De Europese Raad voor Ministers staat op het punt het naburig recht van 50 naar 70 jaar te verlengen. Maandag wordt over het voorstel gestemd. D66-Europarlementarier Marietje Schaake maakt zich daar ernstige zorgen over, zo meldt ze op Nu.nl. "Muziek van begin jaren zestig die binnenkort in het publieke domein zou komen en daardoor vrij te gebruiken zou zijn voor nieuwe producties, wordt nu nog een generatie langer opgesloten in het monopolie van de muziekindustrie. Dit gaat in tegen aanbevelingen uit allerlei academisch onderzoek dat met publiek geld is gefinancierd.”

Het voorstel om de termijn te verlengen komt niet toevallig op het moment dat belangrijke werken uit de popgeschiedenis in het publieke domein dreigen te belanden, muziek van onder meer The Beatles en The Rolling Stones. Meer nog is het van belang voor artiesten die beroemd werden met liedjes van anderen, artiesten als Shirley Bassey en Tom Jones. In de wandelgangen wordt het voorstel tot verlenging ook wel Cliff Richard's Law genoemd.

In het naburig recht is niet het schrijven van de songs vast gelegd (dat is momenteel beschermd tot 70 jaar na het overlijden van de componist), maar de opname ervan. Voorstanders van verlenging wijzen erop dat niet alleen de rijke sterren, maar ook bijvoorbeeld sessiemuzikanten die destijds muziek ingespeeld hebben op deze manier hun inkomsten zeker kunnen stellen. "Zeer goed nieuws", stelt Roger Daltrey van The Who in de Britse krant The Independent. "Muzikanten moeten betaald worden. Er zijn duizenden kleine muzikanten die afhankelijk zijn van de kleine royalty's voor hun werk uit de jaren zestig. Zij krijgen zo hun pensioen."

Ook de Stichting Norma steunt de verlenging. "Het is oneerlijk dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen de muziekauteurs en uitvoerende kunstenaars. Muziekauteurs genieten langere bescherming op hun werk, namelijk tot 70 jaar na hun dood. Kritiek op het voorstel is dat het vooral ten goede zou komen aan de platenmaatschappijen. Toch ziet het voorstel in een aantal begeleidende maatregelen die de positie van uitvoerende kunstenaars beoogt te versterken. Bijvoorbeeld de use-it-or-lose-it clausule waarborgt dat bij niet-exploitatie door de producent binnen een bepaalde termijn de naburige rechten terugvallen aan de uitvoerende kunstenaar. Verder zal er een speciaal fonds voor sessiemuzikanten moeten worden opgericht en behouden de uitvoerende kunstenaars na overdracht van hun rechten tijdens de verlengingsperiode recht op een royaltyvergoeding."

Volgens Schaake is vooral de consument de dupe van de verlenging. Ze zegt op Nu.nl: "In haar nieuwste auteursrechtstrategie baseert de Europese Commissie haar auteursrechtbeleid op cijfers betreffende de vermeende schade van ´piraterij´ die op geheel ontransparante wijze tot stand zijn gekomen. De Professor van wie het onderzoek niet gebruikt werd, noemt dit ´lobbynomics´. Om een daadwerkelijk florerende Europese digitale interne markt voor muziek, films en informatie te creëren, moet De Europese Commissie het auteursrecht grondig herzien en aanpassen aan de tijd in plaats van het steeds te verlengen."

In Europa lijkt de meerderheid voor de verlenging, die in eerste instantie zelfs 95 jaar zou zijn. Vorige week al sprak een belangrijke commissie zich voor het voorstel uit. Medestanders vindt Schaake vooral bij de Groenen, waar ook de Piratenpartij toe behoort. Christian Engstrom van de Piratenpartij betoogt in een interview dat platenmaatschappijen geen bescherming verdienen: "Het is waar dat de platenmaatschappijen de helft van hun omzet verloren hebben. Ik zeg: uitstekend, de klus is voor de helft geklaard. Wat de platenmaatschappijen doen is distributie. Dat was een belangrijke functie, nu kan elke tiener in zijn eigen slaapkamer het zelf. In een markteconomie verdwijnt je bedrijf als het niet meer competitief is. De verliezen van de platenmaatschappijen reflecteren een gezonde markteconomie. Kijk naar de statistieken: mensen geven even veel, zo niet meer geld uit aan muziek."