Het belang van goede communicatie werd dit weekend onderstreept in Chicago, waar het Lollapalooza festival snel en volgens berichten ordelijk werd ontruimd toen donderstormen onderweg waren. Zo'n 95.000 festivalgangers verlieten het terrein via drie nooduitgangen en konden na twee uur terugkeren voor het vervolg van het festival. "Dat is heel netjes gegaan", blikt Bollmann terug. "Maar dat is een andere situatie: mensen konden snel het terrein af en in de stad schuilen." Die stad heeft Lowlands niet in de buurt. "Het hangt van de situatie af of ze juist in een festivaltent moeten schuilen, of op open terrein moeten blijven of naar de camping moeten. Het is niet te doen om te zeggen: 'bij windkracht 9 moet je altijd dit doen'. Daarvoor is het van teveel factoren afhankelijk." Vandaag meldde de verhuurder dat de feesttent die in Steenwijkerwold instortte "aan alle eisen voldeed en in principe stormbestendig was". Wel had de tent bij slecht weer ontruimd moeten worden. Dat staat volgens RTV Oost in de voorwaarden van de tentverhuurder.
'Grote tent is heikel punt'
"Appelpop heeft een veiligheidsplan en een calamiteitenplan en we hebben regelmatig goed overleg met gemeente en brandweer", vertelt Kees van Keulen, voorzitter van Stichting Muziekstad Tiel en eindverantwoordelijk voor de techniek op Appelpop. "Vanuit de gemeente is er controle van de afdeling bouw- en woningtoezicht." Voor de bouw heeft Appelpop een arbo-coördinator in dienst en Appelpop heeft volgens Van Keulen meer expertise in huis: "Ons hoofd productie is werkzaam in de bouw en weet alles van bouwen met steigers. Verder is de grote tent natuurlijk een heikel punt. We werken altijd met Megatent uit Raamsdonkveer. Die leveren aan veel festivals en hebben tentrapporten met eisen voor veiligheid en keuring. Wij voldoen daar aan."
Internationale richtlijnen
Bente Bollmann vertelt dat er belangrijke internationale richtlijnen voor festivals zijn. "Wij voldoen daar aan en leggen die aan alle leveranciers op." De veiligheid begint volgens de Lowlands-woordvoerder bij de tent- en decorbouwers. "Als de een een steiger bouwt en de decorploeg wil daar een groot doek in hangen, dan zorgen we dat ze dat van elkaar weten. Dat wordt dan gecontroleerd door een onafhankelijke derde partij, die doorberekend of alles goed op elkaar is afgestemd."
Lowlands en Appelpop: geen extra maatregelen tegen noodweer
"Bijna onmogelijk om je tegen zulk extreem weer te wapenen"
Lowlands en Appelpop nemen geen extra maatregelen om zich te wapenen tegen extreem noodweer. De festivals kregen ook mee hoe een windhoos dit weekend de grote tent van Dicky Woodstock optilde en neerkwakte, met elf gewonden tot gevolg. "Wij hebben ook grotere en kleinere tenten en al onze constructies voldoen aan strenge veiligheidseisen", reageert Lowlands-woordvoerder Bente Bollmann. "Zoiets als in Steenwijkerwold is een heel erg extreem en lokaal verschijnsel. Daar kun je je bijna niet tegen wapenen. Als zoiets in de stad gebeurt, heb je ook een probleem op de markt." Beide festivals zeggen al aan strenge veiligheidseisen te voldoen en benadrukken het belang van goede communicatie. Bollmann: "Je moet te allen tijde tegen je publiek kunnen zeggen wat ze moeten doen of kunnen verwachten."
Festivals hameren op belang goede communicatie naar publiek
'Steigers verzwaren door betonplaatje erin te leggen'
In 2004 kreeg Appelpop ook met extreme weersomstandigheden te maken, weet Van Keulen nog. "We hebben toen ook een buitje gehad zoals in Steenwijkerwold; heel ernstig noodweer. Maar alles is gelukkig blijven staan. We hebben calamiteiten- en technische teams met vrijwilligers rondlopen die direct in kunnen grijpen." Die controleren bijvoorbeeld of de haringen nog in de grond zitten. "We hebben een grote tent van 114 bij 54 meter, dus dan gaat het om een paar honderd haringen die er wel in moeten blijven." Preventief kijkt het Tielse festival zeker ook naar de steigers en stellages. "Die zijn gevaarlijk bij windstoten. Daarvoor zijn de laatste jaren de eisen wel verzwaard. Het gaat eigenlijk om een betonplaatje erin leggen; je moet zorgen dat ze goed verzwaard en verankerd zijn. Dat was bijvoorbeeld op Pukkelpop niet gebeurd."
Pukkelpop 2011 maakte diepe indruk op Lowlands
De dag voor Lowlands 2011 raasde noodweer over het Pukkelpop-terrein, waarbij vijf doden vielen. Deze zondag werden juist de slachtoffers herdacht in Hasselt. De ramp op het zusterfestival maakte diepe indruk op de Lowlands organisatie. Dat heeft niet geleid tot extra stringente veiligheidseisen volgens Bollmann. "We hebben geen fundamentele dingen aangepast, zoals we ook door wat gister is gebeurd geen extra maatregelen nemen. Maar Pukkelpop stond wel even extra op ons netvlies." Op de zondag van Lowlands 2011 heerste er door een weeralarm een nerveuze sfeer. "We hebben toen preventief wat decor weggehaald en hoge dingen naar beneden getakeld. Je merkt hoe belangrijk communicatie dan is: via grote schermen vertelden we bezoekers wat er aan de hand is."
Geruchten ontstaan en verspreiden zich snel op Twitter
Bezoekers konden zo ook gerustgesteld worden, nadat op Twitter berichten rondzongen die tot paniek konden leiden. "Je moet zorgen dat mensen weten dat alle communicatie van de organisatie betrouwbaar is", stelt Bollmann. "We scannen Twitter wel. Daar ontstaan geruchten heel snel. Dat zag je zaterdag ook; het ging al snel over doden en iemand die door een paal doorboord was. Dat bleek achteraf niet waar te zijn." Ook Appelpop gebruikt grote schermen en social media om het publiek te informeren. "En als de promotieschermen het af laten weten, hebben we altijd nog wel een megafoon."