Apple-icoon Steve Jobs is woensdag op 56-jarige leeftijd overleden. Dat heeft het Amerikaanse technologiebedrijf vannacht bekend gemaakt. De topman kampte al enkele jaren met gezondheidsproblemen. Om die reden legde hij in augustus definitief zijn functie als CEO van het bedrijf neer. In 2009 onderging hij een levertransplantatie, in 2004 werd hij behandeld voor alvleesklierkanker.

Visionair
Volgens het bedrijf heeft Apple 'een visionair en een creatief genie verloren, de wereld een geweldig mens. Degene die het geluk hadden met hem te mogen werken, hebben een dierbare vriend en een inspirerende mentor verloren. Steve laat een bedrijf achter dat alleen hij had kunnen bouwen. Zijn geest zal altijd de basis van Apple blijven.'

Jobs was in 1977 een van de oprichters van het technologiebedrijf. In 1985 verliet hij het bedrijf, maar in 1996 keerde hij terug. Het werd het begin van de meest succesvolle periode van het bedrijf. Met misschien wel zijn grootste claim to fame - de iPod en bijbehorende iTunes Store - zette Jobs de muziekwereld op zijn kop. Sindsdien bleef Apple steeds voorop lopen, met de introductie van de iPhone en tablet iPad. Presentaties van nieuwe producten - in de regel door Steve Jobs zelf - groeiden uit tot wereldwijde mediaspektakels. In juni presenteerde Jobs nog zelf iCloud, een nieuwe dienst waarmee klanten muziek en andere bestanden op Apple-servers op kunnen slaan, om er op verschillende apparaten toegang toe te hebben. Deze week presenteerde Jobs' opvolger Tim Cook de iPhone 4S.

Bluf en slim onderhandelen
Met de iPod troefde Apple niet alleen technologieconcurrenten af. Het Japanse Sony bijvoorbeeld was jarenlang marktleider met de Walkman. In zijn boek Appetite For Self-Destruction omschrijft journalist Steve Knopper hoe Jobs ook de muziekindustrie in zijn zak stak. In zijn boek besteedt hij uitgebreid aandacht aan de rol van Steve Jobs bij de lancering van de iPod en met name het bijbehorende downloadplatform. De muziekindustrie zat op dat moment met de handen in het haar door de wereldwijde uitbraak van illegaal downloaden via p2p netwerk Napster. Een eensgezind plan om digitale muziek legaal te maken hadden de labels niet.

Knopper omschrijft hoe Apple met een combinatie van bluf en slim onderhandelen de standaardprijs bepaalde voor digitale muziek (99 cent per track), hoe Jobs de grote labels een voor een probeerde te overtuigen en uiteindelijk zelf als grote winnaar uit de bus kwam. EMI-topman Ted Cohen herinnert zich hoe Apple zijn zin uiteindelijk doordrukte. A Rush Of Blood To The Head, het tweede album van Coldplay, zou voor $13 aangeboden worden, maar de iTunes Store verkocht het uiteindelijk voor $11,88. "'Ok, je wilt dat we het er af halen', was het antwoord van Apple. Welkom in de wereld van Apple."

The Beatles
Apple slaagde er uiteindelijk in alle vijf de major labels over de streep te trekken door hen een relatief hoog deel van de verkoopprijs van tracks te geven, 67 cent. Van de omzet uit de populaire iPod kregen labels niets. In 2003 behaalde het bedrijf de mijlpaal van 25 miljoen verkochte songs. "Het was een succes - voor Apple", schrijft Knopper. "In 2003 stond het totaal aantal verkochte tracks via de iTunes Store ongeveer gelijk aan een enkele kleine blockbuster in de platenindustrie. [...] Voor Apple was de iTunes Store echter briljant, omdat het muziekliefhebbers stimuleerde meer iPods te kopen, varierend van $300 tot $500 dollar per stuk. In het vierde kwartaal van 2003 genereerde de iPod ongeveer 7% van Apple's totale omzet van $1,7 miljard - $121 miljoen."

Een aantal grote namen ontbrak bij de lancering van de iTunes Store - Pink Floyd, Led Zeppelin, Metallica. Het gat was symbolisch gezien nog groter dan in termen van werkelijke omzet, zo bleek uit het grote mediacircus rond de toevoeging van alle Beatles-liedjes aan de catalogus eerder dit jaar.

iSad
Niet onbelangrijk in het succes van Apple is het imago van het bedrijf: jong en modern. Steve Jobs zelf groeide uit tot de verpersoonlijking van een heuse Apple-lifestyle: geen poenerige pakken, wel de nieuwste gadgets. Praktisch en stijlvol. Dat Jobs zelf uitgroeide tot een icoon, blijkt wel uit de vele reacties van Apple 'fans' op sociale media, die berichten delen onder hashtags als #iSad en #rememberingstevejobs. Apple lanceerde een speciaal mailadres waar fans berichten heen kunnen sturen.

Meer reacties op het overlijden van Steve Jobs:

• Uitgebreid in memoriam bij technologieblad Wired.
• Persbureau Associated Press publiceert een uitgebreide timeline met cruciale momenten in de loopbaan van Jobs.
• Ook technologiewebsite Techcrunch reflecteert op de erfenis van Steve Jobs.
• New York Times sluit zijn uitgebreide in memoriam af met Jobs' beroemde woorden: "Stay Hungry. Stay Foolish."
• Ook de Amerikaanse president Barack Obama staat stil bij het overlijden van Jobs.
• Washington Post over Jobs.
• De Britse krant The Guardian roemt Jobs als het herkenbare gezicht van Apple.
• Het Nederlandse Apple-blog iPhoneclub.nl over Jobs.
• Fast Moving Targets: als er 1 Steve Jobs video is die je moet zien...
• De Britse krant Telegraph verzamelt een aantal beroemde uitspraken van Jobs.
• Het Amerikaanse medium Fox News over Jobs.
• De Volkskrant plaatst een foto-overzicht over 'de iMan'.
• Concurrent Google eert Jobs op bescheiden wijze.
• Via twitter: een speciale iPhone background als eerbetoon aan Steve Jobs.