In de ochtend van 15 augustus crashte de tourbus van Baroness. De Amerikaanse metalband en haar crew waren na een show in Bristol onderweg naar de volgende stop in Southampton toen de remmen weigerden. De bus bevond zich net bovenop een viaduct, ramde door de vangrail en vloog volgens ooggetuige Baizley (die voorin zat) door twintig tot dertig bomen om 9 meter lager te belanden. Beneden kwam hij bij in een wereld van 'bloed, glas en diesel'. Wonder boven wonder vielen er geen dodelijke slachtoffers, maar alle inzittenden raakten licht- tot zwaargewond met vooral arm-, been- en wervelbreuken. De bandleden verbleven enkele dagen tot twee weken in het ziekenhuis in Bath en moesten de rest van de tournee annuleren.
Baizley raakte vooral gewond aan arm en been. Hij onderging in Bath een operatie van acht uur waarin zijn arm werd opgelapt met twintig schroeven, twee titanium platen en ijzerdraad. Na twee weken mocht de frontman het ziekenhuis verlaten en na nog eens drie weken naar huis vliegen. Daar moet hij nog flink revalideren en is voorlopig aan de rolstoel gekluisterd. 3voor12 belt met een jarige John Baizley, die zich vooral gezegend voelt dat hij zijn verjaardag kan vieren met zijn gezin in Savannah, Georgia. "Ik heb wel het gevoel dat het ergste achter de rug is en zou het graag allemaal achter me laten, maar het was dermate zwaar dat ik het nooit zal kunnen vergeten. De zin van dit alles is om het op de juiste manier te verwerken en ons doel is op dit moment niet alleen om dit te overwinnen en terug te keren, maar om dit te overwinnen en sterker terug te keren dan toen we vertrokken. En ik denk dat we aardig op weg zijn om dat te doen. Ik heb geen enkele twijfel dat we direct de tour hervatten zodra we genezen zijn."
Baroness: "Eigenlijk hadden we dood moeten zijn"
Frontman John Baizley over bijna fataal busongeluk
"Niet echt goede timing", oordeelt John Baizley over het busongeluk dat hem en zijn band Baroness bijna fataal werd in Engeland. "Meestal touren we anderhalf tot twee jaar na een plaat en we waren pas net bezig. We moeten die songs nog spelen!" De Amerikanen herstellen inmiddels thuis van de breuken en andere verwondingen en frontman Baizley realiseert zich dondersgoed dat het ook anders had kunnen aflopen. "Gezien de hoogte van het viaduct en de hoeveelheid bomen die we raakten, hadden we eigenlijk dood moeten zijn."
Volgens Baizley denken alle bandleden er zo over. "We zouden niet onze fysieke verwondingen laten komen tussen iets wat zo belangrijk voor ons is als onze muziek. Dit is wat we doen." Niettemin zijn er wel praktische problemen, zo zit de zanger-gitarist nog zeker anderhalve maand in een rolstoel. "Mijn arm is een rotzooitje, maar wij zijn dusdanig opgelapt dat we niet permanent gehandicapt blijven. Er zullen wel wat veranderingen komen. Er zijn wat functionele obstakels, wat nieuwe realiteiten voor ons, maar die zijn niet onoverbrugbaar. Op dit moment ben ik nog lang niet klaar om ook maar iets te doen, ik kan nog niet eens wat te eten voor mezelf maken. Maar binnen enkele maanden zal ik er weer klaar voor zijn. Wat ons gebeurd is was echt buitensporig, een bizar willekeurig incident en wij mogen bovenal van geluk spreken dat we het overleefd hebben. Nu we het allemaal doorstaan hebben, nu we allemaal nog intact zijn, voelt het bijna als een verplichting om dat te respecteren en verder te gaan.
"De vraag is; of we die verschrikkelijke gebeurtenis, die fataal had kunnen zijn, kunnen gebruiken om ons leven te verrijken. Om ons beter, sterker, creatiever en productiever te maken. Ik geloof dat het antwoord ja is." De vraag is ook of Baizley wel gitaar kan spelen met één kapotte arm. "Het is mijn linkerarm, dus dat scheelt, maar het doet nog wel pijn. Alles wordt elke dag een stukje makkelijker. Een week geleden kon ik met het puntje van mijn vinger mijn neus nog niet aanraken, nu wel. Ik moet de spieren in mijn arm wel weer opbouwen. De subtiele dingen kan ik alweer, ik mis alleen nog de kracht. Als ik genezen ben, zal niks me nog tegenhouden om gitaar te spelen."
Het is onvermijdelijk dat hij met enige regelmaat terugdenkt aan de rampspoed in Engeland, maar Baizley zit niet met allerlei (schuld-) vragen. "Nee het was al meteen vrij duidelijk, eigenlijk terwijl het gebeurde al." Baizley beschrijft het in een ooggetuigenverslag op de Baroness-site: "There were almost two minutes during which I knew we were heading for a collision. It felt like two hours. I remember the sound of the air-brakes failing, and the panicked cursing of our driver as we slowly realized how desperate the situation was. I tried as hard as I could to yell and wake everyone up to prepare for impact. I remember the sounds of confusion from behind me as our collective terror rose. I remember seeing the guardrail split, then a cluster of trees smacking against the front windshield. While we were airborne my eyes met with our driver’s. I won’t soon forget it. We had spent enough time in the air to appreciate, make peace with and accept a fate we thought inevitable, and we looked at one another with a horribly silent “goodbye” in our eyes."
"Ik zie het niet als een iemands fout, maar ook niet als volstrekte willekeur", reageert hij nu. "Het is gewoon iets dat kan gebeuren. Er hebben waarschijnlijk factoren aan bijgedragen, maar er was ook een groep mensen in die bus die het probeerde te voorkomen. Het is zoals onze gitarist Peter zegt: 'In so many ways we were struck by lightning'. We hadden de pech dit mee te maken, maar het grote geluk dit te overleven. Want dit was niet de enige mogelijke uitkomst. Ik ben naar de plek van het ongeval geweest; het is ongelofelijk steil en eigenlijk hadden we dit niet horen te overleven. Een aantal factoren heeft ons gered: de bomen die juist onze val afremden, het feit dat er geen verkeer was en vooral geluk."
Baizley geeft toe dat hij geen gordel om had. "Het is een touringcar, die hebben niet dezelfde stoelen als een passagiersbus, noch gordels. Bovendien stond ik in het middenpad toen we door de vangrail vlogen, dus ik schoot als een kogel naar voren." Baizley probeerde zijn slapende bandgenoten te waarschuwen voor de klap. "Er was niks dat me tegenhield, maar ik raakte wel een paar dingen voordat ik tegen de voorruit en naar buiten vloog." Hoewel de remmen van de bus weigerden, maakt de Amerikaan zich niet al te druk over de staat waarin de bus verkeerde. "Er is een politie-onderzoek gaande en een aantal Britse agentschappen onderzoekt de staat van de bus ook. Die hebben nog geen conclusies getrokken. Voor zover zij dat kunnen natrekken, zullen we binnenkort horen, wat er gebeurd is. Maar ik weet wel zeker dat de remmen weigerden."
Er is geen twijfel dat de gebeurtenissen in Engeland de band muzikaal zullen inspireren. "Absoluut. Maar alles wat wij meemaken beïnvloedt onze muziek, want wij schrijven over onze ervaringen en dit is een behoorlijk dramatische. Het is nog afwachten hoe zich dat precies gaat uiten, maar dat het gebeurt is zeker. Het duurt nog wel even voor we weer muziek zullen kunnen schrijven." Een conceptalbum als Mastodonts The Hunter (naar het dodelijke jachtongeluk van de broer van gitarist/zanger Brent Hinds) is niet uit te sluiten. "Een van de prachtige dingen aan muziek is dat het zo'n universele communicatievorm is. Je hoeft niet een bepaalde taal te kennen om het te begrijpen en geraakt te worden. Een van de meest universele dingen in muziek is de uitdrukking van thema's als pijn, lijden, angsten en stress, die we allemaal doorgemaakt hebben door de crash."
Stiekem is Baizley alweer bezig. "Ik heb al wat schetsen gemaakt, maar heb toch de meeste tijd gespendeerd met het proberen vanuit elke morgen de avond te halen. Nu dat makkelijker wordt, ook door fysiotherapie, begin ik weer met bezigheden als kunst maken. Omdat de verwondingen aan mijn linkerhand zijn, kan ik met rechts bijna zonder enige beperking schilderen. Maar het is een langzaam proces, we zullen zien hoe het uitpakt. Het duurt nogal lang, omdat ik eerst ruimte wilde maken voor dingen die nu heel belangrijk voor me zijn en dat is naast kunst en muziek maken vooral tijd doorbrengen met mijn gezin." De vele steunbetuigingen van vrienden, familie en fans hebben veel betekend. "Dat was overweldigend en het heeft me echt door een zware periode geholpen. Ik heb altijd veel contact gehad met onze fans, maar nooit eerder die steun zo nodig gehad. Ik heb absoluut veel geleerd op het gebied van bescheidenheid en hulp aannemen."