3voor12 bespreekt Album van de Week (17): Bombino

Bezwerende bluesy woestijnstorm van formaat met producer Dan Auerbach

Ingmar Griffioen ,

Zo dat is even flink terugschakelen met Bombino na drie dagen Roadburn. Dat zou je zeggen, maar Roadburn programmeert ook een hoop pyschedelica en anderszins verslavende muziek en vanaf de kraut-trip van Camera en de eindeloos voortbordurende psychgroove van Endless Boogie is het helemaal niet ver naar Bombino. Naar de bezwerende woestijnblues waarmee Toeareg-gitarist Omara Moctar je in elf, door Black Keys-frontman Auerbach geproduceerde, nummers door de Sahara voert. Nomad is Album van de Week.

Wereldmuziek als 3voor12 Album van de Week lijkt misschien een vreemde uitschieter? Dat valt alleszins mee, juist omdat dit een plaat is die de brug tussen Afrikaanse en westerse muziek slaat. Zoals Fool's Gold uit L.A. dat - met de toevoeging van Afrikaanse ritmiek - in omgekeerde richting doet. Die bruggen sloeg Moctar minder op zijn in 2011 verschenen debuutalbum Agadez, waarop hij eigenlijk eendere muzikale keuzes maakte als op Nomad. Het grote verschil zit 'm in de productie door Dan Auerbach, wiens status als Black Keys-frontman de exposure van Bombino ook geen kwaad doet. Belangrijker nog is dat hij de zompige, of eh dampende, woestijnblues van een gepast poppy randje voorzag. En dat dan gelukkig zonder het pure blues-gevoel van Moctars rauwe, meeslepende gitaarspel te verliezen.

Luister naar de dwingende, sterk repetitieve Afro-blues groove van opener Amidinine, het lichtvoetiger swingende Imuhar en het fijntjes opgebouwde hoogtepunt Azamane Tiliade en je waart je in de zinderende hitte van Noord-Niger, ziet op de markt hoe een man in kleermakerszit met zijn fluit de slang uit de kruik doet rijzen, terwijl een groep gesluierde Toeareg-krijgers op hun paard de Sahara in trekt. In de met blaasinstrumenten en gejoel aangeklede Niamey Jam feest je mee in de broeierige sfeer van een zomeravond in de hoofdstad. In nummers als Imidwan en Her Tenere vertraagt Moctar en treedt zijn klaaglijke zang meer op de voorgrond, waardoor het nog meeslepender wordt. Zou hij de tragiek van de Toeareg bezingen?

Moctar komt uit Agadez in Noord-Niger, een plek waar al eeuwenlang de karavanen tussen West- en Noord-Afrika en het Middellandse Zeegebied passeren. De Toeareg is een van oorsprong nomadisch Berbervolk, dat grote delen van de Sahara controleerde en recent in het nieuws kwam door hun rol in de opstand in noordelijk Mali. Muziek speelt ook een verrassende rol in dat verdorde deel van West-Afrika. Vooral uit Mali waait veel fijne, bluesy woestijnmuziek over, zoals (Toeareg-groep) Tinariwen. Nederlander Joep Pelt vond er ook veel geestverwante muzikanten. Het aangrenzende Niger is veel minder bekend, maar kent veel dezelfde instrumenten als de kora en invloeden uit Berbermuziek. 'Toeareg Blues' is de belangrijkste muziekvorm die Europa bereikte.

Geboren in de jaren '90 in Toeareg-vluchtelingenkampen, schoot het ook wortel in Moctars geboorteplaats Agadez. Zijn Bombino is daar met Takrist n'Akal en Toumast de belangrijkste vertegenwoordiger. Aan de onbekendheid van Niger en de relatieve obscuriteit van Toeareg Blues kon Bombino wel eens een einde gaan maken. De combinatie van de fijnbesnaarde, vermaarde Toeareg-gitarist Omara Moctar en blues-liefhebber en ontluikende producer Dan Auerbach leidt tot een schurende, bezwerende bluesy woestijnstorm van formaat.

Nomad van Bombino is uit Nonesuch/Warner en tijdelijk te beluisteren op de Luisterpaal. De groep tourde net door ons clubcircuit, is 3 en 4 mei nog in respectievelijk Cactus, Brugge en Trix, Antwerpen te zien en keert na grote US festivals als Sasquatch en Bonnaroo (en Roskilde eind juni) in augustus terug voor Europese festivals als Lowlands.