1. Narco Cultura
Een muziekfilm zoals je ze nooit ziet, en wel voornamelijk omdat je door de ogen van een oorlogsfotograaf kijkt. De Israëlische regisseur Shaul Schwarz trekt naar Mexico om daar de gruwelijke drugsoorlog vast te leggen. Alleen al in de grensplaats Juarez, waar Schwarz met een rechercheur mee rijdt, zijn de afgelopen jaren al 10.000 doden gevallen. Dit zijn geen soldaten in loopgraven, hier komen geen drones aan te pas, dit zijn gewoon tientallen jongens per week die gewoon op straat omgelegd worden. Soms doorzeefd, soms levend onthoofd. Schwarz toont het allemaal. Tegelijk - en daar komt het muziekdeel - filmt hij een populaire muziekcultuur aan de andere kant van de grens, waar Mexicanen liedjes zingen over de drugsgangsters. Helden zijn het, op zaterdagavond. Het Mexicaanse equivalent van de beruchte gangsterrap, maar dan wel met een belangrijk verschil: ze wonen aan de goede kant van de grens. Letterlijk. Een buitengewoon grimmig portret, zonder angst gefilmd.

2. Jingle Bell Rocks!
Na de openingsscene van Jingle Bell Rocks ben je verkocht. We zien hoofdpersoon Mitchell Krezin in Amoeba Records, een van de grootste platenzaken van Amerika. Hij bladert nerveus door de bakken, werpt de ene na de andere vondst in zijn bak, begint harder te zweten als een omroepster zegt dat de zaak binnen tien minuten sluit. Zijn obsessie: kerstmuziek, en wel de betere kerstmuziek. Jarenlang zat hij 'in de kerstkast', zoals hij dat mooi zegt, maar in de film gaat hij op zoek naar geestverwanten. Die moeten er zijn toch, mensen die ook zo'n rare obsessie hebben? Dat leidt hem langs verzamelaars, langs makers van obscure favorieten, en langs bekende artiesten als Run DMC en Wayne Coyne van Flaming Lips. Die hebben alle twee een heerlijk kerstverhaal. Run vertelt dat hij de tekst over hoe hij de portemonnee van de kerstman (met al zijn geld!) in het park vindt, een van de allerbeste uit zijn hele oeuvre vindt. En je bent geneigd hem geloven ook. Wayne Coyne's verhaal gaat zoals je van hem kent de fantasie van gewone mensen ver voorbij. Een heerlijke film, ook voor wie kerstmuziek helemaal niet leuk vindt.

3. Pussy vs Putin
Het verhaal van Pussy Riot kent iedereen: Russische punkmeisjes worden opgepakt vanwege een protestlied tegen president Poetin en worden naar een Siberisch werkkamp verbannen. En een deel van de beelden uit deze docu van een uur zul je ook wel kennen. Toch is het erg fascinerend om alles eens achter elkaar te zien. Een ding is volstrekt duidelijk: deze meisjes wisten heel goed met welke levensgevaarlijke missie ze bezig waren. Ze zoeken overal de confrontatie met gezagdragers. Ze beklimmen een trolleybus, stallen hun apparatuur uit in een metrostation, en het is wachten tot het mis gaat. Oliedom of dapper, daar zegt de film niets over. Wel zien we een tragisch beeld van het verdeelde Rusland, met zijn keiharde strijd tussen vrijheidsstrijders als Pussy Riot, het regime en een sterke orthodoxe/conservatieve laag van de bevolking. Hoogtepunt is een scène geschoten in een arrestatiebusje, waar Pussy Riot-aanhangers en orthodox christelijke demonstranten een voor een in gesmeten worden.

4. Whatever Forever: Douwe Bob
We kennen Douwe Bob als 'De Beste Singer-Songwriter van Nederland', naar het programma van Giel Beelen. Zo ziet hij zichzelf helemaal niet, al was het maar omdat hij geen al te positief beeld van zichzelf heeft. Deze korte film (zo'n 38 minuten) over Douwe Bob Posthuma en zijn vader Simon geeft een onbedoeld tragisch beeld. Het moet begonnen zijn als een eerbetoon aan die vader, een kunstenaar die vroeger nog met The Beatles werkte, het leven tot de rand beleefde, en nu lijdt aan korsakoff. Douwe Bob kijkt duidelijk nogal tegen zijn artistieke vader op, en dan met name tegen de indrukwekkende zelfvernietiging die de rode draad in zijn leven vormt. "Maak ik mezelf wel genoeg kapot", zegt Douwe Bob hardop. "Nee, misschien nog niet."

5. Twenty Feet From Stardom
"Ike Turner beschouwde zichzelf als een pooier, en zijn vrouw en zijn achtergrondzangeressen als de vrouwen die voor hem werken, zijn hoeren." Zo, dat is een statement. Het valt in Twenty Feet From Stardom, een film over met name vrouwen die letterlijk op een paar meter van een grote ster op het podium staan. Er zijn natuurlijk ook heel andere dingen te horen in deze film. Grote muzikanten als Bruce Springsteen en Stevie Wonder bijvoorbeeld kunnen heel goed uitleggen wat de waarde is van goede backing vocals, en die waarde gaat veel verder dat 'eye candy'. Mits goed gebruikt, zijn ze van onschatbare waarde voor het neerzetten van de juiste sfeer. Voor blanke Britten als Joe Cocker, David Bowie en The Rolling Stones bijvoorbeeld was het inzetten van zwarte zangeressen met een gospelachtergrond de beste manier om zelf een klein beetje zwart te klinken. Origineel onderwerp, netjes uitgevoerd.

6. Misha And So On
Hij stond bekend als een van de meest intelligente en virtuoze jazzmuzikanten die ooit in Nederland actief waren. Stond, want ondanks dat Misha Mengelberg nog gewoon leeft, is die tijd voorbij. De 78-jarige pianist lijdt namelijk aan Alzheimer, en in deze liefdevol gemaakte film zien we zijn laatste buitenlandse concert met 'zijn' ICP Orchestra ooit, in Londen. We zien een scherpzinnig brein dat langzaam verstikt wordt, we zien de muzikant knokken, maar zich tegelijk niet eens meer bewust zijn van die strijd. Zijn bandgenoten (waaronder drummer Han Bennink, met wie hij meer dan veertig jaar speelde) en manager doen alles om hem bij zich te houden, terwijl dat eigenlijk al niet meer kan. Een tragisch portret, dat moeilijk tot het eind aan te zien is, en toch ook verschrikkelijk ontroerend is.

7. Supermensch: The Legend of Shep Gordon
Toen Shep Gordon eind jaren zestig in Los Angeles een meisje probeerde te redden van verkrachting, kreeg hij een stomp op zijn neus. Van haar. De volgende dag stelde ze zichzelf voor als Janis Joplin. Meteen zijn we binnen in de idiote wereld van Shep Gordon, die uitgroeide tot een bikkelharde, vindingrijke en grappige artiestenmanager. Hij was de man die hoogstpersoonlijk de kip het podium op hielp die Alice Cooper aan zijn shockrockerimago hielp. Even later leek het hem een goed idee een billboard-wagen van diezelfde Alice Cooper (naakt, met slang over zijn genitaliën) zogenaamd kapot te laten gaan op Trafalgar Square, lang genoeg om ermee in de krant te komen. Alles onder het motto: 'if you can make the parents hate you, you win the love of the fans'. Deze docu is zo'n echte Amerikaanse sterrenparade, maar dan wel door vriend Mike Myers (Austin Powers, Wayne's World) snel en met veel gevoel voor humor in elkaar gezet. Laten we maar door de vingers zien dat Shep na jaren rokkenjagen ineens een familie wilde, dat hij een hartaanval kreeg en dat hij om zin aan zijn leven te geven vrienden werd met de Dalai Lama.

8. Los Wild Ones
Reb Kennedy is een verdwaalde Ier, die al jaren in Los Angeles woont. Daar begon hij showtjes te boeken voor oude rockers. Echt oude rockers, want hij is fan van de vroegste rock 'n roll, zoals die in de jaren vijftig gemaakt werd. Al snel kwam hij tot de conclusie dat zijn behoeftes beter bevredigd werden door jonge muzikant, en bovendien dat die in zijn regio vooral van Mexicaanse komaf zijn. Kennedy - een emotionele rauwdouwer - runt zijn label Wild Records letterlijk vanuit zijn achtertuin, waar het een charmante bende is. Ondertussen moet hij van alles en nog wat doen om 'zijn' artiesten uit de goot en op het podium te krijgen. Dat je vermoedelijk nog nooit van Wild Records gehoord hebt, maakt voor het zien van deze film niet zoveel uit, het is juist een aardig portret van grote dromen in een piepkleine scene.
 

9. As The Palaces Burn (Lamb Of God)
De documentaire over metalband Lamb Of God begon als een doorsnee muziekverhaal zonder dramatisch masterplan. Randy Blythe vertelt de regisseur hoe hij onder een brug woonde, hoe de muziek zijn leven redde, bladiebla. We zien (tamelijk indrukwekkende, dat wel) beelden van hun tour over de wereld, en dan wordt het interessant. Of dramatisch, vanuit het perspectief van de band. Blythe wordt in Praag opgepakt omdat twee jaar eerder een fan overleed na een concert van de band. De jongen zou tijdens het concert door de zanger van het podium geduwd zijn. Randy Blythe belandt in een Kafkaeske nachtmerrie als het menens blijkt en hem zes jaar in een Tsjechische cel boven het hoofd hangt.

10. Muscle Shoals
Een van de meest befaamde studio's uit de popgeschiedenis staat in Muscle Shoals, een klein plaatsje in Alabama. Nota bene naast de katoenplantages waar het nog ruikt naar slavernij, werden een paar van de meest beroemde platen uit de soulgeschiedenis opgenomen. Dit is een docu uit het boekje die de chronologie voorbeeldig langs gaat, met de kopstukken aan het woord. Niet heel spannend dus, maar wel zeer informatief. Met Percy Sledge, Aretha Franklin, met de Allmann Brothers die daar southern rock uitvonden. Bono en Mick Jagger mogen uitleggen waarom zelfs Europese bleekneuzen zich aangetrokken voelen tot de studio. Maar het mooist zijn de blanke jongens die zich The Swampers noemden en die daar in die Fame Studio afro-Amerikaanse muziekgeschiedenis maakten.