Je hebt de cross-over met popmuziek gezocht, een solo-bas plaat gemaakt, geflirt met een band. Is het voor iemand als jij een belediging om te zeggen dat je terug bent op het veilige thuishonk, de intense, nerveuze elektronica?
"Nee hoor, dat lijkt me en gebalanceerde observatie. Ik zou mezelf voor de gek houden als ik zou beweren dat dit album een radicale breuk met mijn verleden is. Het verschilt wel, maar dan voornamelijk in de rol die het visuele element gekregen heeft. Ik heb er nadrukkelijk voor gekozen beeld en geluid op elkaar van invloed te laten zijn. Het moest beter geïntegreerd zijn. Niet zoals in de raves, begin jaren negentig, die maar al te vaak het toonbeeld waren van hoe het niet moest. Daar werden willekeurige fragmenten uit films of computeranimaties geprojecteerd, die hooguit per ongeluk samen vielen met de muziek. Speciaal daarvoor heb ik een visual synth ontworpen. Ik werk er al sinds 2005 mee, maar de mogelijkheden zijn in de loop der jaren steeds groter geworden."

Veel mensen van jouw generatie die muzikale grenzen opzoeken, zijn de laatste jaren minder gaan produceren. De Detroit pioniers zijn stilgevallen, Richie Hawtin is met zijn Plastikman alter ego gestopt, Aphex Twin heeft al jaren geen album meer uitgebracht. Jij bent altijd door blijven werken.  
"Als je geen grenzen overschrijdt, kun je beter niets maken, vind ik. Natuurlijk kun je plekken in mijn werk aanwijzen waar ik mezelf herhaal, maar ik probeer dat zoveel mogelijk te voorkomen. Ik wil niet dat mijn werk inwisselbaar is met mijn eigen werk of dat van anderen. Bepaalde krachten in de markt zouden dat het liefst wel zien. Dat is veel makkelijker te omschrijven en te verkopen. Daardoor heb ik misschien platen gemaakt waar mensen het nut niet zo van inzien, maar misschien valt het kwartje op een dag."

Deze plaat is zeker niet gemakkelijk. The Metallurgist is een van de meeste harde, agressieve tracks die je ooit gemaakt hebt. Het is een term uit de alchemie: iemand die edelmetalen uit stenen haalt. Dat lijkt me een combinatie van hard werken en magie, een beeld voor wat jij doet?
"Ha, dat is een mooie interpretatie. Het klopt wel, maar zelf had ik het niet zo bedacht. Titels betekenen weinig voor me. Over de naam Squarepusher bijvoorbeeld doen verschillende interpretaties de ronde, maar ik vond het simpelweg een aantrekkelijk woord. Het stamt uit James Joyce's Ulysses."

Die track heeft een extreem scherp, snel geluid. Hoe maakt je dat? Met je basgitaar?
"Nee, er komt op dit album geen live instrument aan te pas. Mijn set-up blijft al een paar jaar nagenoeg gelijk. Ik heb een mixer, mijn compressors, een paar synthesizers. Het staat altijd klaar, ik plug in wanneer ik zin heb. De software is mobieler. Het komt regelmatig voor dat ik speciaal nieuwe software programmeer om een bepaald geluid te kunnen maken."

De razendpopulaire dubstepproducer Skrillex noemt je als een van zijn belangrijkste invloeden. Dat zal voor meer artiesten uit zijn scene gelden. Voel je je verbonden met ze?
"Als zij mij als invloed noemen, ben ik natuurlijk verbonden, maar ik heb de laatste jaren als een kluizenaar geleefd. Ik geloof graag dat er fantastische muziek gemaakt wordt, maar ik houd het zoveel mogelijk buiten de deur. Ik werk nog altijd zeer intensief, tot wel twaalf uur per dag, elke dag."

In een oude VPRO opname uit de jaren negentig laat je trots alle platen zien die je beïnvloeden en vertel je dat je zoveel mogelijk soort muziek probeert te horen. Wanneer is dat veranderd?
"Dat was een bewuste keuze. Ik ben steeds analytischer gaan luisteren, kon op een gegeven moment niet meer anders. Ik merk dat ik me snel overvoerd voel door informatie. Dat gebeurt je toch al snel in deze tijd, en ik ben daar gevoeliger voor dan anderen. Dat versterkt de neiging me terug te trekken. Het tweede probleem is: ik ben altijd bezig mijn eigen ideeën in te halen. Als die onmogelijke taak me niet zo in beslag zou nemen, zou ik misschien wat meer om me heen kijken waar anderen mee bezig zijn. Nu heb ik er simpelweg de tijd niet voor. "

Veel mensen zullen jouw muziek omschrijven als de ultieme informatie-overdaad. Het is zo vol, zo snel, zo overweldigend.
"Ik weet het, het is belachelijk. Maar het voelt alsof ik als het ware terugvecht met mijn eigen schild van informatie-overvloed. Het is mijn eigen informatie, en die vind ik extreem bevredigend. Ik heb dat ook met de muziek van Richard, Aphex. Hij maakt informatie die heel verwarrend is, maar daardoor voor mij juist bevredigend. Ik ben selectief in wat ik tot me laat komen."

Doe je dat sociaal gezien ook?
"Ik zie mensen, ik leef niet in een bubbel."

Je omschrijft zelf je nieuwe plaat als apocalyptisch en kwam zelfs met het beeld van een kernraket. Dat heeft ook van alles te maken met angst voor de buitenwereld.
"Dat beeld stamt uit een nachtmerrie. Ik zie dromen niet als letterlijke blauwdrukken van mijn leven, en ik wil er verder ook niet te diep op in gaan, maar het heeft uiteraard wel die lading. Kernraketten stammen uit oude computergames uit begin jaren tachtig, zoals Missile Command. Ik groeide op in de koude oorlog, ik was vijftien toen in 1990 de muur viel. Het heeft zonder twijfel iets met mijn bewustzijn gedaan, dat besef dat het oosten en het westen in een bevroren conflict verwikkeld waren, die constante achtergrond van terreur. Het was een continue potentiële catastrofe."

Hoe ervaar je dat nu? We hebben niet meer zo'n heldere vijand als toen.
"Dat is zo, de vijand is moeilijker te duiden. Bovendien heb ik nu een zekere redelijke volwassen stabiliteit. Ik raak niet meer zo makkelijk in paniek."

Spelcomputers zijn vast ook belangrijk voor de manier waarop je iets als melodie ervaart. Je bent opgegroeid met de tune van Super Mario.
"Absoluut, en de invloed daarvan hoor je al jaren terug in mijn werk. De eerste apparaten waarop in geluiden maakte, waren spelcomputers. Ik deed er mijn eerste programmeer ervaringen mee op."

Bij jouw muziek denk je vooral aan ritme, bas en drums. Hoe belangrijk is melodie voor je?
"Ik heb een tijdje geprobeerd melodie volledig uit mijn werk te weren. Zo'n beetje rond Big Load merkte ik dat ik er een hekel aan kreeg. Ik had een paar grote shows gedaan en merkte dat het introduceren van een melodie die ik in vijf seconden gemaakt had garant stond voor het laten ontploffen van de tent. Ik wilde muziek zonder melodie toch catchy maken. Kan een drumbreak catchy zijn? En een baslijn? Dat inspireerde me tot Music Is A Rotted One Note. Maar melodie is een vaag begrip. Als je baslijnen in een bepaald register laat klimmen, ontstaat ook een melodie. als je beats dicht op elkaar plaatst, ontstaan pitches. De laatste jaren heb ik melodieën weer toegelaten in mijn producties. Maar alleen als ze daarom vroegen."

Ufabulum van Squarepusher verschijnt op Warp/V2.