig, een periode waarin de cd de norm was en vinyl dood werd verklaard. De oprichting van zijn zaak was een manier om tegengas te geven. "De cd werd je ineens opgedrongen, men besefte niet dat het een keuze was om cd’s te kopen. In mijn omgeving werd verbaasd gereageerd; vinyl, bestaat dat nog?" Twintig jaar later gaan de zaken uitstekend. Juist de snelle opkomst van het internet heeft de afzetmarkt van Amond een werelds karakter gegeven. Via discogs.com verkoopt hij zijn vinyl wereldwijd, dankzij positieve gebruikersreviews en moeilijk te vinden platen verkoopt hij tot in Nieuw Zeeland. Hij wandelt dan ook dagelijks met een stapel vinyl naar het poskantoor even verderop.
De internetverkoop gaat zo goed dat hij overwoog zijn winkel te sluiten. "Ik verkocht minder in de winkel terwijl de internetverkoop erg goed liep. Maar het laatste jaar trekt het aantal klanten weer aan. De verkoop van vinyl laat zich nou eenmaal altijd kenmerken door een golfbeweging. Ik denk dat mensen graag snuffelen en houden van het ritueel van een platenzaakbezoek. Ik zie jongeren die de charme van vinyl ontdekken en op zoek zijn naar klassiekers, maar ook 50+’ers die hun platen jaren geleden weg deden, spijt kregen, en nu opnieuw een collectie aanleggen. Boris Werner (Amsterdamse dj) vult hier zijn collectie klassieke danceplaten aan, die hij gebruikt voor zijn sets. Tegelijkertijd verkoop ik zijn eigen werk. Van de Nederlanders die hier komen, er lopen ook wel toeristen binnen, ken ik zo’n negentig procent. Ik kan meestal wel inschatten wat ze mooi vinden."
Eén van die vaste klanten is Herman. In de regel stapt hij elk weekend Distortion binnen. Ook hij had een platenzaak in Amsterdam, maar wist zijn hoofd niet boven water te houden. "Amond heeft altijd bijzondere releases, bij Concerto vind ik minder nieuwe platen. Amond weet wat ik wil hebben, ik ontdek dankzij hem veel ‘kleine zaal Paradiso-achtige bandjes, psychedelica en shoegaze. Soms lukt het me om hem wat te tippen, maar de input kom voornamelijk van hem. Hij matst me weleens, zo kocht ik hier een Smiths-bootleg die elders anderhalf keer zo duur was. De klik met Amond is er gewoon, een bezoek aan Distortion gaat over meer dan muziek. We praten graag over voetbal." Met een lach; "Amond is een VVV-supporter dus hij heeft het zwaar nu."
Ook Utrechter Bart laat zich regelmatig in Distortion zien. Hij noemt zichzelf een ‘hardcore platenverzamelaar’ en heeft een uitgesproken mening over Record Store Day; "de focus ligt teveel op heruitgaven van oude releases, dit jaar is er veel aandacht voor het LCD Soundsystem-concert en de rerelease van Joy Divisions eerste EP. Ik wil juist nieuwe muziek ontdekken en daar is dit de uitgelezen plek voor. Het specialisme van Amond vind je niet in Utrecht. Ik kom hier voor nieuwe tips en een praatje. De zaak mist alleen nog een koffiehoek." Twijfelend: "Als daar überhaupt ruimte voor is."
Amond loopt inmiddels met een inventarislijst de zaak door en opent her en der dozen. Bart vertelt net dat Amond hem regelmatig tips meegeeft als hij ons onderbreekt. " Je mist deze nog." Bart: "Dat bedoel ik dus!" Hij haast zich vervolgens met de nieuwe Bardo Pond onder de arm naar Eindhoven om traumahelikopter te zien, die hij samen met zijn vrouw door het hele land volgt. Herman is inmiddels in gesprek met Maarten, een andere vaste klant. Ze praten over het jonge vaderschap. Distortion is een ontmoetingsplek, zoveel is duidelijk.
Kelly komt nooit in een platenwinkel, maar is op zoek naar een moeilijk te krijgen release van Diesel/Jarvis. Het is een verjaardagskado voor haar broer, die een verwoed verzamelaar is. Amond vraagt tien minuten van haar tijd en verdwijnt naar achter. Even later komt hij terug. "Je hebt geluk het was de laaste." Meestal vist hij een plaat zo uit één van de dozen, vertelt hij later: "Veel dozen open ik een paar keer per dag, dan weet ik wel waar ik moet zoeken. Deze plaat had ik al een paar jaar liggen, ik word wat zenuwachtig als ik die dan ineens weer moet zien te vinden."