Dat was even wennen, die eerste single End Of The Affair die Ben Howard van zijn nieuwe plaat uitbracht. Een acht minuten durend epos over een verbroken liefde, dat halverwege totaal van sfeer verandert en uiteindelijk ontspoort in een ware psychedelische post-rockexplosie. Wat is er gebeurd met die montere folkliedjes van zijn debuut? Wil hij niet meer geassocieerd worden met de nu-folk hype van een paar jaar geleden? En gaat het eigenlijk wel een beetje goed met hem? Nou nee, zo blijkt als je de hele plaat die er nu ligt hoort. Een album grotendeels in dezelfde nieuwe spannende lijn als die single. Op Into The Great Wide Open maakte Howard bovendien indruk door de diepte in te gaan met maar liefst acht nieuwe nummers. En zijn gigahit Keep Your Head Up over te slaan. (Check de video hier!)
Ook op de plaat valt die nieuwe richting meteen op. Opener Small Things klinkt een stuk spannender dan Howards debuut. Wat opvalt is dat de Brit het allemaal een stuk kleiner durft te houden en niet in elk nummer een groots refrein stopt. Sterker nog, songs zoals deze opener hebben überhaupt nauwelijks een refrein en laten soms zelfs stiltes vallen. Pas tegen het einde neemt de bombast het dan toch over, net als veel andere nummers eindigt hij met delay-doordrenkte flagioletten op de gitaar. Rivers In Your Mouth is wat meer up-tempo en klinkt in eerste instantie zelfs wat als Keep Your Head Up. Toch heeft ook deze song geen echt refrein, terwijl Howard zich nog maar eens richt op zijn voormalige liefde: I am not myself today / I am not feeling okay.
Als hij zich in het titelnummer (toch weer een 3FM Megahit) dan in nog melancholieker bewoordingen uitlaat binnen de context van een reiziger en zijn geliefde op afstand, weet je: dit is een break-up-plaat, ook al past lang niet elk nummer binnen dat thema. Voortdurend gebruikt Howard allerlei metaforen als distels (Oh hello love, the thistle and the burr) om de dubbele gevoelens uit te drukken die hij heeft over de liefde. Goed, een echte poëet is hij nooit geweest maar je begrijpt wat hij bedoelt. In Dreams is de enige track die zowaar net rond de 3:30 klokt en ook een van de weinige songs waarop Howard ouderwets op een akoestische gitaar tokkelt. Uitstekende manier om even wat lucht in het album te blazen. Hij lijkt zowaar de moed erin te krijgen: I may be troubled but I'm gracious in defeat.
Op de valreep - de fraaie derde single Conrad - lijkt Howard met zichzelf en de wereld in het reine te komen. Maar tot dat moment zijn er weinig lichtpuntjes geweest. Op Evergreen bijvoorbeeld is ondanks de titel geen vrolijke noot vinden. Integendeel, misschien is deze langzame ballade wel het depressiefste nummer op het album. Soms zou je ‘cheer up, man!’ tegen hem willen zeggen, maar je laat het. Omdat zijn grieven, of eerder de houding van ‘fuck de radiohits, ik moet dit effe kwijt’, zo’n fraaie plaat hebben opgeleverd. ‘Grand’ indeed. We bedoelen maar, hij had ook Mumford & Sons achterna kunnen gaan. Of Jack Johnson...