Angstaanjagend, dat is Time Stays, We Go. Het is alweer album nummer vier van The Veils, maar zo openhartig als nu was Finn Andrews nog nooit. "I can't go back", die zinsnede komt in zeker drie songs voorbij. Op Birds zingen pikzwarte vogels hem dagelijks toe hoe eindig zijn leven is en dat het niets betekent. In sleutelnummer Another Night On Earth verzucht Andrews: "Is it worth it if I get hurt just for another night on this earth?"
Grappig genoeg is Andrews heel wat minder direct in interviews. Vandaag in Amsterdam kijkt hij uw scribent geen moment rechtstreeks aan, zijn grijze ogen staren in de verte over het IJ. Nog altijd is Andrews een markante verschijning, tenger, lang en een tikkeltje androgyn, tijdloos gekleed met telkens weer die typische vilten hoed. Een gekwelde ziel, zegt men.
"Are these the troubles of the human brain?", zo vraag je op Another Night on Earth. Op een eerdere EP staat een kaart van je hersenen afgebeeld. Heb je een bovenmatige interesse voor psychologie?
"Ja. Zo zag ik de Wellcome-tentoonstelling in Londen die helemaal over het brein ging. Het is zo frappant dat álle eigenaardige shit die je wil uitvoeren, al het verschrikkelijks dat mensen hebben gedaan, religie, alles komt uit dat kleine ding dat ingesloten ligt in je schedel. Die EP heeft hele simpele 3-minuten-popsongs, daar stelde ik een zwaarder thema tegenover."
Zie je jezelf als een 'troubled mind'?
"Niet meer dan ieder ander. Ik besteed veel tijd aan het ontleden van mijn gedachten, omdat het zinvol voelt om dat te doen. Het lijkt te helpen." Hij valt even stil. "Ik vertrouw niemand die geen getroubleerde geest heeft, die probeert je ongetwijfeld iets aan te smeren."
Eerlijk gezegd: ik zie je wél als een troubled mind. De teksten op Time Stays, We Go klinken depressief, soms zelfs richting suïcidaal.
"Ja... Ik heb inderdaad problemen met depressies en kamp daar al lange tijd mee. Het is het schrijven over zulke gedachtes dat me erdoorheen sleept. Ik hoop dat ik zo ook steun en troost kan bieden aan andere mensen, dat is bovendien een fantastische remedie voor mijn eenzaamheid. Het is de beste die ik heb gevonden."
Bozig vervolgt hij: "Maar ik vind onze muziek helemaal niet deprimerend, ik zou nooit deprimerende muziek willen maken. Wie muziek van Nick Cave, van ons of van anderen zo labelt, die snapt het niet. Ik vind het juist eerlijk om zulke gedachtes op te pennen en gezond om erover te praten, dat is bovendien waar voor mij het meeste vlees zit: 'Is het écht nodig dat ik hier ben? Is het de tijd waard?' Hoe meer ik daarover nadenk, hoe meer ik mijn leven verrijk."
#MM13: De suïcidale gedachtes van The Veils
Finn Andrews over Time Stays, We Go: "Ik heb mijn vechtlust weer hervonden"
Na vier jaar radiostilte is The Veils weer terug: Time Stays, We Go is een toegankelijkere plaat geworden, goudeerlijk ook, maar getormenteerd is Finn Andrews nog altijd. "Er zijn heel wat ongezonde periodes geweest van middelenmisbruik en uitputting." Vanavond staat de band als headliner op Motel Mozaïque in Rotterdam.
In 2003 scoorde Finn Andrews een behoorlijke hit met Lavinia. Een tiener was hij nog toen hij debuutalbum The Runaway Found uitbracht, met redelijk toegankelijke gitaarpopliedjes, gezongen met een wat snerpende stem. Die albumtitel sloeg op hemzelf: als puberende jongen verhuisde hij van Nieuw-Zeeland naar Londen om het 'te maken' als muzikant. Dat lukte wonderwel: hij tekende een deal bij het grote Rough Trade, waar alle voorgaande albums van The Veils werden uitgebracht. Bij Nux Vomica, album nummer twee, schrokken de fans van The Veils zich behoorlijk rot: de liedjes maakten plaats voor veel zwaarder werk in de lijn van 16 Horsepower en het angstaanjagendere werk van Nick Cave. Op Sun Gangs, album nummer drie voor Rough Trade, leek de storm te zijn gaan liggen: het was een folky plaat voor bij het haardvuur. Maar nu? Nu is de deal met Rough Trade voorbij. Time Stays, We Go wordt in eigen beheer uitgebracht, en dat was nog een behoorlijk gevecht.
De fotografe van de prachtige cover van Time Stays, We Go stopte op haar veertiende met school om haar dromen achterna te jagen. Had jij net zo'n jeugd?
"Ik was niet zó jong, maar heb de middelbare school niet afgemaakt. Ik kan me helemaal niet meer verplaatsen in wie ik toen was: ik maakte ontzettend zelfverzekerde beslissingen. Om als zeventienjarige op een vliegtuig te springen en een platendeal te eisen? Wat een gedurfde kleine bastard was ik. Ik weet niet of ik daar nu nog het lef voor zou hebben, ik ben nu een compleet ander mens."
Wanneer veranderde dat?
"Tja, niets evenaart het verlangen om als tiener zo fucking ver mogelijk weg te komen van alles als maar kan. Het schrijven van liedjes was toen mijn enige geneugte, en als je dan géén idee hebt wat je anders moet doen? Er is niets dat zo'n vuur in je achterste aanwakkert als dat gevoel."
"Dat gevoel heb ik nu weer een beetje terug. Time Stays, We Go was nogal een gevecht om te maken, een enorm langdradig bergop proces. Zodra we geld hadden om het op te nemen, moesten we een budget zoeken om het te mixen, vervolgens om het uit te brengen. Er was een grote kans dat toen Time Stays, We Go eenmaal op band stond, de plaat het daglicht niet zou zien. Niemand was geïnteresseerd om het uit te brengen, labels zeiden: 'Dit soort muziek verkóópt niet meer.' Natuurlijk ze hebben gelijk, maar Time Stays verdient het om gehoord te worden. Ik heb mijn vechtlust weer hervonden."
Stel dat je die plaat niet had kunnen uitbrengen, had je dan een andere levensbestemming gevonden?
"Oh, ik kan gemakkelijk tijd verpissen met frivole zaken als drank en vrouwen. Ik zou mijn leven ermee kunnen verdoen, maar muziek is het enige waarmee ik me nuttig voel zolang ik op aarde rondloop."
Heb je ooit spijt gehad van de keuzes die je hebt gemaakt?
"Nog nooit. Het enige wat ik betreur is de oververmoeidheid van het vele touren. Ik heb het gevoel dat ik minstens vijf jaar onafgebroken op vliegvelden heb geleefd, daarvan raakten we in zo'n uitgeputte staat van zijn dat we geen liedjes meer konden schrijven. Er zijn heel wat ongezonde periodes geweest van middelenmisbruik en uitputting. Dat overleef je, of dat overleef je niet."
Zulke intense liveshows, waar je vaker gilt dan zingt, zullen het je niet gemakkelijker hebben gemaakt.
"Nee, dat gillen kost me geen enkele moeite. Optreden is ook een goede manier om... Ik ben normaliter behoorlijk introvert, dit is een goede kans om..."
...iemand anders te zijn?
"Nee, juist meer van mezelf te zijn. In het dagelijkse leven praat ik niet graag, zo'n persdag als dit valt erg zwaar. Ik hou er meer van om te luisteren. Het is ontzettend moeilijk voor me om al het andere geluid weg te filteren."
Dat doet me denken aan je nummer Birds, waarin de hoofdpersoon schizofreen lijkt, en stemmen hoort.
"Ja, het is een eigenaardig verhaaltje, hè? Angst voor de wereld om je heen."
Ben je schizofreen?
"Oh, god." Stilte. "Nee, ik denk het niet. Ik, eh, hoop het niet. Ik hoor geen stemmen van de kleine mensen die me zeggen: 'Je moet ze allemaal vermoorden.' Maar ik vind het verschrikkelijk moeilijk om mijn eigen gedachtes te filteren. Er gaat nogal veel om in mijn schedel. Het is een behoorlijk krankzinnige manier van leven, maar ik voel me beter op het podium dan in de kroeg. Optredens zijn het enige moment dat ik mezelf kan horen nadenken."
The Veils spelen vanavond om 19.00 uur op het gratis toegankelijke 3voor12-podium op Motel Mozaïque, vanavond om middernacht is de band headliner van het festival. Time Stays, We Go verschijnt vandaag via Pitch Beast/Konkurrent en is nu te beluisteren op de Luisterpaal.