Beach House: tegen de wegwerpcultuur

"We willen de banaliteit van simpele emoties overstijgen"

Atze de Vrieze ,

Myth en Lazuli, de titels van twee toonaangevende liedjes op het nieuwe Beach House album Bloom. Ze geven fraai weer wat het Amerikaanse dreampopduo voor ogen heeft: lapis lazuli - een glimmende blauwe edelsteen, een bijzonder sieraad dat gevonden wordt in de gebergten van Afghanistan - als beeld voor de sierlijke popsongs die de band zorgvuldig slijpt. En mythisch, dat wil het duo maar al te graag zijn. "Bijna iedere interviewer wil iets over ons als personen weten, maar dat is niet interessant. Wij zijn niet belangrijk, we willen de banaliteit van simpele emoties ontstijgen."

De eerste keer dat Beach House in Nederland speelde na het uitkomen van doorbraakplaat Teen Dream zag Sven Kramer zijn Olympische droom in rook opgaan. Een uurtje voor het duo (live een trio) het podium betrad in de bovenzaal van Paradiso, nam Kramer op de tien kilometer de verkeerde baan. Voor mensen die zich het hoofd op hol laten brengen door zoiets onbelangrijks als een sporttragedie (zoals ondergetekende) bleek van de dromerige klanken van nummer als Norway en Zebra een aangename verdovende werking uit te gaan. Slow motion muziek, dat was de uitgelezen remedie tegen de opwinding. Alex Scally hoort het vaker, zegt hij, dat mensen zijn muziek die kwaliteit toedichten. "We zijn er niet specifiek naar op zoek, maar als mensen zeggen dat ze het gevoel hebben dat onze muziek ze naar een andere wereld brengt, beschouwen we dat als een groot compliment. Het verhaal van die tien kilometer herinner ik me vaag. Wij hoorden die maand in elk land over de helden en de tragedies van de Olympische Spelen, het tekende die tour."

Dichtbij, afstandelijk
Scally en Française Victoria Legrand (afstammeling van de Franse componist/arrangeur Michel Legrand) ontmoetten elkaar in Baltimore, drie-en-een-half uur rijden ten zuid-westen van het hippe New York. De twee werken jarenlang aan een eigen sound. Legrand heeft een wonderlijke klankkleur in haar stem. Ze zingt lager dan de gemiddelde vrouw, maar toch ook weer niet echt mannelijk. Soms heb je het gevoel dat ze dichtbij je komt, soms ook weer voelt ze afstandelijk. Al lijkt dat afstandelijke dit keer gedrenkt in verdriet en verlatingsangst. "Like no other you can't be replaced", zingt ze in Lazuli. "Don't leave without me", in The Hours. Dat gevoel wordt versterkt in de arrangementen: eenvoudige drums (vaak drumcomputers), de gitaar van Alex Scally, en dan die net onvaste synthesizers en orgels er tussendoor, ze vormen een elegant maar ongrijpbaar geheel. "We willen dat de verschillende elementen in elkaar overvloeien", zegt Scally. "Het moet als geheel werken. Onze muziek is niet hoekig. Je hebt lege, hoekige muziek, maar onze muziek is vol en rond. Dat is vanzelf zo ontstaan. Mensen plaatsen ons graag in hokjes, maar we hebben ons eigenlijk nooit ergens bij aangesloten. Toen we debuteerden noemden mensen ons freakfolk, in 2010 hadden ze het over chillwave."

Het blijkt een succesformule waar Beach House niet meer van afwijkt. Bloom is een logisch vervolg op Teen Dream. Nieuwe afgietsels van dezelfde mal. Met dezelfde ingrediënten, dezelfde soort akkoordenwisselingen. En vooral dus hetzelfde tempo. "Ik hield altijd van de ballads uit de jaren vijftig, uit de tijd dat de rock 'n roll net uitgevonden was. Unchained Melody bijvoorbeeld vind ik een van de beste liedjes ooit gemaakt. Als muziek langzaam is, heb je als luisteraar veel meer tijd om goed naar de melodieën te luisteren. Hoe sneller het wordt, hoe meer geluiden over elkaar heen vallen." Scally praat graag over zijn muziek, al kan hij niet uitleggen waar de magie van Beach House nu precies zit. "Ik weet wel dat we enorm veel tijd steken in onze songs. In de bruggetjes, intro's, lagen, arrangementen. Maar we praten er nooit met elkaar over. Ook niet achteraf. Naïviteit is niet erg. Onschuld is een van de belangrijkste elementen van creativiteit."

Katy Perry
Een bewuste blinde vlek dus. Net zoals de personen achter de songs uitgewist dienen te worden zodra de liedjes de studio verlaten. Scally raakt geprikkeld van alles wat ruikt naar vragen over zijn persoonlijk leven. "Muziek is van de luisteraar, niet van ons. Dat is althans hoe muziek volgens ons zou moeten zijn. Iemand als Katy Perry smijt haar tieten zo in beeld dat je alleen nog maar daaraan kunt denken als je haar muziek hoort. Wij zien onszelf meer als boodschappers. Natuurlijk moet je iets voelen om goede muziek te maken, moet het diep vanuit jezelf komen, maar dat is slechts het beginpunt. We hebben het over kunst. Ik meen het. Hollywood-acteurs doen het ook. Ze praten over hun persoonlijke leven, enkel om zichzelf interessanter te maken."

Het zijn de persoonlijkheidscultus, de krampachtige obsessie met de jeugd en meer in het algemeen de overspannen mediacultuur die Scally irriteren. "Wij trekken ons nadrukkelijk terug, we willen geen deel uitmaken van deze moderne wereld. We zien een hoop slechte muziek, slechte kunst. alles draait om vijf minuten bekendheid, en daar willen wij niets mee te maken hebben. Zeker major labels is het alleen maar te doen om het manipuleren van tieners. We leven in een vuilnistijdperk, en wij proberen daar tegenin te gaan. Natuurlijk, goede muziek is er altijd geweest en zal er altijd zijn. Toch denk ik dat we in een rare tijd zitten, dankzij het internet. Internet is goed geweest voor de muziek, maar het zorgt er ook voor dat alles in een alarmerend tempo zijn waarde verliest. Geluidskwaliteit is niet meer belangrijk, mensen luisteren niet meer naar albums."

Leugens en manipulatie
Hij vervolgt: "Om nog maar te zwijgen over iets als de politiek. Het politieke klimaat in Amerika op dit moment is totaal versplinterd. Het draait alleen maar om leugens en manipulatie, van Fox tot CNN. Er zijn in de VS zelfs bedrijven die je in kunt huren om kandidaten te besmeuren. Die precies weten wat je juridisch wel en niet kunt doen zonder verantwoordelijk gehouden te worden. Ik zie kunst niet als een vlucht uit die realiteit. Het is niet als een drug die je gebruikt om een uur later weer met je problemen geconfronteerd te worden. Ik beschouw het eerder als een manier om een dialoog aan te zwengelen met je eigen emoties. Als je het zo bekijkt is zelfs het opzetten van goede muziek een politieke daad. Een bewuste keuze om de wegwerpcultuur die onze maatschappij domineert af te zweren."