ADE14: Kypski gaat zich een ongeluk scratchen

Utrechtse producer keert terug met een pure beats-plaat

Sjoerd Huismans ,

We kennen Kypski natuurlijk vooral van het duo C-Mon en Kypski dat met het grootste gemak tussen dance, pop, rock en hiphop schakelde. Daarnaast tourde hij met Caro Emerald door Engeland en deed hij allerlei “experimentele dingen”. Maar nog nooit had hij een plaat gemaakt waarvan hij zei: ‘dit is wat ik doe, dit ben ik’. Die komt er nu wel met zijn debuutelpee Wreck Fader: een echte beats-plaat waarop Kypski uitbundig aan het scratchen is geslagen. Vrijdag komt de plaat uit bij Lowriders, vanaf vandaag staat hij op de Luisterpaal. Op ADE primeurt Kypski de plaat én de bijbehorende game. “Ik zal nu niet meer zo snel zeggen: of je nu van pop of hiphop houdt, kom naar de show.”

‘Ran through the whole show 5 times today’, tweette Kypski zondag. Het is dan ook niet niks waarmee hij komende vrijdag komt: een jaar of twee geleden begon Thomas Elbers a.k.a. Kypski met het werken aan zijn allereerste solo-elpee. In tegenstelling tot de eclectische mix van C-Mon & Kypski is die plaat Wreck Fader een puur beats-album geworden. Een album waarop Kypski zich bovendien weer eens flex achter de decks toont - de Utrechter is zesvoudig Nederlands scratchkampioen.

“Het was niet per se de bedoeling om terug naar mijn roots te gaan, maar dat krijg je wel als je uit eigen initiatief met iets komt”, zegt Elbers. “Ik wilde iets maken waar ik trots op kan zijn, waarvan ik kan zeggen: dit ben ik. Dat was de insteek, al voordat ik bepaald had wat voor muziek het ging worden. Want voor mijn gevoel ontbrak dat in wat ik tot nu toe heb gedaan: allerlei samenwerkingen en stijlen, niets was te gek. Natuurlijk met C-Mon en Caro Emerald, maar ook hele experimentele dingen."
 
"Natuurlijk legde ik daar ook mijn ziel in", vervolgt Elbers. "Maar met een eigen plaat kan je veel meer een eigen statement kan maken dan met een plaat die je met zijn vieren maakt of als sessiemuzikant. Terugkijkend dacht ik dus wel eens: wat doe ik nu eigenlijk echt? Met deze plaat wilde ik tot de essentie komen van wat ik doe en tegelijk ook een nieuw beginpunt creëren. Hiermee een solo-carrière opbouwen zou heel mooi zijn, maar anders ben ik sowieso blij met de plaat.”
 
Scratch-capriolen en moderne beats
Elbers werkte op allerlei plekken aan Wreck Fader: op tour met Caro Emerald bijvoorbeeld. “In de kleedkamer in Engeland zat ik dan aan mijn eigen muziek te werken, later in mijn eigen studio. Op een gegeven moment werd het steeds serieuzer: toen ik drie à vier dingen af had begon ik aan een hele plaat te denken. Met veel tussenpozen heb ik die in ongeveer twee jaar gemaakt.”
 
Naast scratch-capriolen is Wreck Fader zeker ook een moderne beats-plaat. “Ik heb niet geprobeerd om dansvloerbangers of trap te maken, al zit het er wel in als invloed. Andere tracks zijn weer meer up-tempo. Maar met C-Mon & Kypski zat er nog veel meer in, van pop tot hiphop. Ik zal nu niet meer zo snel zeggen: hou je van een van die genres, kom dan naar de show.”
 
De muzikale inspiratie voor Wreck Fader kwam vooral van mensen om Elbers heen. “Artiesten van mijn boekingskantoor Alles Los zoals Julien Mier en Krampfhaft, die bij me om de hoek woont. Ik vind dat zij allebei iets heel eigens hebben.”
 

Game in plaats van video
C-Mon en Kypski stonden al bekend om vernuftige videoclips als Shitty Bum, voor zijn solo-plaat wilde Elbers een ander visueel promotiemiddel: een game. “Een game trekt je nog meer in de muziek dan een video omdat het interactief is. Toen ik hoorde dat we het via het Gamefonds konden financieren, sprong ik een gat in de lucht. De programmeurs Tim Groeneboom, Ruud op den Kelder, Joram van Loenen en ik zijn gaan zitten voor de aanvraag, die ging in één keer goed. Toen was het officieel: we gaan echt een game maken. Heel tof en inspirerend.” Op ADE presenteert Kypski niet alleen zijn nieuwe album maar ook de game: woensdag vanaf 17 uur is er de kick-off in de Melkweg Galerie. Daarna is het spel gratis verkrijgbaar in de app store.

De game borduurt voort op de plaat, waarop ook flink gescratched wordt. “Je bent in de game de naald, je racet als het ware door de groef. Daarbij moet je dan stof, beestjes en monsters ontwijken. Ook het scratchen zelf zit in de game, maar daar kan ik nog niet teveel over verklappen.” Het artwork sluit ook aan op het thema: wat we zien is een naald op een plaat, extreem ingezoomd door een microscoop. “Voor dat artwork ben ik naar de Uithof gegaan, met Mikal van Leeuwen die daar in het lab werkt”, vertelt Elbers. “Als je even ernaar googlet vind je veel beelden van bijvoorbeeld organismen waarop extreem ingezoomd is. Dat diepte-effect wilde ik met een naald en een plaat creëren.”

“Ik heb vaak beelden bij de muziek, dat heb ik altijd al gehad”, vervolgt Elbers. “Het zal er ook mee te maken hebben dat mijn muziek vaak instrumentaal is of de stem hooguit een bijrol speelt. Daardoor is er wat meer ruimte om er met beelden een verhaal bij te vertellen. Als ik een nieuw idee aan mensen laat horen, zeggen ze vaak: tof, ‘daar zou die en die rapper goed op passen’. Terwijl dat helemaal niet de kant is die ik op wil: rappers en zangers zijn heel bepalend en drukken een zwaar stempel op de muziek. Daardoor wordt het eigenlijk meteen al erop of eronder: óf je vindt een track te gek, óf helemaal niks.”

Crossfader naar de galemiezen
Desondanks zingt goede bekende Caro Emerald wel op de track Armitage Skank, zij het maar twee woorden (namelijk Armitage Skank). “Dat is de enige echte vocale track, als er al vocalen op andere nummers staan zijn ze vaak gescratched. Maar ik vind dat ze heel goed zingt, en het is voor mij vertrouwd om met haar te werken. Daarnaast vond ik het toch tof om één vocale track op het album te hebben, al is het niet het doel om daarmee verder te gaan.” Naast Emerald werkte dj DNA mee aan de productie van de track.

En dat is bepaald niet de enige samenwerking op Wreck Fader. Zo remixet Daedelus het titelnummer, daar waar Kypski eerder juist veel succes had met de Deadelus-remix Touchstone. Bovendien doet scratch-grootheid D-Styles mee op de titeltrack. “Een jeugdheld, ik heb veel van hem afgekeken”, bekent Elbers. "Binnen een paar dagen nadat ik hem gemaild had kwam hij al met met iets over de brug. Toen ik zijn bijdrage ontving was dat wel even een emotioneel moment, toen heb ik wel een paar traantjes gelaten."

En zo komen we uit bij de titel van de plaat: Wreck Fader. Waar slaat die op? “Het kapotmaken van je crossfader; zo hard scratchen dat die naar de galemiezen gaat. Die titel paste goed bij het geheel. In de game moet je namelijk ook letterlijk faders ‘wrecken’. De master fader is een soort eindbaas, die schiet ook dingen op je.” Woensdag dus eerst de game, maar ook tijdens de presentatie van de plaat vrijdag ontbreekt het visuele element niet. “Ik neem een flinke batterij licht en video mee”, zegt Elbers. Vooral gaat hij zich als vanouds “een ongeluk scratchen.”

Woensdag presenteert Kypski de game (Melkweg Galerie, 17.00 uur) op ADE Playground, vrijdag presenteert hij het album op ADE (Melkweg, 21.00 uur). Daarnaast staat hij op 25 oktober op Sabotage in Hedon, Zwolle en 29 oktober op Playground in de 013, Tilburg. Wreck Fader verschijnt bij Lowriders en is tijdelijk op de Luisterpaal te beluisteren.