LGW14: Autechre laat TivoliVredenburg verdwijnen

En laat horen nog altijd mee te doen

Ralph-Hermen Huiskamp ,

Eerlijk is eerlijk, de grote Ronda van TivoliVredenburg is geen ideale zaal voor dansmuziek. Zelfs als het zo abstract is als die van Autechre voelt het wat ongemakkelijk in zo'n zaal met balkons, trappen en die vers afgeleverde nieuwe feel. Gelukkig heeft het Engelse duo nog wat trucs om dat op te lossen. Erbij zijn is meemaken, want wie te laat komt, mocht er niet meer in. Professionele fotografen werden ook geweigerd, dus je zult het beeld er zelf moeten bij verzinnen. Om je alvast een beetje daarin op weg te helpen: je zag geen klap binnen.

De belangrijkste trucs die Autechre uit de mouw schudt, lijken in eerste instantie diva-eisen. Tijdens het optreden gaan de zaaldeuren op slot. Niemand mag nog naar binnen of naar buiten als het optreden eenmaal begonnen is. Daarnaast moeten de bars in de zaal gesloten worden, en al het licht moet uit. Flauwekul, wordt er van te voren gemopperd. Niet dus, blijkt al snel. Het deurbeleid zorgt ervoor dat het minder vrijblijvend wordt om te gaan kijken. Je bereidt je echt voor, voor de zekerheid nog even langs de wc en bar: je bent al wat extra gespannen. Vanaf dat je de drempel overstapt is er alleen nog maar een binnen, want de drempel om weg te gaan is voor festivalbegrippen enorm geworden. Tegelijk weet je dat iedereen in hetzelfde schuitje zit. In combinatie met het sluiten van de bars is er ook geen onnodig geloop in de zaal. En doordat het donker is maakt het helemaal niks uit waar je staat, zaal, balkon, linksvoor of niet. Het is allemaal het zelfde. En het zorgt er ook nog eens voor dat je al snel vergeet waar je eigenlijk bent. 

Een andere belangrijke factor is het goede geluid. Snoeiendhard, zoals wel meer vanavond, maar ook kraakhelder. Hoe lomp en vernietigend de bassen ook zijn, zelfs in het allerlaagste kun je nog onderscheid maken. En alles wat er boven zit klinkt glashelder en vlijmscherp. Er is niets te zien, maar ongelooflijk veel te horen. 

De drie kanten van Autechre
Autechre is misschien wel het prototype Warp-act. Bijna alles waar dat label voor staat is bij ze terug te vinden. Een mix van aardedonkere techno, overal heen vliegende dubstepbassen, flarden jungle en onnavolgbare ritmes, je merkt dat Autechre als pionier bepalend geweest is voor veel van wat er de laatste 20 jaar gebeurd is binnen de elektronische muziek. Dat brengt ook meteen een nadeel mee. Zo nu en dan in de set voelt het wat gedateerd. Flauw, om een act die altijd al zo vooruitstrevend is geweest dat te gaan verwijten, maar het gevoel komt wel boven. Tegelijk zorgt het ook voor nog meer erkenning van hun kwaliteiten. De seconde nadat je je bedenkt dat het achterhaald is, weet je weer dat het toch echt hun eigen erfenis is waaraan ze refereren. 

Ondertussen blijven de twee uit Rochdale nog steeds onnavolgbaar. Constant word je op het verkeerde been gezet. Net wanneer je er geen snars van begrijpt - door al die wendingen, synthesizers die van alle kanten lijken te komen en samples die je niet kunt plaatsen, pompen ze er opeens de allerlompste four to the foor erin. Alsof je opeens op een 90's-gabberfeest in een zwembad bent beland. En natuurlijk wordt de beat weer weggedraaid als je net van plan bent te gaan dansen. Zulke verrassingen geven het optreden vanavond iets tijdloos mee. Want hoe lang ze ook al wel niet mee draaien, voorspelbaar is Autechre nooit. Die tijdloosheid kun je trouwens ook letterlijk nemen, want door alle tempo en ritmewisselingen heb je geen flauw idee hoe lang de set al bezig is. Iedere houvast is verdwenen, er is alleen heel veel nu.

Maar het allerbest is Autechre als ze laten merken dat ze nog steeds urgent zijn. Halverwege wordt de nadruk opeens echt op écht elektronische geluiden gelegd. Dus geen warmte, geen menselijke klanken of stuiterende samples die een bepaalde akoestiek nabootsen. Alleen maar glasachtige, vormeloze synthesizers. Precies waar ook nu weer een jonge groep vooruitstrevende muzikanten mee bezig is. Digitale klanken die niet zo nodig ergens op moeten lijken, waar niet een of andere driedubbele laag in zit. Of zo nodig organisch moeten klinken. Alleen geluid, wat digitaal in alle vormen gekneed kan worden.

Uiteindelijk is Autechre de gedroomde afsluiter. Knap, gezien de locatie, de compromisloze, moeilijk dansbare muziek en na een hoogtepunt als Swans. Maar door de combinatie van hun eigen creatieve erfenis, tijdloos talent en vooruitstrevendheid weten ze een gitzwart tijdsvacuüm te creëren. Het schijnt maar een uur te hebben geduurd. Al duurde voor sommigen dat uur maar vijf minuten, voor anderen een hele nacht.