Eén van de meest interessante passages in het boek beschrijft hoe Nirvana in Rome bijna voortijdig aan haar einde komt. Waarom wilden ze stoppen?
"Dat kwam door de druk van het touren. Ze zigzagden al vijf weken door Europa in een busje met negen muzikanten, plus instrumenten en merchandise. Het was nogal eh... uitdagend. En Kurt was als gevoelig persoon op een punt gekomen waarop de stress en vermoeidheid hem teveel werden. Toen wij in Rome waren, kreeg Kurt eigenlijk een zenuwinzinking op het podium, sloeg zijn laatste gitaar aan stukken, klom op een hoge toren met luidsprekers en dreigde naar beneden te springen. Daarna vertelde hij de band dat het klaar was, het was teveel geworden en hij had er genoeg van. Gelukkig, voor de muziekgeschiedenis, Sub Pop én Nirvana, wisten we hem te overtuigen om door te gaan en naar Londen te reizen."

Hoe kregen jullie dat voor elkaar?
"We moesten hem wel eerst uit de band verwijderen, een dag met rust laten en laten chillen in Rome. Die passage komt in het boek duidelijk naar voren. Daarna kochten we eerst een nieuwe gitaar voor hem, haha. Maar het belangrijkste was dat hem de mogelijkheid gaven om even op adem te komen. De band had eindelijk een dag vrij, dus dat was perfecte timing en we brachten die dag door met praten over muziek en als toeristen genieten van de mooie architectuur van Rome. We wisten dat die Londen-show de grootste kans in de carrière van Nirvana was, dat het absoluut cruciaal was en het bleek inderdaad het omslagpunt."

Hoewel de bands in die acht dagen Nederland niet aandeden, speelde Nederland volgens Pavitt toch een belangrijke rol, en niet alleen omdat Nederlander Erik Mans destijds tourmanager van Mudhoney was.
"Het eerste album dat ik uitbracht was de compilatie Sub Pop 100, die het redelijk goed deed. Met de opbrengsten kocht ik een retourtje Amsterdam. Het was mijn eerste bezoek aan Europa en ik liep al snel tegen een twee verdiepingen hoge poster aan van Sylvester Stallone als Rocky. Ik realiseerde me meteen dat Europa de Amerikaanse cultuur op waarde wist te schatten en ontwikkelde de diepgewortelde overtuiging dat het goed zou zijn als ik sommige van onze bands naar Europa kon krijgen. Dat was eigenlijk het zaadje voor dit hele boek, deze eye-opener in Amsterdam."

Erik Mans vertelde me eens dat de Mudhoney-shows zo intens waren, dat hij soms bang was om gewond te raken.
"Zo heftig waren die shows toen inderdaad. Engelse bands traden niet zo op, die waren veel introverter, meer aan het shoegazen. Dus toen die Seattle bands in Londen arriveerden, met die fysieke, extraverte shows, werd het publiek daar helemaal weggeblazen door de energie. In het boek zie je mensen rondvliegen. Dat maakte toen veel indruk in Londen."

Waarom ben je nu met dit boek gekomen?
"Als iemand die op de eerste rij zat van een van de meest opwindende periodes in rockhistorie, voelde ik me verplicht om wat verhalen te delen. De foto's wilde ik al een hele tijd delen, maar om eerlijk te zijn was het na Kurts overlijden heel moeilijk voor mij om terug te keren naar die periode. Het kostte me veel tijd om dat te verwerken."

Was je destijds al van plan om deze periode te documenteren?
"Ik heb nog nooit zoveel foto's genomen, ik wist instinctief dat dit potentieel van groot historisch belang zou zijn."

Hoe kon je dat weten?
"Ik wist dat ik rondreisde met drie van de beste, onbekende bands die ik ooit gezien had. En ik meende dat we - door die bands naar Londen te brengen - de internationale opinie over de Seattle scene echt konden beïnvloeden. Ik wist dat de scene in Seattle gloeiendheet was, maar ik had de bevestiging van de Britse pers nodig, aangezien zij toen de meest invloedrijke stem in de muziekmedia waren. En dus organiseerden we een showcase, waarbij onze drie beste acts, Nirvana, Mudhoney en TAD op het LameFest UK in het Astoria Theatre konden spelen."

Waarom markeerde deze tour zo'n belangrijke fase voor grunge en Nirvana?
"De tournee staat voor het absolute omslagpunt in de geschiedenis van muziek uit Seattle en Nirvana's historie. Nirvana was op dat moment niets meer dan een opener voor de andere twee groepen. Tegen de tijd dat ze optraden in Londen als openingsband, zagen mensen een echt waanzinnig goede band aan het werk, die vanaf dat moment nooit meer beschouwd zou worden als support-act. Het was Nirvana's entree in het internationale bewustzijn. Ze wonnen de internationale pers voor zich en NME noemde ze 'Sub Pops antwoord op The Beatles'. Toen ze eenmaal terug kwamen in de Verenigde Staten had hun loopbaan een enorme vlucht genomen en begonnen major labels naar ze te lonken. Het was echt hét moment dat Nirvana en de Seattle-scene internationaal bekend werden."

Je wist dat de Seattle scene bruiste, maar hoe wist je of de internationale muziekscene er klaar voor was?
"Simpelweg omdat de bands zo goed waren. We hadden een aantal van de beste livebands gekweekt, in de VS groeide het bewustzijn dat er wat aan de hand was in Seattle, maar - puur gebaseerd op de kracht van de bands - voelden we dat het ondenkbaar was dat het Britse publiek niet weggeblazen zou worden."

Het tekenen van Nirvana wordt jou toegedicht. Klopt dat?
"Nou... ja en nee. Ik was de oprichter van het label, ik bracht mister Jon Poneman in en hij was heel enthousiast over Nirvana. Op dat moment tekende en accordeerde ik eigenlijk alle bands die binnengebracht waren. Maar in alle eerlijkheid was mister Poneman degene die bij mij Nirvana onder de aandacht bracht en ik accordeerde het contract."

Hoe zag die tournee er uit?
"TAD en Nirvana tourden zes weken door Europa en Mudhoney had een aparte tournee, alle bands kwamen samen in Engeland. Jon (Sub Pop mede-oprichter Jonathan Poneman) en ik landden in Rome, reisden noordelijk naar Genève, toen naar Zürich en een dag vrij in Parijs. Toen arriveerden we in Portsmouth, UK, waar we Mudhoney en de Britse artiest Billy Childish ontmoetten. Daarna reisden we door naar Londen, waar we TAD en Nirvana weer troffen."

Waarom een ontmoeting met Billy Childish?
"Hij werd zeer gerespecteerd door Mudhoney, vooral door hun gitarist Steve Turner en die had dat aangevraagd. Ik heb hun eerste ontmoeting vastgelegd. Billy was een indierock-icoon dat meer dan vijftig albums had uitgebracht, en dat ongetekend... Dat was een fenomenale prestatie, die ik nooit eerder zag. Het leverde ook een gezamenlijk nummer op. Mudhoney nam de instrumentale takes op voor You Make Me Die en zond hem de master. Hij zong daar overheen en stuurde het terug. Dat hebben we als Mudhoney b-side uitgebracht."

Moest het voor Sub Pop ook echt op dit moment gebeuren? Was het een geval 'make it or break it'?
"Ja het was eigenlijk de eerste drie jaren 'make it or break it' voor Sub Pop. We openden ons kantoor in april 1988 en moesten daarna drie jaar lang strijden tot Mudhoneys Every Good Boy Deserves Fudge uitkwam en 100.000 keer over de toonbank ging. Een maand later kwam Nevermind uit en konden we even verder... Maar deze tour was onze laatste grote, heroïsche poging om de Seattle scene internationaal door te laten breken. Het was een succes, we kregen de internationale media mee en Seattle kreeg internationaal exposure."

Hoe hoog schat je de kans in dat er nu een band opstaat die een vergelijkbare impact als Nirvana realiseert?
"Dat is een onmogelijke vraag. We hebben wel weer veel bands met potentie. Een band uit Seattle heet Rose Windows en er is een lokaal hiphopduo, Thee Satisfaction, dat me wat aan Lauryn Hill en The Fugees doet denken met dezelde vibe en intelligentie. Over die twee acts ben ik heel enthousiast. En METZ is fucking amazing. Ik weet niet hoeveel platen ze gaan verkopen, maar hun liveshows zijn waanzinnig. Iedereen die ze live ziet, wordt ook weggeblazen. Dus wie weet? Toen mensen Nirvana voor het eerst zagen, dachten ze ook niet dat ze veel platen zouden verkopen. Dat is het mooie van kunst en muziek: soms komt alles samen op de juiste plaats en de juiste tijd en stijgt goede kunst tot grote populariteit. Het gebeurt af en toe."

Bruce Pavitt bezocht Europa met Sub Pop mede-oprichter Jon Poneman. Hij leverde zelf alle tekst en de meeste foto's in het boek, dat ook (zwartwit) beelden van de Engelse fotograaf Steve Double bevat. Het boek Experiencing Nirvana: Grunge in Europe, 1989 is begin deze maand verschenen. Meer informatie op de Sub Pop-site.