#MM14: Hauschka dwingt staande ovatie én verlating af

Live niet zo hypnotiserend als op plaat

Ingmar Griffioen ,

Volker Bertelmann excuseert zich voor het neerleggen van zijn mobiele telefoon op de Steinway vleugel, maar heeft een goede reden: "Because I get lost in time", legt hij het publiek uit voor hij begint te spelen. Verlies en verlatenheid zijn belangrijke thema's in het werk van de Duitse neo-klassieke pianist, zo leren we in de Schouwburg grote zaal.

HET CONCERT:
Hauschka, Motel Mozaique, Schouwburg, zaterdag 5 april 2014

DE ACT:
Volker Bertelmann sprong als zanger van een Duitse hiphop-act al eens van het podium in Groningen, maar zit de laatste jaren vooral op de pianokruk. Zijn wedergeboorte als modern klassiek pianist en componist is dermate geslaagd, dat we geenszins de behoefte voelen die hiphopwortels nog eens bloot te leggen. De Duitser beperkt zich niet tot de vleugel; hij werkt met effecten én geprepareerde instrumenten (spijkers tussen de toetsen of stokjes tussen de snaren om andere geluiden te creëren). Met de toevoeging van elektronica heeft hij meer dan eens een zware techno ondertoon te pakken. Nederlander Yuri Landman schreef een boek over snaarpreparaties en demonstreerde vandaag, voorafgaand aan de show van de Duitser, hoe die techniek werkt. Het versterkt het vervreemdende, neurotische van Hauschka's muziek, die door repetitie een sterk hypnotiserend effect heeft.

HET NUMMER:
Lastig. Bertelmann gaf al aan maar paar stukken van het album te spelen en dan vooral improvisaties daarvan. Het voortborduren op de thema's van zowel Elizabeth Bay als Thames Town en Agdam mag hier niet onvermeld blijven. Zijn muziek is makkelijk om in op te gaan. Mee naar de verlaten steden (ghost towns), die hem fascineren en die de basis voor de composities op zijn jongste plaat Abandoned Cities vormen. Zoals Elizabeth Bay, een mijnstadje in zuidelijk Namibië waar nu de grootste populatie zeeleeuwen ter wereld woont.  

HET MOMENT:
Hauschka plaatst twee metronomen in de vleugel voor hem en die tikken net niet in hetzelfde ritme. Naast zich heeft hij nog een bank vol effecten om die minimale klassieke composities nog een elektronische draai te geven. En een tamboerijn en op de snaren kunnen er ook nog wel bij. Een rol duct tape maakt het af. Hoeveel gekkigheid hij ook uithaalt; het werkt wel. Geniaal en inzichtelijk trouwens die camera die alles in de vleugel op het grote scherm laat zien. Fraai kijkje in de keuken. Zo gebeurt er met slechts één pianist toch veel op het podium. Wat een transparantie bovendien! Welke laptopartiest durft het aan en springt hier op in?

HET PUBLIEK:  
Zittend en aandachtig. Verdeeld over de hele vloer en balkons van de Schouwburg, die daarmee toch niet overdreven gevuld is. Het is ook pas 17.00 uur natuurlijk. Na veertig minuten houden toch steeds meer mensen het voor gezien. Niettemin ontvangt hij na een krap uur een staande ovatie van de overige toeschouwers.

OOK OPMERKELIJK:
Een lamp recht in je gezicht waardoor je je ogen wel moet sluiten en - hoe interessant al dat gepiel ook is - dat werkt eigenlijk wel zo fijn.

HET OORDEEL:
Op Eurosonic 2012 pakte Hauschka al eens een Stadsschouwburg in, twee jaar later wacht Rotterdam hetzelfde lot. Dat modern klassiek op popfestivals werkt, wekt al geen verbazing meer na shows als D.A.A.U. en Hauschka op Into The Great Wide Open, Canto Ostinato op 5 Days Off en zelfs Steve Reich in de Bravo op Lowlands.

Toch is het vandaag stukken minder hypnotiserend dan op plaat. Door experimenteerzucht dwaalt Hauschka veel af achter de Steinway, soms opereert hij te freaky en fragmentarisch waardoor je de bezwerende uitwerking van de geluidsdrager mist. De sympathieke en interessante verhalen tussendoor versterken de afleiding, zoals zijn relaas over de stokken die hij gisteren niet gebruikte en nu wel tussen de snaren steekt. Met veel vertoon haalt Volkert één voor één alle spullen, tape, stokjes en pingpongbal uit de vleugel. Om dan één van de mooiste stukken (Craco) zonder die hulpmiddelen te spelen. Dat geeft te denken. Laat hij zich niet teveel afleiden door alle extra mogelijkheden? 

DE FOTO: