Tramp. Het Engelse woord voor zwerver heeft een iets romantischer lading dan het onze. Misschien wel dankzij een van de meest beroemde typetjes uit de filmgeschiedenis, 'the tramp' van Charlie Chaplin. Het kleine mannetje met de O-benen, die met bolhoed en wandelstok de wereld in trekt, zonder te weten waarheen. "Ik zie mezelf graag als een soort Charlie Chaplin, maar er is iets geks aan de hand met het woord 'tramp'. Als je het in verband brengt met een man, is dat vaak liefkozend, bij een vrouw bedoelen mensen al snel slet. Iemand die zich niet al te traditioneel opstelt op de dating-markt, zeg maar. Niet dat mijn album daar over gaat - in tegendeel - maar naar die betekenis knipoog ik wel met deze titel. Zo stoort het me ook vaak dat in recensies over vrouwelijke artiesten vaak onevenredig veel aandacht besteed wordt aan het uiterlijk."

 

Schizofrene 90s
Net als de grote Chaplin stroomt bij Sharon van Etten immigrantenbloed door de aderen. Zweeds, Iers, Pools, en inderdaad ... Nederlands. "Dat moet zeker honderd jaar terug in de stamboom zijn", zegt Van Etten. "Ik heb de Nederlandse tak van mijn familie nooit ontmoet. Mijn Europese roots vertalen zich eigenlijk alleen in het feit dat mijn ene oma vroeger vaak Zweedse gehaktballetjes maakte, mijn andere traditionele Ierse maaltijden." Van Etten groeide op in New York, met een moeder die elke zondag naar de kerk ging en een vader die haar meenam naar stadionconcerten van The Kinks, Jethro Tull, Bruce Springsteen en de Rolling Stones. Naar een van haar grootste muzikale helden van weleer - Leonard Cohen - vernoemde ze op haar nieuwe album zelfs het liedje Leonard.

 

"Mijn vader is katholiek, maar niet-praktiserend, mijn moeder een groot folkliefhebber. Verder had ik vier broers en zussen die me allerlei soorten muziek lieten horen. Daardoor werd mijn smaak flink verbreed. Ik was de eerste in de familie die ging daten, ik was de dochter die aankondigde muzikant te willen worden. Natuurlijk waren mijn ouders daar alles behalve blij mee, maar toen ze zagen dat ik het meende, steunden ze me er volledig in. Ik ben uit 1981, de jaren negentig waren een rare, schizofrene tijd voor mij, waarin Liz Phair en Nirvana naast elkaar bestonden. Maar uiteindelijk hebben de laatste zes jaren me het meest gevormd als songschrijver."

 

Sober en toch rijk gearrangeerd
Met name Van Etten's tweede album Epic - ook al zo'n prikkelende titel - zorgde ervoor dat de hoofden haar kant op draaiden. Het maakte van haar een gerespecteerde singer-singwriter, met wie veel muzikanten uit de scene graag willen samenwerken. Ze werkte met Julianna Barwick, muzikanten van Beirut en The War On Drugs, en dus met Aaron Dessner van The National. Die band brak anderhalf jaar geleden definitief door met het album High Violet, dat tegelijk zeer persoonlijk en onderkoeld is, tegelijk sober en rijk gearrangeerd. Die esthetiek heeft Dessner ook verwerkt in Van Etten's muziek.

 

"Aaron en ik waren elke dag met zijn tweeën in de studio. Ik zong en speelde gitaar, hij speelde toetsen en bas, en allebei nodigden we bevriende muzikanten uit in de studio. We hebben veel gediscussieerd en veel uitgeprobeerd. Soms pakte het goed uit, soms werd het vreselijk. Aaron wist vaak veel beter dan ik waar mijn liedjes heen moesten. Zo vertelde ik hem dat ik Joker And The Lie in een donkere slaapkamer geschreven had, terwijl ik heel veel sigaretten rook. Hij wilde die sfeer versterken met strijkers, iets waar ik nogal huiverig voor ben. Ik ben doodsbang voor overproductie en wil alles live kunnen vertolken. Ik denk dat we het uiteindelijk op een smaakvolle manier gedaan hebben. We zijn nooit over de top gegaan."

 

Authentiek en eerlijk
Die drang tot bescheidenheid en soberheid hangt bij Van Etten samen met haar streven naar authenticiteit en eerlijkheid. De meeste van haar liedjes gaan over relaties, meer speciaal over het stuklopen daarvan, en de verwarrende situaties die dat oplevert. Fraai vertaald in het belangrijkste beeld in single Serpents. "Serpents in my mind, I am searching for your cries. Everything changes, in time you stay, frozen in time.' Sharon van Etten is niet bang voor de 'slangen' in haar hoofd. Sterker nog: ze lijkt ze op te zoeken. "Misschien moest ik wel een klein beetje de weg kwijt zijn om deze plaat te kunnen maken. Mijn doel is om mijn liedjes zo oprecht mogelijk te houden. Ik doe niets nieuws, dat realiseer ik me heel goed. Ik wil het gesprek aangaan met mijn luisteraar. Je hoeft niet eens precies te begrijpen waar een liedje over gaat om toch te voelen wat ik bedoel. Ik wil mijn luisteraar toefluisteren: alles komt goed."