Arcade Fire viert gemaskerd bal in Brussel

Canadezen overweldigen met veel nieuw werk

Atze de Vrieze, foto's Jelmer de Haas ,

In de wandelgangen fluistert men al jaren dat Arcade Fire het niet zo heeft op Nederland. De Belgen daarentegen behoren kennelijk tot de absolute favorieten van de indiegrootheden. Vandaar dat Brussel gezegend is met een gekostumeerd concert van The Reflektors, een schuilnaam om zogenaamd onder de radar te blijven, en lekker veel werk van het nieuwe album te spelen. 3voor12 verkleedde zich en trok naar de Belgische hoofdstad.

Een paar maanden geleden publiceerde The Guardian een aardig filmpje over een man die er zijn hobby van maakte in het nieuws te komen. Was de Paus in het land, dan wist hij waar hij moest gaan staan om voor een quote gevraagd te worden. Werd er een nieuwe iPhone gelanceerd, dan zette hij zijn tentje voor de Apple Store. Het ging zelfs zo ver dat persbureau AP een interne mail uitdeed: niet meer interviewen, die man.

Het moet Win Butler aanspreken, dat sprookjesachtige verhaal over die man die een spel speelt met het mediasysteem. De campagne rond het nieuwe Arcade Fire album Reflektor deed dat ook voortdurend. Neem bijvoorbeeld de dresscode die de Canadezen hun publiek stellen: in kostuum of avondkledij. Hele epistels werden erover geschreven op internet. Je kunt ervan zeggen wat je wilt, maar vrijwel iedereen doet er aan mee, en het is bepaald sfeerverhogend. Of zoals Win Butler vorige week in Londen zei: "70% van jullie heeft vanavond seks." Direct na de show staan twee aardbeien voor de camera van de VTM, het Vlaamse RTL. De ene aardbei is Roosmarijn Reijmer, de andere ondergetekende. Jawel, het is ons gelukt, tussen alle uitbundig uitgedoste bezoekers zijn we eruit gepikt. Zeker tachtig procent is vanavond in zijn zondagse pak naar de Hallen van Schaerbeek gekomen. Iedereen ziet er superieur uit, maar wij ontstijgen de massa, we zijn buitengewone mensen.

Niet voor niets begint Arcade Fire vanavond zijn concert met Normal Person, een wat slordig liedje van de nieuwe plaat dat inhoudelijk als een beginselverklaring van formaat geldt: "If that's what's normal now, I don't wanna know. I never really met a normal person … like you." Toen Arcade Fire jaren geleden voor het eerst samenkwam moet zoiets als mission statement zijn vastgelegd. Wij willen een uitzonderlijke band zijn, overweldigend en kleurrijk. Wij willen iets brengen dat je nooit meer vergeet. Geen gewone band, maar een indie-orkest, dat met grote intensiteit speelt. Wake Up, het tweede liedje van vanavond, vormde bij de eerste tour een uitbundige apotheose, een gezwollen meebruller van epische proporties. Heel de band zingt uit volle borst, en er wordt gespeeld zoals acteurs in stille film acteerden: met grote uithalen. Soms resulteert dat inderdaad in schaamteloos overacting, maar op zijn beste momenten is Arcade Fire een regelrechte wervelwind.

Wake Up is zo'n beetje het enige oude liedje dat de band vanavond speelt. Arcade Fire heeft een dubbelalbum om uit te putten, en bij deze korte en kleinschalige tour als The Reflektors doen ze dat volop. Na een redelijk wervelend begin volgen twee door Régine Chassagne gezongen oudjes. Ze is jammer genoeg live niet beter gaan zingen, en haar rol als hysterisch kindmeisje is ze nog wat verder uit gaan diepen, onder meer met fluorescerende slingers. Wel is eens te meer duidelijk dat Sprawl II van de vorige plaat het overgangsnummer was naar het nieuwe geluid, waarin indie en disco soms samen komen. Daarna volgt een wat taai stuk met de mindere songs van Reflektor: het richtingloze Supersymmetry, de dub van Flashbulb Eyes, het vlakke It's Never Over (Orpheus). Heel bewust worden hits van de vorige platen achterwege gelaten ten faveure van dit nieuwe werk. Tijdens de festivaltour die komend jaar juni onze kant op komt gaat dat vast anders. Vanaf nieuwe single Afterlife is de kracht en de concentratie weer helemaal terug. "Can we work it out? We scream and shout 'till we work it out."

Het moet gezegd: de verkleedpartij is wel stijlvol. Toppers-taferelen zijn ver te zoeken, want naast die twee aardbeien, een banaan en een stuk of wat glittercowboys gaan de meeste bezoekers stijlvol en ontspannen gekleed. De eerste rijen laten de heupen soepel wiegen op het dansje van We Exist. Veel meer spanning staat er op de band, die zo gretig is dat het soms krampachtig wordt. Het lukt Butler maar moeilijk om los te laten, even echt naar zijn prachtige publiek te kijken en luisteren, werkelijke interactie te zoeken, in plaats van gemaskerde.

Voor deze tour is aan de toch al grote band ook nog eens een Haitiaanse percussionist toegevoegd. Hij ziet zijn cultuur niet alleen terug in afbeelden op de balustrade, maar ook in allerlei maskers, die de sfeer oproepen van een soort carnavalesk voodooritueel, een uitdrijving van onreine gedachten en maatschappelijke beperkingen door uitbundige dans. Na het geweldige Here Comes The Night Time staat het masker van Win Butler op een stok gespiest, alsof hij geofferd is onder een regen van confetti bij de tempoversnelling. Het is vast een toevallig beeld. Het zijn de twee slotnummers die de duiveluitdrijving teweeg brengen. Of nou ja, duivel: danshit Reflektor rekent juist af met onder meer het valse vertrouwen in de Hogere Macht: "Thought you were praying to the resurrector, but it was just a reflektor." Oudje Neighborhood #3 (Power Out) is Arcade Fire op zijn allerbest: super intens, op het wilde af. Snaren breken, haren wapperen.

Enfin, het was veel, wat Arcade Fire vanavond wilde, en een hoop daarvan lukte nog ook. De wereld doorgronden terwijl je een luchtig dansje doet. Muzikaal was het al allesomvattend, en nu wordt daar ook nog eens een dosis humor bij geperst. Dat was inderdaad het enige dat Arcade Fire altijd verweten werd niet te hebben. Het hoogste doel is niet minder dan een soort spirituele bevrijding. Jawel. Goed, je kunt er van alles over zeggen en van vinden, maar uiteindelijk blijft voor de reporter bij deur maar één zinnige vraag over: waarom een aardbei?

Setlist:

Normal Person
Wake Up
You Already Know
Haiti
Sprawl (Mountains Beyond Mountains)
Supersymmetry
Flashbulb Eyes
It's Never Over (Orpheus)
Afterlife
We Exist
Joan Of Arc
Today Your Love, Tomorrow The World (Ramones cover)
Here Comes The Night Time
-------
-------
Reflektor
Neighborhood #3 (Power Out)