Asko|Schönberg & Nora Fischer, Into the Great Wide Open, Fortweg, vrijdag 5 september
ITGWO14: Met Asko|Schönberg & Nora Fischer op muzikale ontdekkingsreis
Soms is het totaal van een optelsom daadwerkelijk meer
Bij de gemiddelde klassieke muziekkenner gaat er bij de naam Schönberg meteen een belletje rinkelen – al dan niet alarmbellen. Deze componist uit het begin van de twintigste eeuw maakte met zijn twaalftonige toonladders namelijk niet de makkelijkste muziek om in te komen. Maar het Asko|Schönberg Orkest, versterkt door zangeres Nora Fischer, is hier vandaag niet gekomen om een compositie van Arnold Schonberg uit te voeren. Toegankelijk is de muziek desondanks niet meteen te noemen, maar het blijkt toch pakkend genoeg om het publiek bij het Fortwegpodium mee op ontdekkingsreis te kunnen nemen door ruim een eeuw vol verschillende muzikale stromingen.
HET CONCERT:
DE ACT:
Hoeveel verschillende stromingen dat dan wel niet zijn? Geen flauw idee. Aan het eind van de set ben je gewoonweg de tel kwijt. Wel zijn het de Zuidspaanse invloeden die vanaf het begin meteen de overhand nemen in deze nieuwe compositie van de Argentijn Osvaldo Golijov: de flamencogitaar en de uiteraard Spaanstalige zang botsen bijna met de Klezmer-achtige klarinet en de statige Europese strijkerspartijen. En net als je denkt dat je het een beetje doorhebt klapt het orkest er een opzwepend, bijna dansbaar strijdlied in. Fischer profileert zich plotseling als een bezwerend publieksmenner, schreeuwend als een guerrillaleider – waarna ze weer moeiteloos in haar rol als Frontvrouw Met De Gouden Stem glipt. Totaal geen hoogte van te krijgen dus, dit optreden. Laat dat nou net zijn waar de kracht van de composities ligt. Van Gotisch naar Zionistisch, van Oost-Europa naar het Midden-Oosten: het publiek wordt aan een stuk door heen en weer geslingerd, en toch voelt het als één geheel.
HET NUMMER:
Alhoewel, één geheel… de veelzijdigheid van het orkest komt toch het meest naar voren wanneer het van de hak op de tak springt. Een bijna psychedelische accordeonsolo, doorspekt met synthesizereffecten, mondt plotseling uit in een stuk dat op de betere bar mitswa niet zou misstaan. Met elektronische beat, dat dan wel weer. Hoe ze dit dan weer weten te weven met een Avé Maria-aandoend intermezzo is een raadsel, maar het werkt.
HET MOMENT:
Mochten zo veel muzikale stijlen niet genoeg zijn voor uw smaak, geen enkel probleem: er zit ook nog wat poëzie in de mix. Fischers monoloog over gitaarsnaren en Columbus maakt de link met Spanje nog even wat duidelijker. De muziek blijft overigens niet lang weg: met behulp van overdub vormt de frontvrouw even haar eigen begeleiding, waarin haar kwaliteiten als vocalist nog eens extra naar voren komen. Kippenvel bovenop je kippenvel.
OOK OPMERKELIJK:
Dat zulke exotische toonsoorten soms wat schrikken zijn voor het jongere publiek blijkt wel uit het aantal huilende peuters. Tsja, het is even wennen, maar geleidelijk weten de wat soepelere melodieën het grootste leed te verzachten.
HET PUBLIEK:
Veel ouders met kinderen dus, zo rond etenstijd. Gelukkig zijn ze aandachtig genoeg om in groten getale voor het podium te blijven zitten, wat ze er niet van weerhoudt om deel te nemen aan het uitbundige applaus van het staande publiek achter hen.
HET OORDEEL:
Verbazingwekkend, dat je na zo’n muzikale rondreis weer met beide benen op de grond staat. Het is vwonderlijk hoe orkest en zangeres het publiek weten te pakken met muziek die eigenlijk absoluut niet logisch is voor een festival. Maar ja, dit is natuurlijk ook niet een standaard festival, en ook niet een standaard publiek. Het is misschien een vreemde opmaat naar het hardere avondprogramma van het Fortweg-podium, maar het misstaat zeker niet. Olé, tschüss, mazzeltov: kies maar een afsluiter uit, het is bij deze show om het even.