De hype rondom Magna Carta Holy Grail is groot, en hoe kan het ook anders: Roc Nation (het bedrijf van Jay-Z) en Samsung sloten een giga-deal van circa 20 miljoen dollar, waarvan 5 miljoen voor het exclusief vrijgeven van het album aan de eerste miljoen eigenaars van de Galaxy S III, Galaxy S4 en Galaxy Note II. Da's 5 dollar per album, en een héle goede deal voor Jay-Z: natuurlijk vanwege het geld, maar het leverde óók een ontzettende buzz op voor hem. Ook voor Samsung was het een uitstekende deal: het telefoniebedrijf geeft jaarlijks welgeteld vier miljard uit aan marketing, en dan is die 20 miljoen een peulenschil voor zo'n waanzinnige hoeveelheid aandacht.

Maar de buzz was groter: ondertussen lekte Jay-Z de teksten voor zijn heilige graal, waarin hij létterlijk (!) Smells Like Teen Spirit bleek te citeren én net zo goed refereerde naar Losing My Religion van R.E.M.. Of het een goede zet was, daar is men het over oneens, want zó hoogstaand zijn die teksten ook weer niet, maar het leverde iedere keer weer een extra boost op in de weken voor de release.

Genoeg te genieten
Laten we thematisch beginnen. Jay-Z worstelt bijvoorbeeld tezamen met Justin Timberlake met de money en de faam. Ze halen daar zelfs Kurt Cobain en Michael Jackson bij op opener Holy Grail. Een track later (Picasso Baby) gaat hij associatief te keer op moderne kunst als ultiem teken van zijn eeuwige zucht naar geld én het zelf zíjn van een kunstwerk: "Aw fuck it I want a trillion / Sleeping every night next to Mona Lisa / The modern day version with better features." Op Tom Ford haalt hij even uit naar social media: "Guns on y'all Tumblrs / Fuck hashtags and retweets, nigga." Zo komt er nog veel meer voorbij op deze heilige graal, van het verre slavenverleden in contrast met het hier en nu via de danspasjes van Miley Cyrus naar de liefde tussen hemzelf en Beyoncé en een ode aan zijn dochtertje.

Niet alle tracks zijn even geslaagd en zichzelf opnieuw uitvinden doet Jay-Z bijna tien jaar na zijn 'pensioen' allerminst, maar er valt muzikaal genoeg te genieten op de twaalfde plaat van Jay-Z. Uitschieters? Het downtempo Heaven (een kritiek op religie) bevat een stel waanzinnig sterke zanglijnen van Justin Timberlake, de gastbijdrage van Frank Ocean op, hoe kan het ook anders, Oceans, is uitstekend en de sample van Gonjasufi op sluitstuk Nickels And Dimes is verrassend. De productie - voornamelijk door Timbaland - is allerminst vernieuwend maar meestal spot-on. Een uitzondering daargelaten, zoals BBC, dat aanvoelt als een te rommelige rip-off van Blurred Lines op een overvol marktplein.

Watch the throne?
Het is vrijwel onmogelijk om Magna Carta níet te zien in het daglicht (of de schaduw?) van Yeezus: de plaat van Kanye West kwam slechts enkele weken eerder uit, met een vooruitstrevende (of onluisterbare?) sound en ambitieuze insteek. Hudson Mohawke, die delen van Yeezus produceerde, vond dat Jay-Z het zich er maar gemakkelijk vanaf heeft gemaakt met zijn heilige graal. Heeft Kanye West Jay-Z van de troon gestoten? Nee, da's onzin, die pretenties heeft Magna Carta helemaal niet zoals Yeezus ze heeft, en dat resulteert in een plaat die véél beter in het gehoor ligt dan de laatste van Kanye. Dit is alweer de twaalfde plaat van een hiphopgrootheid die doet waar hij goed in is. De magnum opus van Jay-Z is het zeker niet, maar een consequente toevoeging van zijn toch al omvangrijke oeuvre? Jazeker.