Het was echt zo. Toen Tom Trago (1983) op zijn 19e naar Amsterdam kwam, stond zijn hoofd op hiphop. Hij probeerde af te kijken bij KC The Funkaholic en Antal (ook eigenaar van label en platenzaak Rush Hour), en kreeg al snel een dj-plek in de Melkweg aangeboden via dj Chaos. 'Het leverde met 150 euro in de week op,' zegt Trago, die de naïviteit uit zijn begindagen koestert. 'Mijn eerste release ooit - Live With The BBQ - ontstond min of meer bij toeval. Ik wilde een hiphoptrack maken, maar kreeg mijn sampler niet langzamer. En dus heb ik uiteindelijk de beats ook maar sneller gemaakt. Ik was nooit op housefeesten geweest toen ik 16 was. Ik leverde hem in bij Rush Hour en kreeg te horen dat ik een 'sicke deeptechno' plaat gemaakt had.'
Herfstbladeren en everzwijnen
Inmiddels is Trago een volleerd producer geworden met een grote staat van dienst in het Amsterdamse nachtleven. Iedereen die wel eens op de dansvloer komt, kent zijn naam. Hij had residencies in Paradiso en Jimmy Woo, hij stoeide met disco in de Melkweg, is kind aan huis bij TrouwAmsterdam, wordt in het oude Volkskrantgebouw bij zijn voornaam gegroet. En juist daarom nam hij The Light Fantastic op in een huisje op de Veluwe. 'Midden in het bos tussen de vallende herfstbladeren, er liepen serieus everzwijnen en herten. Het huis is van David van Beesmunt Soundsystem, een plek waar vaker muzikanten of schrijvers zich terugtrekken. Ik heb al mijn apparatuur daar heen gesleept en ben aan het werk gegaan.'
Die terugtrekkende beweging uit Amsterdam is Trago niet vreemd. Hij komt net zo graag in 'zijn' stad als dat hij er vertrekt. De laatste tijd draait hij veel in het buitenland, maar daarvoor moest hij bewust wat afstand nemen van het Amsterdamse nachtleven. 'Na het verschijnen van Voyage Direct heb ik even een dip gehad. Het ging heel erg goed, ik had mijn eigen wekelijkse clubavonden, maar op een gegeven moment zat het me niet lekker. Ik voelde me te veel gedicteerd door de smaak van de stad. Als je een aanwezige dj wilt zijn - zoals Vic Crezee of Cinnaman dat nu zijn - moet je aanhaken bij wat de stad op dat moment wil horen. Dat ging bij mij steeds verder uiteenlopen met de muziek waar mijn hart naar uitging. Ik wilde verfijnder, exclusiever draaien. Toen ik Paradisoul afzegde, boekte Paradiso me ineens een tijdje helemaal niet meer. Maar ik ben achteraf blij dat ik het gedaan heb. Nu doe ik het op eigen kracht. Ik wil niet leunen op de stad Amsterdam.'
#ADE13: Tom Trago: 'Ik wil niet leunen op de stad Amsterdam'
Producer met album The Light Fantastic naar Amsterdam Dance Event
Toen Tom Trago zijn eerste release bij Rush Hour afleverde wist hij nog niet eens wat house was. Inmiddels is hij alweer bijna tien jaar een van de resident dj's van de stad Amsterdam, een graag geziene gast in het buitenland en vooral een producer waar je op kunt bouwen. 'Ik voel me twintig. Het is alsof ik net tien jaar school achter de rug heb.'
Portugese landbouwrevolutie
Die ontwikkeling moest Trago kennelijk doormaken, groen als hij was toen hij in Amsterdam aankwam. Trago bracht er zijn jongste jaren door, maar op zijn tiende verhuisde hij naar Wijk bij Duurstede. Vijf jaar later overleed daar zijn vader, slokdarmkanker. 'Het was best wel zwaar, al ervoer ik dat in die tijd niet zo. Mijn moeder schoot in een depressie, we woonden in het huis waar mijn vader overleden was, ik was een puber, en toch moest de stabiliteit blijven. Er was niet veel ruimte om voor verdriet. Na een maand of drie dacht ik: in de naam van mijn vader moet ik een gelukkig iemand worden.'
'Mijn fanatieke liefde voor muziek is begonnen op de dag dat mijn vader dood ging. Daarvoor was ik wel met muziek bezig - ik was aan het scratchen op mijn slaapkamer, ik wist dat ik dj wilde worden - maar vanaf dat moment werd muziek een soort tempeltje voor me, waar de regels van verdriet niet gelden. Ik heb een mixtape gemaakt voor zijn begrafenis, met onder andere oude liedjes uit Portugal, over de landbouwrevolutie waarvan hij onderdeel was geweest. Er was in de jaren zeventig een soort boerenrevolutie, waarin de arbeiders hun land terug eisten van de grootgrondbezitters. Mijn vader was heel erg met dat soort dingen bezig, een echte Marxist.'
Paranoïde state of mind
Trago groeide op met ouderwetse actiebereidheid. Zijn ouders kraakten in de Staatsliedenbuurt en liepen voorop toen de rookbommen over de Nieuwmarkt vlogen. Zijn vader schreef twee boeken over de vermindering van privacy, een onderwerp dat actueler is dan ooit. Een paar jaar geleden kwam Tom Trago ook als activist in het nieuws, toen hij betrokken was bij het initiatief Het Nieuwe Rijk. Zij imiteerden de huisstijl van de Rijksoverheid en stuurde mensen een folder om mensen zogenaamd te informeren dat ze hun burgerservicenummer op hun arm konden later tatoeëren. Het leverde ze een tik op de vingers op. 'Een symbolische actie om mensen te attenderen op kleine dingen,' zegt Trago nu.
'Nu is het inderdaad actueel door de NSA schandalen, maar eigenlijk is het natuurlijk al te laat. Je kunt wel af en toe je stem laten horen, maar echt uitmaken doet het niet. Interessanter vind ik bijvoorbeeld iets als het nieuwe boek van Dave Eggers, The Circle, een soort hedendaagse 1984. Zaadjes planten en de interpretatie aan andere mensen later werkt uiteindelijk beter dan op de barricade staan. En uiteindelijk is de muziek voor mij op dit moment veel belangrijker dan al deze zaken. Ik heb al vrij jong besloten dat ik de wereld een vorm van liefde mee wilt geven, positiviteit. Ik wil me niet inlaten met een paranoïde state of mind. Ik probeer me zo min mogelijk zorgen te maken over de toekomst. Ook dat heb ik geleerd van de dood van mijn vader. Ik houd van mensen die de extremen opzoeken, en dat doe ik zelf ook. Ik zie ook jonge mensen om me heen die wel aan de toekomst denken en dan ineens kanker krijgen. Ik wil elke avond naar bed gaan met het idee: als ik nu dood ga, ben ik helemaal ok met mezelf.'
'Antal is helemaal gestoord'
Van het leven genieten, hard werken, diepgang zoeken, die combinatie zoekt Trago. Hij is voortdurend aan het produceren, reist veel naar het buitenland, en laat zijn buitenlandse gasten bij hem op de bank slapen. 'Ik heb nu zelfs een huis met een logeerkamer, en daar blijven inderdaad regelmatig mensen slapen. Als je niet uitkijkt, zie je in deze wereld het vliegveld, de taxi, de club en weer het vliegveld. Dat is mij te shallow. Ik wil contact zoeken met de lokale scene, meestal via via, maar desnoods via Twitter.'
'Laatst was ik met Antal in Brazilië, voor een gig in Sao Paolo. Hij was al een paar dagen eerder aangekomen, en toen ik in ons hotel aankwam, trof ik hem al bellend tussen stapels vinyl. De hele kamer lag er vol mee, alsof hij daar een distributiecentrum aan het runnen was. Zo gaat dat met Antal, hij is echt helemaal gestoord. Hij heeft altijd een lijst bij zich met allerlei dealers in vage panden op drie hoog achter. Je hebt soms het gevoel dat je twintig kilo coke staat te verhandelen, en dan gaat het om twee 45s. Antal weet super specifiek wat hij zoekt, en hij is bloedfanatiek. We draaiden die avond in club The Edge. Om acht uur kwamen we thuis, ik was helemaal kapot, maar hij zei: kom, pak een biertje, hier vlakbij begint om half negen een platenmarktje. Hij staat dan te graven in de bakken, en af en toe gooit hij iets over zijn linker schouder naar me toe.'
Een van die Braziliaanse platen eindigde in de samplebak - letterlijk een kist platen met potentieel bruikbaar materiaal - die meeging naar het huisje op de Veluwe, en uiteindelijk in de track 'The Elite' op het nieuwe album terecht kwam. 'Mijn samples komen nu letterlijk vanuit de hele wereld. Elke week vlieg ik naar toffe plekken, en hoewel ik helemaal geen miljonair ben kan ik er van leven. Eerst beschouwde ik mezelf niet eens echt als een producer, laat staan als een goede. Op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik er ten opzichte van veel anderen toch wel bovenuit stak. Ik voel me nu pas een volwaardige producer. Na tien jaar heb nu eindelijk voor het eerst het gevoel dat ik de kracht heb om op een dag te maken wat ik echt wil. Maar daar heb ik nog wel twee albums voor nodig.'
Tom Trago staat vrijdag 18 oktober op ADE op de Clone x Delsin x Rush Hour - ADE Special in TrouwAmsterdam. Zondag (20) keert hij er alweer terug voor Trouw Op Zondag (ADE). Verder veel internationale data, plus 21 december op Valhalla in RAI, Amsterdam en 31 december sluit hij 2013 af op Loveland in het Muziekgebouw aan het IJ. Tom Trago The Light Fantastic komt 21 oktober uit op Rush Hour Recordings en is nu al te beluisteren op de Luisterpaal (klik hieronder).