SXSW13 Dave Grohl: "Gangnam Style is mijn favoriete liedje van het afgelopen decennium"

Foo Fighters frontman houdt keynote speech

Wilbert Mutsaers, foto Atze de Vrieze ,

Gisteren liep hij al ontspannen door Austin naar bandjes te kijken, geen gedoe, weinig entourage. Dave Grohl beklimt vandaag als keynote spreker het podium van SXSW op dezelfde ontspannen wijze, houthakkers bloesje aan, brilletje op, na twee zinnen de lachers direct op zijn hand. Lastig om de inspirerende speech van Bruce Springsteen van vorig jaar te overtreffen? Bruce heeft hem persoonlijk succes gewenst en daarna veelbetekenend toegelachen.

Dave Grohl zet een bijzonder overtuigend en oprecht verhaal neer. Zijn motto: 'the musician always comes first', je kunt alles zelf doen als je dat wil. Fuck The Voice, fuck Pitchfork, je bepaalt zelf wat je doet en wat je goed of slecht vindt, fuck Guilty Pleasures, er zijn alleen maar pleasures. Is het Atom for Peace album zo veel beter dan Gangnam Style? 'Gangnam Style is een van mijn meest favoriete liedjes van het afgelopen decennium'.

Niet 'That's the way I like it' van KC & the Sunshine band deed Dave Grohl als kind naar de gitaar grijpen maar Edgar Winter's 'Frankenstein', een instrumentale track die hem op een 'One Man Band' gedachte bracht: alles proberen zelf te doen, niet afhankelijk willen zijn van de meningen van anderen. Een gevoel dat hem nooit meer heeft losgelaten.

De wanhoop die hem overviel nadat Kurt Cobain zelfmoord pleegde en daarmee ook direct een einde aan Nirvana maakte, bracht Dave in die tijd terug bij hetzelfde 'One Man Band' principe. Hij gooide al zijn instrumenten in een busje en maakte in zijn eentje in 6 dagen het eerste Foo Fighters album met 14 tracks, alles zelf ingespeeld, geschreven en gezongen. Een demo wat hem betreft, muziekmaatschappijen zagen dat anders en wilden direct aan de slag met de opnames. Hij noemde de band Foo Fighters zodat het zou lijken of het ook echt een band was met meerdere leden.

Dave demonstreert op het podium met gitaar en twee cassetterecorders hoe hij als kind zijn eigen multitrack opnames maakte. Muziek was zijn letterlijke escape in zijn jeugd.

Krist Novoselic zit anoniem rechts naast me ogenschijnlijk met bewondering naar zijn Nirvana vriend te luisteren. Vanavond zal Dave Grohl samen met Krist Novoselic, Stevie Nicks en - het gerucht gaat - wellicht Paul McCartney het Sound City Players concert geven in Austin. Dave Grohl heeft met 'Sound City' zijn eerste documentaire gemaakt. De film draait om het Neve mengpaneel dat decennia lang dienst heeft gedaan in de Sound City studio in Fernando Valley. De studio waar Fleetwood Mac haar Rumours album maakte, Tom Petty zijn klassiekers opnam, Rick Springfield een ster werd, Neil Young 'After the goldrush' vastlegde. Een studio die niets te maken had met de glamour van Hollywood, maar feitelijk niet meer dan een 'rundown dumpy old shithole' was. Maar de studio had de juiste sfeer en een Neve mengpaneel dat drums geweldig deed klinken en magisch was voor muzikanten. Toen de studio enkele jaren terug definitief haar deuren sloot, kreeg Dave Grohl de kans om het mengpaneel te kopen. Hij verplaatste het naar zijn eigen 606 studio en nam daar met enkele bevriende artiesten het huidige 'Sound City Players' album op. Een album dat vooral het respect dat de artiesten voor elkaar hebben laat horen  - 'yes, ik sta in de studio met Paul McCartney!'.

De documentaire maakt zeer duidelijk waar het Dave Grohl om te doen is, namelijk de menselijk factor in het maken van muziek. Techniek geeft muzikanten onafhankelijkheid in werken en denken maar het gaat uiteindelijk om maken van muziek zelf: 'Speel, repeteer, en ben je eigen jury'. Iets wat Grohl ook vandaag in zijn speech meerdere malen blijft benadrukken.

Dave Grohl was in 1983 op onafhankelijkheidsdag in Washington DC om onder andere Black Flag en Dead Kennedy's te zien spelen, en werd daar definitief gegrepen door het underground punk virus: Ramones, Creedence Clearwater Revival, Black Flag en zelfs The Beatles: dezelfde principes, intenties en idealen, aldus Grohl. Hij sliep daarna lange tijd op vloeren, op podia, onder podia en genoot van elke minuut omdat hij zich vrij compleet vrij en bevrijd voelde. Zijn leven veranderde pas echt toen iemand tegen hem de vijf woorden sprak: 'Have you heard of Nirvana?'. De band had Kurt en songs maar nog geen drummer. Dave vloog naar Seattle, waar ze lange tijd in 'the barn' speelden met elkaar. 'Er was geen zon geen maan, praten deden we ook niet veel, we communiceerden met onze instrumenten'.

De demo van Nirvana's 'In Bloom' belandde bij David Geffen. In New York vroeg hij aan Kurt, Krist en Dave wat ze wilden. Kurt Cobian: 'We willen de grootste band in de wereld worden', waarop Dave Grohl hard in lachen uit barstte, totdat hij doorkreeg dat Kurt het werkelijk meende. Dave begreep niet hoe Kurt Cobain kon denken dat dit mogelijk was. In 1990 werd de muziekwereld gedomineerd door gepolijste pop van Mariah Carey, Phil Collins, Roxette en Wilson 'fucking' Philips, 'no way' dat Nirvana ook maar een rimpeling in deze popcultuur zou kunnen brengen dacht hij.

Ze namen in 15 dagen het Nevermind album op in de Sound City Studio. Er kwam niemand van de platenmaatschappij kijken en dat bevestigde bij Dave Grohl de gedachte dat het wel niets zou worden met hun muziek. 35.000 stuks had de maatschappij gehoopt te verkopen in totaal. Korte tijd na het verschijnen van Nevermind verkochten ze er 300.000. Per week. Dave gooit dit succes op de behoefte onder jongeren om weer eens wat echts, puur en oprechts te horen. Tegelijk bezorgde het grote succes Dave Grohl grote hoofdbrekens. Wat doe je met je punkunderground, do it yourself mentaliteit, en anti-conformisme als je zo succesvol bent? Steve Albini hielp hen er mee door het 'In Utero' album van Nirvana zo goed als live en weer in korte tijd op te nemen.

Het bevestigde Grohl in zijn overtuiging dat muziek zijn religie is, net zoals in zijn jeugd de platenzaak zijn kerk was, en de artiesten zijn heiligen. Nooit had hij een carriere in de muziek voor mogelijk gehouden. Hij heeft nooit in de hall of fame willen komen, maar gewoon uit liefde voor muziek en het leven zijn eigen weg willen vinden. 'Laat schuld of de maatschappij niet bepalen hoe je je voelt of wat je moet doen'. Stel je voor dat Bob Dylan met 'Blowin' in the wind' voor Christina Aquilera bij the Voice had gestaan? Wat was er dan van hem terecht gekomen?'. Een retorische vraag uiteraard. 'Pitchfork hoeft mij niet te vertellen wat de waarde is van een nieuwe song, fuck off'.

'Ben ik de beste drummer, songwriter? Nee hoor, in deze zaal zitten vast betere, maar ik heb mijn eigen stem sinds ik als kind hoorde hoe Edgar Winter zijn gitaar liet janken'.

Kort geleden kwam Dave Grohl thuis met de verzamelde Beatles vinyl collectie en zijn dochters Harper (3 jaar) en Violet (6 jaar) vroegen hem wat het was. Hij liet ze het vinyl zien en voelen, liet zien hoe je een plaat opzet en liep weg. Na een half uur kwam hij terug, en zag als trotse vader zijn kinderen dansen op 'Get Back': 'I hope they become someone's hero, that they start a riot, that they start their own voice, but that's up to them'.