#LGW12: Grouper verandert hemel in hel

Opbouwen en afbreken van een droomwereld met fijne precisie

Laurence Tanamal ,

Er hangt een eigenaardige spanning in de lucht vanaf het moment dat Grouper in stilte opkomt, en deze verdwijnt niet totdat zij direct aan het einde haar pedalen staat uit te pluggen. Elk geluid dat haar muziek ook maar een beetje overstemt laat de aanwezige atmosfeer direct afbrokkelen. Het is in ieder geval een voordeel dat de zaal van de RASA bestaat uit zitplaatsen. Zo kun je bij een artieste als Grouper al achteroverleunend bedwelmd worden door haar transcendentale ambient. Achter haar hangt een groot scherm waarop een zwart-witte kosmos wordt afgebeeld, vergelijkbaar met de hoes van haar album A I A.

CONCERT
Grouper, Le Guess Who?, RASA, zondag 2 december

MUZIEK
Etherische ambientfolk van Liz Harris, gekenmerkt door haar spookachtige klanken, avant-garde gitaarspel en vocalen die prachtig samensmelten met de atmosfeer. Haar eerste platen (zoals Way Their Crept) waren meer gericht op pure dark ambient, terwijl haar folkinvloeden steeds meer aan bod kwamen. In 2008 maakte zij een kleine doorbraak met Dragging A Dead Deer Up A Hill die veelvuldig werd besproken vanwege de meditatieve en spirituele herhalingskracht van haar breekbare muziek en stem. Dit jaar kwam zij niet alleen met het Violet Replacements-tweeluik, ook maakte zij samen met Tiny Vipers onder de naam Mirrorring één van de meest dromerige en introspectieve platen van 2012. Harris heeft niet meer nodig dan een gitaar, tape delay effecten en haar stem om een plaat (en zaal) te vullen.

PLUS
Harris opereert vanuit een duidelijke precisie. Vanaf seconde één begint zij langzaam laag over laag te leggen en laat deze bezonnen in elkaar overvloeien. Af en toe rommelt ze wat achter haar afgedekte bureau. Dan heeft zij ineens een nieuwe cassette in haar handen die zij in haar deck stopt. Het is zo stil in de zaal dat je alles kunt horen, zelfs het vastklikken van haar tapes. Vervolgens zie je haar langzaam aan knopjes draaien, waardoor je weet dat er een verschuiving binnen haar langlopende drones zal plaatsvinden. Terwijl zij deze overgangen zo subtiel mogelijk probeert te realiseren zingt zij zachtjes, haast fluisterend, in haar microfoon. Een aantal keren laat zij haar muziek rustig doorruisen, waar zij vervolgens met gitaar en een meer aanwezige zang overheen speelt. Een zang die betoverend resoneert met de ronddolende klanken. Alhoewel haar gitaarspel rustig begint, eindigt zij haar set door haar gitaar steeds meer oversturing mee te geven, resulterend in een donderend, door noise gedreven slotstuk.

MIN
Vooral tijdens het eerste deel van haar set is het geluid wat zacht, waardoor haar muziek niet volledig door de zaal kan spoken. De ongeschreven eis van complete stilte wordt zo te makkelijk gebroken door klikkende camera’s of weglopend publiek, waardoor het moeilijk is om jezelf zo te verliezen in haar muziek als je thuis met haar platen wel kan. Ondanks dat er duidelijk sprake is van progressie binnen het uur dat zij speelt komen er af en toe wat taaie, minder interessante momenten.

CONCLUSIE
Bijgeluiden vanuit de zaal worden door het publiek als irritant ervaren. Groupers muziek bestaat dan ook uit een zekere esthetiek die evengoed draait om stilte als om klanken die hieromheen opgewekt worden. Bedwelmend is haar set zeker, maar het is begrijpelijk dat na afloop veel mensen opmerken dat zij zich af en toe moeilijk wakker konden houden. Het is wel zo dat Groupers muziek zich uitstekend laat lenen als geestelijke verdoving, waardoor haar ambienttexturen nog genuanceerder in het onderbewuste kunnen doordringen.

CIJFER
7,5