Het is inmiddels de gewoonste zaak van de wereld: een schier oneindige muziekbibliotheek, waar je altijd en overal op kunt inloggen. Drie jaar na de lancering van Spotify in Nederland lijken steeds meer mensen te wennen aan het idee. Google wil niet achterblijven en komt nu met een dienst die precies in de mal past die Spotify gegoten heeft. De catalogus is min of meer vergelijkbaar (geen Beatles, wel Pink Floyd en Metallica en opvallend genoeg ook Oasis) met vergelijkbare diensten. De dienst speelt af in je browser, is beschikbaar op Google's mobiele besturingssysteem Android (en nog niet op de iPhone). Google Play biedt naast muziek ook films en boeken, maar nog niet volgens een all you can eat model.

Net zo standaard als de koelkast
De markt voor streamingdiensten is bepaald nog niet verzadigd. Spotify noteerde eind 2012 wereldwijd 20 miljoen abonnees, waarvan 5 miljoen betalende gebruikers, de rest neemt genoegen met reclamespotjes. Dat klinkt als een heel aantal, maar het is niets vergeleken bij de ambities van de dienst. Spotify wil - net als al zijn concurrenten - straks in ieder huishouden net zo standaard zijn als de koelkast, het koffiezetapparaat, de internetaansluiting en de tv. De muziekbibliotheek moet straks in iedere auto toegankelijk zijn, op iedere smartphone.

Bij de verovering van het broodnodige marktaandeel houden de verschillende diensten er elk hun eigen strategie op na. Deezer doet het goed in thuisland Frankrijk en is beschikbaar in allerlei exotische landen, tot ver in Azië en Afrika aan toe. Spotify is in minder landen actief, maar heeft wel de belangrijke Amerikaanse markt betreden. De dienst smijt met geld om abonnees te werven. In ons land is 'streaming muziek' zodanig synoniem geworden met Spotify, dat het haast onmogelijk lijkt om je daar naast te vechten. Zelfs als je Google heet. Of toch niet?

Miley Cyrus' twerkmoves
Want laten we niet vergeten dat Google eigenlijk natuurlijk al jaren marktleider is op het gebied van streaming muziek. In 2006 legde de zoekmachinegigant immers 1,65 miljard dollar neer voor YouTube, de site die sindsdien alleen maar belangrijker geworden is. YouTube, in eerste instantie in de markt gezet als site waar iedereen zichzelf kon 'broadcasten', maar intussen uitgegroeid tot de meest complete muziekcatalogus van de wereld, veel uitgebreider dan Spotify. En nog met beeld ook. Gebeurt er iets geruchtmakends in de popmuziek? YouTube is de plek om het te zien. Van Miley Cyrus' twerkmoves tot het Saturday Night Live filmpje van Arcade Fire.

YouTube-views zijn misschien nog wel bepalender voor de impact van een artiest dan de sales. Hoe vaker een liedje (of filmpje) opnieuw aangeklikt wordt, hoe meer indruk hij zal maken. De populairste mainstreamartiesten van het moment - acts als One Direction, Lady Gaga, Katy Perry - zijn allemaal kanonnen op YouTube. Het zal dan ook niemand verbazen dat diverse grote sterren hun aanwezigheid toegezegd hebben op de YouTube Awards, die 3 november voor het eerst uitgereikt worden. Gaga, Eminem en Arcade Fire zullen erbij zijn in New York, bij een gala dat zomaar de plaats in zou kunnen nemen van de MTV Awards. Die worden met veel geld nog altijd overeind gehouden, maar de context er omheen - MTV als machtige speler bij het breken van artiesten - is volledig verdwenen.

Op albums gericht
Terug naar Google Play Music. Want als YouTube toch al de baas is, waarom wil Google dan ook zo'n dienst hebben? Kennelijk is het bedrijf ervan overtuigd dat het Spotify-model de standaard gaat worden voor muziekgebruik. Op YouTube kan iedereen uploaden wat hij wil, wat nogal eens leidt tot wisselende kwaliteit, en bovendien tot het risico dat wat er gisteren nog was, vandaag opeens verdwenen is. Opvallend is ook dat diensten als Spotify (en nu Play Music) ook in de tijd van losse liedjes sterk op albums gericht zijn. Dat past bij het gebruik van de dienst: op YouTube klik je van clip naar clip, Spotify zet je op terwijl je iets anders gaat doen, in de vorm van een album of playlist.

Het wordt een hele klus voor Google om zijn dienst in het bewustzijn van de gebruiker te krijgen. Het lukte niet met Google+, het social media antwoord op Twitter en Facebook. Maar juist YouTube kan uiteindelijk de sleutel zijn. Wie nu bijvoorbeeld De Staat of One Direction intikt op YouTube, krijgt rechts al een lijstje met 'top tracks' te zien. Met een druk op de knop kan Google die resultaten omzetten richting Play Music en zo het gigantische verkeer op zijn site slim naar de meer luxe muziekdienst leiden. En wie weet glipt Google+ dan via de achterdeur ook opnieuw binnen.