Auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra is verwikkeld in een venijnig moddergevecht met een van haar leden, de succesvolle songschrijver Rob Bolland. Bolland werd vorige week donderdag door de politie verwijderd uit het pand van Buma/Stemra in Hoofddorp. Dat blijkt niet voor het eerst. Op 20 juni werd de politie ook al ingeschakeld. Volgens Buma/Stemra heeft de songschrijver de afgelopen jaren de deur plat gelopen in Hoofddorp. Hij dreigde zich zelfs al eens aan een pilaar vast te ketenen om informatie te krijgen over buitenlandse subuitgevers van zijn songs, waarop hij de informatie kreeg waar hij al twee jaar op wachtte. Bolland heeft een hoog opgelopen conflict met zijn uitgever Willem van Kooten, waarbij ook de auteursrechtenorganisatie betrokken is. Van een van die eerdere bijeenkomsten, op 20 juni 2011, maakte Rob Bolland zelf een gedetailleerd verslag, dat in handen is van 3VOOR12.

Conflict
Inzet is een bedrag van zo'n 2,5 miljoen euro dat Bolland claimt tegoed te hebben. Volgens de songschrijver heeft uitgever Van Kooten zijn liedjes in het buitenland uitgegeven zonder zijn toestemming en zonder hem daarvoor te betalen. Een soortgelijk probleem speelt rond een hit die Bolland in 2009 scoorde in Frankrijk. Het geschil werd uitgebreid gerapporteerd in het artikel 'Kafka voor gevorderden' in de Volkskrant van 7 juli. Naar eigen zeggen heeft Bolland al zo’n twintig jaar problemen met zijn uitgever, maar de huidige kwestie speelt sinds 2008. Eind 2010 leek de verhouding met Buma/Stemra hersteld. Buma/Stemra betaalde Bolland 250.000 euro aan geleden schade en beloofde beterschap, maar volgens Bolland kwam hij er al snel achter dat het binnen de kortste keren weer mis ging. Bolland zegt door het conflict in financiële problemen gekomen te zijn. Zo heeft de belastingdienst beslag gelegd op zijn tegoeden bij Buma/Stemra en heeft hij zijn huis moeten verkopen.

Tegen de Telegraaf zei Van Kooten zaterdag: “Het Bolland&Bolland-succesnummer In The Army Now kwam, in het Frans, op een cover-cd van Franse topartiesten ten bate van een goed doel. Ik had dat geregeld. De cd werd een gigantisch succes in Frankrijk. De Franse Buma/Stemra berekende de verdiensten: 338.000 euro netto. Gelijk te verdelen tussen de twee componisten Rob en Ferdi en uitgever Willem. Enorm veel geld voor één cover in één land in één jaar, dat is echt fantastisch, ik heb dat nog nooit meegemaakt, aldus Willem van Kooten. Maar Rob geloofde het niet. Hij zei: het is 700.000 euro. Ik heb hem gezegd: Beste Rob als je het niet gelooft, ga naar de Franse Buma/Stemra en zoek het uit! Ik heb zóveel met Rob gepraat, maar het haalt niets uit. Opgejaagd door financiële problemen droomt hij van miljoenen.” Toch is het duidelijk niet helemaal zuivere koffie. Met Rob Bolland’s broer Ferdi trof Van Kooten een schikking. Rob weigerde een bedrag van 375.000 euro plus gedeeltelijke teruggave van zijn rechten.

Politieke inmenging
D66-kamerlid Kees Verhoeven is inmiddels ook betrokken bij het incident. Hij stelde al Kamervragen naar aanleiding van het artikel in de Volkskrant, en sprak woensdag – een dag voor het incident in Hoofddorp - met zowel Bolland als Van der Ree. Volgens Verhoeven’s woordvoerder Thierry van Es heeft de politicus geen rol gespeeld als bemiddelaar. Hij ziet het incident als onderdeel van een trend. “Wij hebben niet specifiek over de zaak Bolland gesproken, al was het wel de druppel voor ons. Wij hebben met Buma/Stemra gesproken over het grote plaatje, het beeld dat ontstaat veel onvrede heerst over het functioneren van Buma/Stemra. Er wordt te weinig inzicht geboden in de geldstromen binnen de organisatie. De leden van Buma hebben daarover in mei een motie aangenomen op de algemene ledenvergadering. Het geschil met Radio 538, dat vorige week ook losbarstte, is wel concreet aan de orde geweest. Na afloop van het gesprek waren wij niet gerustgesteld, maar we beraden ons op de politieke gevolgen. Een spoeddebat aanvragen heeft niet zo veel zin, omdat de Kamer in oktober toch al debatteert over auteursrecht.”

Arrestatie
Zowel over het incident afgelopen week als over de eerdere bijeenkomst op 20 juni, houden beide partijen er volkomen andere lezingen op na. Bolland beweert zich 25 augustus kalm gedragen te hebben. Volgens Buma/Stemra moesten er zes agenten aan te pas te komen om de songschrijver het pand uit te krijgen. "Ze proberen me zwart te maken", zegt Rob Bolland. Een geluidsopname die Bolland zelf maakte laat een tamelijk kalm maar geanimeerd gesprek horen tussen Bolland, de security van het Buma-pand en twee agenten. Het cruciale moment echter, de arrestatie, is volgens Bolland door de politie gewist. "Toen ik ze vertelde dat ik het ANP aan de lijn had, ging het op zwart bij die jongens", zegt Bolland, die claimt hardhandig tegen de grond gewerkt te zijn.

Op dit moment loopt een aantal procedures. Allereerst spande Van Kooten in juli 2009 een zaak aan om zijn rechten terug te krijgen. Bolland plaatste namelijk een blokkade op zijn rechten, waardoor noch hijzelf, noch Van Kooten er aanspraak op kan maken. Daarnaast loopt er een bodemprocedure tegen Van Kooten, waarvoor Bolland beslag legde op de tegoeden van de uitgever bij Buma/Stemra. Verder loopt er een strafrechtelijk onderzoek tegen Van Kooten wegens valsheid in geschrifte. Uit een schaduwboekhouding zou blijken dat de uitgever tonnen achterover gedrukt heeft, iets wat Van Kooten zelf ontkent. Tot slot dient 14 september een kort geding, waarmee Bolland al zijn rechten terug hoopt te krijgen.

Controversieel gespreksverslag
Bolland zelf maakte een verslag van de bijeenkomst van 20 juni, dat in handen is van 3VOOR12. Buma/Stemra herkent zich niet in het verslag en claimt dat Bolland de werkelijkheid in zijn voordeel manipuleert. Bovendien vindt Buma dat Bolland zich verdacht maakt door de opname van het gesprek niet vrij te geven. Bolland zelf wil niet zeggen of hij opnames heeft, wel bevestigt hij de inhoud van de tekst. Daarin vertelt hij dat hij om 17:30 een afspraak had met directeur Hein van der Ree, die hem eerst 35 minuten liet wachten en vervolgens kortaf liet weten weinig tijd te hebben. Tijdens het gesprek zou hij Bolland meerdere keren afgekapt hebben. Zo ook toen hij begon over de schikking van 250.000 euro die Buma met Bolland trof. Bolland schrijft: "Is dit het..? Als dit het is wat je komt vertellen dan … weet je … allemaal oude koek, Bolland. Allemaal al lang behandeld. Dus als dat het is waar je hiervoor bent, dan is deze vergadering nu afgelopen." Even later bijt Van der Ree Bolland toe: “Weet jij wat jij moet doen? Je moet eens in de spiegel kijken, Bolland. Dan zie je een loser, man!! Moet je nou eens kijken hoe je er bij zit. Luister nou eens … je bent even oud als ik en wat heb je nou helemaal bereikt. Je zit hier met je puberaal gedrag en probeert iets te bereiken en je weet zelf nog niet eens wat.”

Volgens Bolland verwees Van der Ree vervolgens naar de serie artikelen in de Volkskrant van journalist Wouter Keuning. “Wat jij moet doen: ga jij maar weer lekker praten met je vriendjes van de Volkskrant.” Bolland: “Hoe bedoel je?” Hein van der Ree: “Nou, je maatje Wouter smult van dit soort verhalen!” Bolland: “Voor de goede orde: ik heb helemaal niets te maken met die serie artikelen in de Volkskrant over Buma/Stemra. Pas onlangs ben ik hiervoor benaderd.” Hein van der Ree: “Ja, maar je vindt het maar wát geweldig, al die vullis die ze over Buma/Stemra uitstrooien.” Bolland: “Helemaal niet, maar ik was wel verbaasd te lezen dat anderen ook problemen met Buma/Stemra hadden, want tot op dat moment voelde ik me een roepende in de woestijn.” Hein van der Ree: “Je ziet maar wat je doet met die Wouter, mij heb je daar in het minst mee. Weet je wat jij bent? … een bully.” Bolland kijkt vragend, onbegrip. Hein van der Ree: “Je weet toch wel wat een bully is … je weet wel, van vroeger … van het schoolplein.”

Totaal anders beleefd
Buma/Stemra beweert dat Bolland de werkelijkheid in zijn voordeel manipuleert, en dat hij zich verdacht maakt door geen opname naar buiten te brengen: “Het kan niet zo zijn dat een opgenomen gesprek niet wordt vrijgegeven, maar dat de zogenaamde gespreksweergave wel wordt gepubliceerd. Een tekst waarin Buma/Stemra in de persoon van Hein van der Ree vol op de persoon wordt aangevallen en waar hij zich niet op een fatsoenlijke manier tegen kan verweren, zonder op zijn beurt Bolland te beschadigen.” Wim van Limpt van Buma/Stemra, die zelf aanwezig was bij het gesprek, beleefde het heel anders. “Rob vertelde ons dat hij tot diep in de nacht met zijn gezin had gesproken en dat ze voor eens en voor altijd de hele kwestie achter zich wilden laten. Ik vroeg hem daarop wat voor hem een passende oplossing was. Rob gaf toen aan dat wij zijn openstaande belastingschuld moesten betalen en nog twee ton extra. Daarop is door ons geantwoord dat dit niet ging gebeuren.”

Van Limpt vervolgt: “Rob zette toen zijn tas op tafel en pakte er een stapel papieren uit met de mededeling: ‘Nou, dan heb ik hier al mijn commentaren en die wil ik nu allemaal gaan bespreken.’ Daarop is door Hein gezegd dat hij tot half 7 de tijd had. Daar ging Rob niet mee akkoord en hij begon verwijten te uiten in de richting van ons. Hij sloot af met de woorden: ‘Hein, je bent gewoon een oplichter.’ Daarop hebben wij het gesprek beëindigd en hem meerdere malen vriendelijk verzocht het pand te verlaten. Omdat Rob dit weigerde heb ik hem gevorderd het pand te verlaten. Ook dat weigerde Rob Bolland.” Volgens Bolland bedoelde hij de belastingschuld in te lopen vanuit zijn eigen tegoeden, en wilde hij een schadevergoeding van plus twee ton.

Dikke maatjes
Het is lastig te bepalen wat in de beslotenheid van het Buma/Stemra-gebouw nu precies plaats gevonden heeft. Feit is dat Bolland zich tegengewerkt voelt door Buma/Stemra, dat zijn belangen zou moeten behartigen. Dat gevoel wordt nog eens versterkt door een bericht dat eerder deze week op Quotenet verscheen. Het blad meldde dat Van der Ree en Van Kooten goed bevriend met elkaar zijn. Dat is geen geheim, stelt Van Kooten, en bovendien ook geen probleem. “Ja ik ken de heer Van der Ree al heel lang. Wij zijn beiden verknocht aan wielrennen en fietsen sinds jaar en dag met een fietsclub op zondagmorgen. Als ik in het land ben tenminste.” Maar volgens Van Kooten staat dit volledig los van het conflict met Bolland. “De Heer Van der Ree is pas sinds ruim een jaar directeur van Buma/Stemra. De problemen met Rob Bolland dateren van ver voor die tijd, zoals U weet.”

Het past binnen het beeld dat meer mensen schetsen, van een ontoegankelijk en log opererend Buma/Stemra. Zo twitterde Johan van der Voet van de BCMM, de belangenvereniging voor multimediacomponisten vandaag nog dat hij zich afvraagt of Buma/Stemra geen grotere belangen heeft dan die van auteurs/componisten. Woordvoerder Bas Erlings van Buma/Stemra herkent zich niet in het beeld dat Bolland schetst, en dat ook naar voren kwam in een serie artikelen van de Volkskrant. “Daarin lijkt het alsof uitgevers de macht hebben binnen Buma/Stemra, ten koste van auteurs. Maar dat kan helemaal niet, aangezien auteurs per definitie sterker vertegenwoordigd in het bestuur van Buma/Stemra.” Een schijnwerkelijkheid, denkt Bolland. “Uitgevers zijn veel sterker gegroepeerd. Niet voor niets sprak Henk Westbroek in de Volkskrant over een binnen- en een buitenbestuur. En hij behoort niet tot het binnenbestuur. Songschrijvers werken toch meer op zichzelf.”