Je ziet mensen kijken: wat gaat hier gebeuren? Merrill Garbus tikt met haar stokje op haar drums. Ze tikt een ander ritme en zingt. Of eigenlijk is het meer een kreet die je hoort, een strijdkreet, die past bij de oorlogsstrepen op haar wangen. Ze zingt hem nog eens in, op een andere toonhoogte. Dan, na ongeveer een minuut, vallen alle patronen die Garbus opgenomen heeft over elkaar, sluit haar bassist aan en valt alles op zijn plek.

CONCERT
tUnE-yArDs, Into The Great Wide Open, Sportveld, zondag 4 september 2011

MUZIEK
Merrill Garbus begon tUnE-yArDs als eenmansband, maar inmiddels heeft ze er een bassist en twee saxofonisten bij. Opvallende samenstelling, maar tUnE-yArDs is dan ook echt een bijzondere band met een totaal eigen sound, een explosieve mix van Afrikaanse ritmes, psychedelica, postpunk en indie. Door de energieke live-performance wordt tUnE-yArDs nog wel eens omschreven als een gezellige, leuke band, maar er is ook een stevige rauwe rand, met name tekstueel. Haar songs gaan over geweld of straatcultuur. Ineens hoor je een tot de verbeelding sprekende zin als 'mirror mirror on the wall, can you see my face at all?'. En haar mooiste, in het anti-nationalistische My Country: 'The worst thing about living a lie is just wondering when they'll find out'.
 
PLUS
Wat een fascinerende frontvrouw is die Garbus. Ze staat fier in het midden van het podium, kijkt haar publiek recht in de ogen. Soms oogt ze gevaarlijk en wild, vaker nog knuffelbaar en sympathiek. Haar stem heeft een enorm bereik en ze is niet bang dat te gebruiken, van bijna fluisteren tot brullen. Nog imponerender is haar gevoel voor timing. Nate Brenner is als een soort funkbassist die maar de helft van zijn noten speelt, zeer strak, maar zonder alles vol te stoppen. De blazers hebben de energie en de rauwheid van afrobeat. Aan het slot van Gangsta mogen ze zich de longen uit het lijf blazen bij een slotakkoord dat Prince zou omschrijven als 'confusion'. Hoogtepunt midden in de set is de extra lange versie van Bizness, met maar liefst twee saxofoonsolo's, en stoere ook. De songs zitten verdomd goed in elkaar. De opgenomen loops blijven steeds gelijk, de rest verspringt steeds, en dat doen ze soms zo slim dat het publiek weinig anders kan dan midden in een nummer in gejuicht uit te barsten. Wonder boven wonder klinkt het niet geforceerd. Het werkt gewoon, ook als je niet snapt waar de band nou mee bezig is.

MIN
Op de nuchtere maag is het sommige mensen misschien wat te raar en hysterisch. Maar de echte liefhebbers hebben natuurlijk gisteravond een biertje minder genomen om hier klaar voor te zijn.

CONCLUSIE
tUnE-yArDs lokt zelfs de zon uit zijn tent en wordt door het enthousiaste publiek gedwongen tot een toegift. Nee, daar reken je niet op als je om half twaalf het hoofdpodium mag openen. Maar terecht is het wel. Het oogt goed, het klinkt fantastisch en is ook nog eens volstrekt origineel. De vroege vogels kregen gelijk. Ze zagen het meest bijzondere optreden van het festival.

CIJFER
9