ITGWO14: Een systeemplafond met TL-buizen in het bos

Indrukwekkende, nachtelijke Kunstroute op Into The Great Wide Open

Tekst: Bente Hout | Foto's: Anna Span ,

Zacht getjilp van sprinkhanen klinkt op de achtergrond. Het is vrijdagavond laat en alweer een zoveelste groep van zo’n 30 festivalbezoekers wordt rondgeleid in het bos, waar een kunstroute is uitgestippeld. Een ervaring die de zintuigen prikkelt en aan het denken zet.

Aan de rand van het bos wordt de rondleiding ingeluid met een verbluffend uitzicht op honderden verlichte ballonnen, als een enorm zwevend sculptuur in de nacht. De installatie van Tianji Zhao is oorspronkelijk gemaakt voor in Beijing, waar de kunstenares een groot deel van het jaar gevestigd is. Door de grote hoeveelheid verlichting en smog, zijn daar weinig tot geen sterren te zien. Voor Zhao reden om haar eigen sterrenhemel te creëren.

Als de groep het bos in wandelt, verstomt langzaam het gedreun van de muziek op het sportveld en wordt dit vervangen door een minder goed te plaatsen soundscape. We naderen het project BOOM BOOM, waarbij een aantal bomen van sensoren voorzien zijn. Wanneer voorbijgangers de bomen aanraken, aaien of knuffelen, reageren de bomen ieder met hun eigen geluid. Bezoekers reageren enthousiast op deze bijzondere manier om een fysieke connectie te maken met de natuur. Het project is bedacht door Toer, het ontwerpbureau van Castor Bours en Wouter Widdershoven. Zij exploreren de grenzen op het gebied van product- en ruimtelijke vormgeving.

Ook Habitat exploreert deze grenzen. Het systeemplafond van Bouke Groen en Jerke Mulder brengt de dagelijkse werkomgeving en de onregelmatigheid van de natuur op onverwachte wijze samen. Mulder is aanwezig wanneer we het project bekijken en licht het toe. “In Habitat laten we twee werelden letterlijk op elkaar clashen: de plek waar velen zich zo’n 40 uur per week begeven en de plek waar we eigenlijk het liefst zouden willen zijn.” Tijdens zijn toelichting gaat plotseling de felle TL-verlichting in het plafond uit. Bezoekers reageren verrast. “Om de 2 minuten gaat het licht aan en weer uit”, vertelt Mulder. “Precies wanneer je gewend bent aan het donker, gaat het licht aan en vice versa. Hiermee benadrukken we de twee werelden en veroorzaken we nog meer desoriëntatie.” “Ik krijg spontaan zin om te werken”, reageert een bezoeker, wanneer na 2 minuten de lichten inderdaad weer aan gaan.

We vervolgen de route, over smalle en onverlichte bospaden. Tussen de installaties in hangt een serene stilte en overheerst het donker. Sommige bezoekers beschijnen het pad met een kleine zaklamp, anderen vertrouwen op hun zintuigen en lopen met gespitste oren en om zich heen tastend achter de rest van de groep aan. De stukken “niets” tussen de projecten in versterken het contrast tussen natuur en elektronica en maken dat ieder project dat we tegenkomen op de route weer een verrassingseffect heeft.

We naderen de Reichmarathon, op een lager gelegen veldje tussen de bomen, uitgevoerd door gitarist Aart Strootman (ook onderdeel van Stargaze). Met zijn rug richting de voorbijgangers en zijn gezicht richting een groot wit bord, speelt hij gitaar. Op het bord hangen 15 gitaarpartijen van 15 minuten, die hij stuk voor stuk inspeelt en opneemt met zijn zelfgebouwde achtsnarige ‘Steve Reich-gitaar’. Hij demonstreert ons hiermee hoe Steve Reich’s Electric Counterpoint opgebouwd is. Om hem heen staan een aantal cameramannen, fotografen en her en der zitten bezoekers tegen de omliggende bomen geleund te kijken. De meeste voorbijgangers blijven maximaal een half uur kijken en lopen weer door. Om het bijzondere project van begin tot eind uit te zien, wordt behoorlijk wat geduld vereist. Het duurt in totaal namelijk een kleine 4 uur.

Voor de Kunstroute is dit jaar enorm veel animo. Programmeur Nienke Korthof is hier maar wat blij mee. “We merken dat steeds meer mensen geïnteresseerd raken in het kunstprogramma van ITGWO. Dat is fantastisch, want wij vinden dit een ontzettend belangrijk onderdeel.” Dit jaar programmeert ze voor het eerst in haar eentje en zet ze de route uit in samenwerking met Maire Haverkort. Voorheen had ook Carolien Euser hier een groot aandeel in. “Vorig jaar is zij helaas overleden”, vertelt Korthof. “Dus doe ik het nu alleen en dat is wennen. Carolien heeft zoveel moeite en liefde in het kunstprogramma van ITGWO geïnvesteerd, dat het des te mooier is om nu te zien met hoeveel enthousiasme het ontvangen wordt.” Met het uitgestrekte Vlielandse bos- en duingebied als decor, komen alle installaties en projecten volledig tot hun recht. Ze zijn allemaal uniek, maar hebben ook een zekere connectie met elkaar. Namelijk dat ze ons de grenzen laten zien tussen natuur en cultuur en deze twee op bijzondere wijze met elkaar laten botsen of juist vermengen.